الکترون‌چپانی
الکترون چپانی (به انگلیسی: electron pushing) روشی است که از آن برای توصیف مکانیسم پیشروی یک واکنش در شیمی آلی استفاده می‌شود.[۱] این روش نخستین بار از سوی رابرت رابینسون پیشنهاد شد.[۲][۳][۴] در این روش برای نشان دادن سازوکار واکنش در فرمول ساختاری واکنشگرهای یک معادله ی شیمیایی، از پیکان‌های خمیده یا فِرخورده استفاده می‌شود. این پیکان‌ها حرکت الکترون‌ها را هنگامی که پیوند شیمیایی میان اتم‌ها می‌شکند و دوباره تشکیل می‌شود نشان می‌دهد. در خور توجه است که پیکان‌ها هرگز جابجایی اتم‌ها را نشان نمی‌دهد بلکه جابجایی تودهٔ الکترون‌ها را نشان می‌دهد که البته به صورت غیرمستقیم نشان دهندهٔ حرکت اتم‌ها است. علاوه بر موارد یاد شده، پیکان‌ها برای توصیف نحوهٔ توزیع بار الکتریکی مثبت و منفی در جریان ساختار رزونانسی مولکول‌های آلی هم کاربرد دارند.
استفاده از پیکان‌ها در شیمی معدنی هم فراگیر شده است بویژه برای عنصرهای بلوک اس و پی.[۵]
منابع[ویرایش]
- ↑ الگو:Clayden
- ↑ Kermack, William Ogilvy; Robinson, Robert (1922). "An explanation of the property of induced polarity of atoms and an interpretation of the theory of partial valencies on an electronic basis". Journal of the Chemical Society, Transactions. 121: 427–440. doi:10.1039/CT9222100427.
- ↑ Ghosh, Abhik; Wamser, Carl (2022). "Chemistry's Curly Arrow Hits 100". American Scientist. 110 (6): 338. doi:10.1511/2022.110.6.338. ISSN 0003-0996. S2CID 252883623.
- ↑ Ball, Philip (2022-02-14). "A century of curly arrows". chemistryworld.com. Retrieved 2022-12-22.
- ↑ Abhik Ghosh, Steffen Berg, Arrow Pushing in Inorganic Chemistry: A Logical Approach to the Chemistry of the Main Group Elements, (John Wiley & Sons, 2014).