سیا ارمجانی
| سیا ارمجانی | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۸ تیر ۱۳۱۸ لاهیجان، ایران |
| درگذشت | ۷ شهریور ۱۳۹۹ (۸۱ سال) نیویورک، ایالات متحده آمریکا |
| علت مرگ | ایست قلبی |
| ملیت | ایرانی-آمریکایی |
| شناخته‌شده برای | تندیس‌ساز و معمار |
سیا ارمجانی با نام اصلی سیاوش ارمجانی[۱] (زاده ۱۸ تیر ۱۳۱۸ در لاهیجان – درگذشته ۷ شهریور ۱۳۹۹ در نیویورک) تندیس‌ساز و معمار ایرانی-آمریکایی بود. او به عنوان یکی از پیشروان هنر عمومی در آمریکا شناخته می‌شد.[۲]
زندگی‌نامه[ویرایش]
سیاوش ارمجانی، یادگیری طراحی و نقاشی را از نوجوانی و در کلاس‌های خصوصی، به تشویق پدرش (که بازرگان پارچه موفقی بود) فرا گرفت. او از همان آغاز، علاقه‌ای به پیروی و تقلید از شیوه‌های معمول هنری نداشت. به همین دلیل، آموزگاران سیاوش از او ناراضی بودند و بارها او را اخراج کردند. با اینحال پدر سیاوش، همیشه از نوآوری‌های او پشتیبانی می‌کرد. این پشتیبانی پدر باعث پرورش دیدگاه نوگرایانه و بی‌بدیل سیاوش تا پایان زندگی شد.[۳]
سیاوش ارمجانی در دوران نوجوانی، کنش‌های سیاسی به سوی جبهه ملی ایران و محمد مصدق داشت. پس از کودتای ۲۸ مرداد و گسترش سرکوب و خفقان، پدر سیاوش تصمیم گرفت که او را به ایالات متحده آمریکا بفرستند.[۳]
بنابراین سیاوش در سال ۱۹۶۰ (میلادی) به آمریکا رفت و در کالج مکالستر در سینت‌پال مینه‌سوتا[۲] در رشته‌های فلسفه، انسان‌شناسی و ریاضیات تحصیل کرد.[۴] فعالیت‌های سیاسی او باعث شد که در دهه ۱۹۶۰ (میلادی) مجبور به ترک ایران شود.[۲]
سیا ارمجانی دیدگاه خود دربارهٔ تندیس‌سازی را اینگونه توضیح می‌دهد: «تندیس‌سازی عمومی بر پایه این فلسفه بنا نشده که بخواهد خود را از روزمرگی و زندگی روزمره جدا کند. این هنر نباید مردم را مورد تعرض قرار دهد، بترساند یا قصد کنترل آن‌ها را داشته باشد. وظیفه تندیس‌سازی عمومی این است که محیط و فضای موجود را ارتقاء بخشد».[۳]
آثار هنری سیا ارمجانی در بسیاری از موزه‌های سرشناس جهان، دیده می‌شوند.[۲] سیا ارمجانی مشعل المپیک بازی‌های تابستانی ۱۹۹۶ (میلادی) در آتلانتا، جورجیا را طراحی کرده‌است.[۴] او پروژه‌های بسیار دیگری مانند برج و پل استتن آیلند در نیویورک، Round Gazebo در نیس، فرانسه، و پل Irene Hixon Whitney در مینیاپولیس، مینه‌سوتا، ایالات متحده را انجام داده‌است.
در آوریل ۲۰۱۹ موزه متروپولیتن نیویورک به پاس گرامیداشت هنر سیا ارمجانی، نزدیک به ۱۰۰ اثر را او در ۷ سالن بزرگ موزه به نمایش گذاشت. همچنین ۱۵۰ ماکت چوب و مقوای کوچک از برج‌ها و سازه‌های فلزی بزرگ طراحی شده توسط ارمجانی، در این نمایشگاه دیده می‌شود.[۳]
درگذشت[ویرایش]
موزه متروپولیتن نیویورک خبر درگذشت این هنرمند را روز ۷ شهریور ۱۳۹۹[۴] بر اثر ایست قلبی اعلام کرد.[۳][۵]
نوشته‌ها[ویرایش]
- مجسمه‌سازی عمومی در متن دموکراسی آمریکایی (۱۹۶۸ تا ۱۹۷۸ - بازبینی شده در ۱۹۹۳)[۳]
پانویس[ویرایش]
- ↑ «سیاوش ارمجانی: 'این خط را دنبال کنید'». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۱۴.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ «سیا ارمجانی، مجسمه‌ساز و معمار سرشناس ایرانی آمریکایی درگذشت». رادیو فردا. ۷ شهریور ۱۳۹۹.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ فهیمه فرسایی-پژوهشگر فرهنگی (۱۳ شهریور ۱۳۹۹). «سیاوش ارمجانی: 'این خط را دنبال کنید'». بی‌بی‌سی فارسی.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ «سیا ارمجانی معمار و مجسمه‌ساز ایرانی درگذشت». honargardi.com. ۷ شهریور ۱۳۹۹.
- ↑ «سیا ارمجانی٬ مجسمه‌ساز و معمار سرشناس ایرانی آمریکایی درگذشت». www-radiofarda-com.cdn.ampproject.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۱۴.
پیوند به بیرون[ویرایش]
- «سیاه ارمجانی؛ تبلورعمومی دنیای زیرکانهٔ هنرمند». اتود. ۵ بهمن ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۱ شهریور ۱۳۹۹.
- «El 'Guernica' de la barbarie en Irak». EDICIONES EL PAÍS S.L. ۱ مه ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۱ شهریور ۱۳۹۹. (به اسپانیایی)
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| نهادهای پژوهش هنری | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| پایگاه‌های دادهٔ علمی | |
| سایر | |
 | این یک مقالهٔ خرد هنرمندان است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
- افراد آمریکایی ایرانیتبار
- اهالی تهران
- درگذشتگان ۱۳۹۹
- درگذشتگان ۲۰۲۰ (میلادی)
- زادگان ۱۳۱۸
- زادگان ۱۹۳۹ (میلادی)
- مجسمهسازان اهل ایالات متحده آمریکا
- مجسمهسازان اهل ایران
- مجسمهسازان اهل مینه‌سوتا
- مجسمهسازان سده ۲۰ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا
- مجسمهسازان سده ۲۰ (میلادی) اهل ایران
- مجسمهسازان سده ۲۱ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا
- مجسمهسازان سده ۲۱ (میلادی) اهل ایران
- معماران اهل ایالات متحده آمریکا
- معماران سده ۲۰ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا
- معماران سده ۲۱ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا
- مهاجران ایرانی به ایالات متحده آمریکا
- هنرمندان مینه‌سوتا
- اهالی لاهیجان