سواد: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
===سواد در ایران باستان=== |
===سواد در ایران باستان=== |
||
بر خلاف تصویر نشان داده شده، [[تمدن جیرفت|مردمان تمدن جیرفت]] که به طور معتبر از ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد در فلات ایران(در نزدیکی کرمان امروزی) حضور داشتند از سطح سواد و آگاهی مناسبی برخوردار بوده‌اند. برای نمونه می توان از روش‌های محاسبه‌ای که در آن زمان برای بازگانی و تجارت به کار می‌رفته و امروزه در [[کاوشگاه جیرفت|کاوشگاه باستانی جیرفت]] بدست آمده است، از سطح آگاهی مردمان ساکن فلات ایران در آن دوران آگاه شد. |
بر خلاف تصویر نشان داده شده، [[تمدن جیرفت|مردمان تمدن جیرفت]] که به طور معتبر از ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد در فلات ایران(در نزدیکی کرمان امروزی) حضور داشتند از سطح سواد و آگاهی مناسبی برخوردار بوده‌اند. برای نمونه می توان از روش‌های محاسبه‌ای که در آن زمان برای بازگانی و تجارت به کار می‌رفته و امروزه در [[کاوشگاه جیرفت|کاوشگاه باستانی جیرفت]] بدست آمده است، از سطح آگاهی مردمان ساکن فلات ایران در آن دوران آگاه شد. |
||
همچنین از سنگ‌نوشته‌ای که در آن خط(دبیرهٔ) نوشتاری به کار رفته‌است و مربوط به ۳۲۰۰ پیش از میلاد است می‌توان نتیجه گرفت که مردمان [[تمدن جیرفت]] اولین مخترعان خط بوده‌اند. |
همچنین از سنگ‌نوشته‌ای که در آن خط(دبیرهٔ) نوشتاری به کار رفته‌است و مربوط به ۳۲۰۰ پیش از میلاد است می‌توان نتیجه گرفت که مردمان [[تمدن جیرفت]] اولین مخترعان خط بوده‌اند.<ref>http://www.presstv.ir/Detail.aspx?id=29784§ionid=351020105</ref> |
||
<ref>http://www.chnpress.com/news/?section=2&id=6096</ref> |
|||
<ref>http://groups.google.com/group/historyoftamil/browse_thread/thread/23840a2363ca11a3</ref> |
|||
<ref>http://www.iranian.ws/cgi-bin/iran_news/exec/view.cgi/5/12225</ref> |
|||
<ref>http://www.harappa.com/script/indusscript.html</ref> |
|||
<ref>http://www.ewas.us/jiroft.htm</ref> |
|||
<ref>http://www.ancientscripts.com/articles.php?showAll=true</ref> |
|||
<ref>http://www.freerepublic.com/focus/f-news/1921332/posts?page=53</ref> |
|||
<ref>http://goddesschess.blogspot.com/2007/11/jiroft-again.html</ref> تا پیش از این پنداشته می‌شد سومریان مخترع خط بوده‌اند. اما با کاوشی که در نوامبر سال ۲۰۰۷ انجام شد، این تصور دگرگون شد. |
|||
در دوران [[هخامنشی]] (حدوداً ۵۰۰ پیش از میلاد) و در دوران پادشاهی [[کوروش بزرگ]] و [[داریوش بزرگ]] که عدل و داد در [[ایران]] رواج یافته بود و دادگاه‌ها در همهٔ امپراطوری رونق داشتند، بسیاری از مردم، فرزندان خود را برای فراگیری و آموزش اصول قضاوت، برای آموزش به آموزشگاه‌ها می‌فرستادند. آن چنان که از استوانهٔ معروف کوروش بزرگ برمی‌آید، مردم ایران در آن زمان مردمانی متمدن و آگاه بوده‌اند. در آن زمان فیلسوفان بسیاری چون [[استانس]] در ایران زاده شدند که استاد فیلسوفان یونانی مشهوری چون [[افلاطون]] بوده‌اند.{{مدرک}} |
در دوران [[هخامنشی]] (حدوداً ۵۰۰ پیش از میلاد) و در دوران پادشاهی [[کوروش بزرگ]] و [[داریوش بزرگ]] که عدل و داد در [[ایران]] رواج یافته بود و دادگاه‌ها در همهٔ امپراطوری رونق داشتند، بسیاری از مردم، فرزندان خود را برای فراگیری و آموزش اصول قضاوت، برای آموزش به آموزشگاه‌ها می‌فرستادند. آن چنان که از استوانهٔ معروف کوروش بزرگ برمی‌آید، مردم ایران در آن زمان مردمانی متمدن و آگاه بوده‌اند. در آن زمان فیلسوفان بسیاری چون [[استانس]] در ایران زاده شدند که استاد فیلسوفان یونانی مشهوری چون [[افلاطون]] بوده‌اند.{{مدرک}} |
||
نسخهٔ ۲۸ مارس ۲۰۰۸، ساعت ۲۰:۲۸
در تعریف سنتی سواد توانایی خواندن و نوشتن است و یا توانایی به‌کار‌بردن زبان برای خواندن٬ نوشتن٬ گوش‌دادن و سخن‌گفتن. ولی در مفهوم نوین این واژه به سطحی از خواندن و نوشتن که برای ارتباط کافی است گفته میشود و یا سطحی که یک فرد بتواند مفهوم را بفهمد و انگاره‌ها و اندیشه‌هایش را تا جایی که بتواند در آن جامعه سهیم باشد٬ در جامعهٔ باسواد بیان کند. نهاد آموزشی٬ دانشیک و فرهنگی سازمان ملل (UNESCO) تعریف زیر را داده‌است : «باسوادی توانایی شناخت٬ درک٬ تفسیر٬ ساخت٬ برقراری ارتباط و محاسبه در استفاده از مواد چاپ‌شده و نوشته‌شده مربوط به زمینه‌های گوناگون است. باسوادی زنجیرهٔ آموزشی را که توانایی رسیدن به اهداف٬ توسعهٔ دانش و پتانسیل٬ و شرکت کامل در جامعه‌ای بزرگتر را برای یک فرد فراهم می‌کند٬ دربر دارد.»»
اقتصاد
بسیاری از تحلیل‌های سیاسی نرخ باسوادی را اندازه‌ای قاطع برای سرمایهٔ انسانی آن منطقه می‌دانند. ادعا میشود که افراد باسواد(که بیشتر جایگاه اجتماعی بالاتری دارند و از سلامتی و چشم‌انداز کاری بهتری برخوردار هستند) را بسیار ارزان‌تر از افراد بیسواد می‌توان تربیت کرد.
تاریخ
تاریخ سواد به هزاران سال پیش باز می‌گردد٬ اما در اروپا پیش از انقلاب صنعتی که هنوز کاغذ ارزان و کتاب ارزان وجود نداشت (و در میانهٔ سده ۱۹ در آموزشگاه‌ها توزیع شد) تنها درصد کمی از جمعیت این کشورها باسواد بودند. به دلیل تاکید برای یادگیری خواندن متن عربی قرآن٬ در ۱۲ قرن گذشته بسیاری از مسلمانان از سطح بالایی از سواد برخوردار بوده‌اند.[نیازمند منبع] از سده ۵ تا ۱۵ میلادی در اروپا جمعیت یهودیان باسواد نسبت به جمعیت مسیحیان باسواد بیشتر بوده‌است.[نیازمند منبع]
سواد در ایران باستان
بر خلاف تصویر نشان داده شده، مردمان تمدن جیرفت که به طور معتبر از ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد در فلات ایران(در نزدیکی کرمان امروزی) حضور داشتند از سطح سواد و آگاهی مناسبی برخوردار بوده‌اند. برای نمونه می توان از روش‌های محاسبه‌ای که در آن زمان برای بازگانی و تجارت به کار می‌رفته و امروزه در کاوشگاه باستانی جیرفت بدست آمده است، از سطح آگاهی مردمان ساکن فلات ایران در آن دوران آگاه شد. همچنین از سنگ‌نوشته‌ای که در آن خط(دبیرهٔ) نوشتاری به کار رفته‌است و مربوط به ۳۲۰۰ پیش از میلاد است می‌توان نتیجه گرفت که مردمان تمدن جیرفت اولین مخترعان خط بوده‌اند.[۱] [۲] [۳] [۴] [۵] [۶] [۷] [۸] [۹] تا پیش از این پنداشته می‌شد سومریان مخترع خط بوده‌اند. اما با کاوشی که در نوامبر سال ۲۰۰۷ انجام شد، این تصور دگرگون شد.
در دوران هخامنشی (حدوداً ۵۰۰ پیش از میلاد) و در دوران پادشاهی کوروش بزرگ و داریوش بزرگ که عدل و داد در ایران رواج یافته بود و دادگاه‌ها در همهٔ امپراطوری رونق داشتند، بسیاری از مردم، فرزندان خود را برای فراگیری و آموزش اصول قضاوت، برای آموزش به آموزشگاه‌ها می‌فرستادند. آن چنان که از استوانهٔ معروف کوروش بزرگ برمی‌آید، مردم ایران در آن زمان مردمانی متمدن و آگاه بوده‌اند. در آن زمان فیلسوفان بسیاری چون استانس در ایران زاده شدند که استاد فیلسوفان یونانی مشهوری چون افلاطون بوده‌اند.[نیازمند منبع]
در دوران اشکانیان (حدوداً همزمان با میلاد مسیح) روابط دوستانه‌ای میان زرتشتیان و مسیحیان وجود داشت و بسیاری از مردم در این دوره بواسطهٔ برخورد مذهبی و اندیشه‌ای این دو دین، درگیر مسائل فلسفی شده بودند٬ که محصول آن ظهور ادیان جدیدی چون مانیگری در دوران ساسانیان بود. در دوران ساسانیان(پس از میلاد مسیح) نیز پادشاهان ساسانی چون شاپور اول٬ اهمیت ویژه‌ای بر امر دانش می‌گذاردند و در همان دوران بود که بزرگترین دانشگاه پزشکی جهان باستان، به نانم گندی‌شاپور گشوده شد. گندی شاپور یا جندی شاپور همچنین دارای کتابخانه‌ٔ بسیار بزرگی بود که بعدها به دست عمر، خلیفهٔ دوم اهل سنت به آتش کشیده شد. در دوران ساسانیان بسیاری از منابع پیشینیان سامان گرفته بود و به صورت نوشته و کتاب درآمده بود. پس از حملهٔ اعراب نیز ایرانیان همچنان در سواد و دانش پیشتاز بودند، به گونه ای که بیش تر امور اداری و نوشتاری دربار حاکمان عرب، به دست ایرانیان انجام می‌شد. ظهور شاعران بزرگی چون فردوسی٬ مولوی٬ خیام٬ نظامی٬ حافظ و سعدی، کشتی دانش و حکمت را بر واژگان منظم سوار کرد، که خود عامل نگهداری و حفظ زبان پارسی شد. بر خلاف همهٔ دیگر کشورهای گشوده شده به دست اعراب چون مصر و لبنان و دیگر کشورها که زبان عربی جایگزین زبان بومی شد، ولی ایرانیان به واسطهٔ فرهنگ کهن و پربار خود، مغلوب این زبان بیگانه نشدند و تنها به پذیرش دین اسلام که حقیقتی از جانب خدا بود، اکتفا کردند. فیلسوفان و دانشمندان بزرگی چون ابن سینا٬ ابوریحان بیرونی٬ خیام٬ ملاصدرا و فارابی و سدها کس دیگر نیز در این دوران شکوفا شدند. در این دوران سواد آموزی بیش تر در مکتب خانه‌ها انجام می‌شد که آموزگار غالباً آموزش دیدهء دروس مذهبی بوده است. در دوران قاجار نیز، ۷ روز پیش از قتل امیرکبیر، نخستین دانشگاه رسمی ایران راه اندازی شد که دارالفنون نام داشت و استادان ایرانی تحصیل کرده در اروپا در آن به آموزش دانش و فنون جدید می‌پرداختند.
آموزش سواد
سواد شماری زیرمهارت را شامل میشود٬ که آگاهی نواشناسی٬ رمزگشایی٬ روانی٬ دریافت و واژگان را شامل میشود. چیره‌دستی در هر یک از این زیرمهارت‌ها برای دانش‌آموزان لازم است تا خواننده‌ای زبردست(ماهر) شوند.
جستارهای وابسته
بن‌مایه‌ها
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Literacy». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای ، بازبینی‌شده در ۲ مارچ ۲۰۰۸.
- ↑ http://www.presstv.ir/Detail.aspx?id=29784§ionid=351020105
- ↑ http://www.chnpress.com/news/?section=2&id=6096
- ↑ http://groups.google.com/group/historyoftamil/browse_thread/thread/23840a2363ca11a3
- ↑ http://www.iranian.ws/cgi-bin/iran_news/exec/view.cgi/5/12225
- ↑ http://www.harappa.com/script/indusscript.html
- ↑ http://www.ewas.us/jiroft.htm
- ↑ http://www.ancientscripts.com/articles.php?showAll=true
- ↑ http://www.freerepublic.com/focus/f-news/1921332/posts?page=53
- ↑ http://goddesschess.blogspot.com/2007/11/jiroft-again.html