بطین

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
بطین
اطلاعات رصدی
مبدأ J2000      اعتدال J2000
صورت فلکی بره
بعد ۰۳h ۱۱m ۳۷.۷۶۵۵s
میل +۱۹° ۴۳′ ۳۶.۰۳۹″
قدر ظاهری (ع) ۴.۳۵
مشخصات
نوع طیف K2III
شاخص رنگ U−B 0.87
شاخص رنگ B−V 1.03
شاخص رنگ R−I 0.51
اخترسنجی
سرعت شعاعی (Rv)۲۴.۷ ک.م./ث
حرکت خاص (μ) بعد: ۱۵۴.۶۱ mas/yr
میل: -۸.۳۹ mas/yr
اختلاف‌منظر (π)۱۹.۴۴ mas
قدر مطلق (MV)۵.۳۷۶
جزئیات
جرم۰.۸ M
شعاع۰.۹ R
درخشندگی۰.۴ L
درجه حرارت۳,۵۰۰–۵,۰۰۰ کلوین
نام‌گذاری‌های دیگر
Botein, Botejn, 57 Arietis, HR 951, BD +19°477, HD 19787, SAO 93328, FK5 114, GC 3805, HIP 14838.
ارجاعات پایگاه‌های داده
سیمباداطلاعات

بُطِین (شِکمک) یا دلتا بره یک ستاره است که در صورت فلکی بره (برج حمل) قرار دارد.

نام بطین را ابوریحان بیرونی در آثار خود به‌کار برده و این نام از آنجا برداشت شده‌است. در متون قدیمی فارسی و عربی نام بطین را برای سه ستاره کم‌نور که در صورت فلکی دیگ‌پایه (شلیاق) واقع شده به‌کار می‌بردند و در کتاب جهان دانش در وصف آن‌ها آمده‌است که «سه ستارهٔ تاریکند بر شکل مثلثی بر دنبهٔ حمل، میان ایشان و میان شرطین مقدار نیزه‌ای است و ماه گاه گاه او را بپوشاند.»[۱]

بطین در صبح الاعشی این‌گونه توصیف شده که «از ستارگان منازل قمر است و آن تصغیر بطین است و از اینرو مصغر شده است تا فرقی میان آن و بطن‌الحوت یکی دیگر از منازل قمر باشد و بطین سه ستاره است به‌شکل دیگ‌پایه‌ها یا مثلث شکلی که دیگ را هنگام طبخ بر آن نهند و آن نزدیک بطن‌الحمل است یکی ستارهٔ آن تابان و دو دیگر کم‌نورند و این دو پس از طلوع ستاره تابان برآیند.[۱]

سعدی نیز می‌گوید:

ماه و پروین را نگر در قد او
همچنان کز بطن ماهی در بطین.

منزل دوم از منازل ماه نیز بطین نامیده می‌شد.[۱]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ لغتنامه دهخدا: بطین.