پرش به محتوا

شورای موقت ریاست‌جمهوری ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱: خط ۱:
'''شورای موقت ریاست جمهوری ایران''' [[شورا]]یی است که مطابق اصول ۱۳۰ و ۱۳۱ ویرایش اول [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] (مصوب ۱۳۵۸) در صورتی که [[رئیس‌جمهور ایران]] به دلیل عزل، کناره‌گیری، غیبت، [[بیماری]] یا [[مرگ|فوت]] از انجام وظایف قانونی خود ناتوان باشد، وظایف او را انجام می‌دهد.<ref name="constitution58">اصول ۱۳۰ و ۱۳۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۵۸</ref> در قانون فعلی، برای چنین شرایطی انتقال وظایف به [[معاون اول رئیس‌جمهور ایران|معاون اول رئیس‌جمهور]] با موافقت [[رهبر ایران|رهبر]] پیش‌بینی شده است.<ref>اصول ۱۳۰ و ۱۳۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۶۸</ref>
'''شورای موقت ریاست جمهوری ایران''' [[شورا]]یی است که مطابق اصول ۱۳۰ و ۱۳۱ ویرایش اول [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] (مصوب ۱۳۵۸) در صورتی که [[رئیس‌جمهور ایران]] به دلیل عزل، کناره‌گیری، غیبت، [[بیماری]] یا [[مرگ|فوت]] از انجام وظایف قانونی خود ناتوان باشد، وظایف او را انجام می‌دهد.<ref name="constitution58">اصول ۱۳۰ و ۱۳۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۵۸</ref> در قانون فعلی، برای چنین شرایطی انتقال وظایف به [[معاون اول رئیس‌جمهور ایران|معاون اول رئیس‌جمهور]] با موافقت [[رهبر ایران|رهبر]] پیش‌بینی شده است.<ref>اصول ۱۳۰ و ۱۳۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۶۸</ref>


در طول [[تاریخ جمهوری اسلامی ایران]]، شورای موقت، سه بار تشکیل شده است. این شورا، بار اول پس از عزل رسمی [[ابوالحسن بنی‌صدر]]، از ۱ تیر ۱۳۶۰ تا ۱۱ مرداد ۱۳۶۰ و بار دوم پس از [[انفجار در دفتر نخست‌وزیری جمهوری اسلامی ایران|ترور]] [[محمدعلی رجایی]]، از ۸ شهریور ۱۳۶۰ تا ۱۷ مهر ۱۳۶۰ و بار سوم، پس از [[سانحه سقوط بالگرد ورزقان]] و کشته شدن [[سید ابراهیم رئیسی]]، از ۳۱ اردیببهشت ۱۴۰۳ تا اکنون فعالیت کرده است.<ref>{{یادکرد|کتاب=دولت‌های ایران: از میرزا نصرالله‌خان مشیرالدوله تا میرحسین موسوی؛ بر اساس دفتر ثبت کابینه‌های نخست‌وزیری|نویسنده =آژند، یعقوب؛ آغاجری، هاشم؛ حسنی عطاءالله؛ خیراندیش، عبدالرسول؛ زرگری‌نژاد، غلامحسین؛ اسماعیلی، علیرضا؛ بهرامی روح‌الله؛ علی‌اکبری بایگی، علی‌اکبر|ناشر =[[وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی]]|شهر=تهران|کوشش=اداره کل آرشیو، اسناد و موزه|صفحه=صفحهٔ ۴۶۴|سال=تابستان ۱۳۷۸|شابک=}}</ref>
در طول [[تاریخ جمهوری اسلامی ایران]]، شورای موقت، سه بار تشکیل شده است. این شورا، بار اول پس از عزل رسمی [[ابوالحسن بنی‌صدر]]، از ۱ تیر ۱۳۶۰ تا ۱۱ مرداد ۱۳۶۰ و بار دوم پس از [[انفجار در دفتر نخست‌وزیری جمهوری اسلامی ایران|ترور]] [[محمدعلی رجایی]]، از ۸ شهریور ۱۳۶۰ تا ۱۷ مهر ۱۳۶۰ و بار سوم، پس از [[سانحه سقوط بالگرد ورزقان]] و درگذشت [[سید ابراهیم رئیسی]]، از ۳۱ اردیببهشت ۱۴۰۳ تاکنون فعالیت کرده‌است.<ref>{{یادکرد|کتاب=دولت‌های ایران: از میرزا نصرالله‌خان مشیرالدوله تا میرحسین موسوی؛ بر اساس دفتر ثبت کابینه‌های نخست‌وزیری|نویسنده =آژند، یعقوب؛ آغاجری، هاشم؛ حسنی عطاءالله؛ خیراندیش، عبدالرسول؛ زرگری‌نژاد، غلامحسین؛ اسماعیلی، علیرضا؛ بهرامی روح‌الله؛ علی‌اکبری بایگی، علی‌اکبر|ناشر =[[وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی]]|شهر=تهران|کوشش=اداره کل آرشیو، اسناد و موزه|صفحه=صفحهٔ ۴۶۴|سال=تابستان ۱۳۷۸|شابک=}}</ref>


== اصل ۱۳۱ قانون اساسی ==
== اصل ۱۳۱ قانون اساسی ==

نسخهٔ ‏۲۰ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۱۹

شورای موقت ریاست جمهوری ایران شورایی است که مطابق اصول ۱۳۰ و ۱۳۱ ویرایش اول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (مصوب ۱۳۵۸) در صورتی که رئیس‌جمهور ایران به دلیل عزل، کناره‌گیری، غیبت، بیماری یا فوت از انجام وظایف قانونی خود ناتوان باشد، وظایف او را انجام می‌دهد.[۱] در قانون فعلی، برای چنین شرایطی انتقال وظایف به معاون اول رئیس‌جمهور با موافقت رهبر پیش‌بینی شده است.[۲]

در طول تاریخ جمهوری اسلامی ایران، شورای موقت، سه بار تشکیل شده است. این شورا، بار اول پس از عزل رسمی ابوالحسن بنی‌صدر، از ۱ تیر ۱۳۶۰ تا ۱۱ مرداد ۱۳۶۰ و بار دوم پس از ترور محمدعلی رجایی، از ۸ شهریور ۱۳۶۰ تا ۱۷ مهر ۱۳۶۰ و بار سوم، پس از سانحه سقوط بالگرد ورزقان و درگذشت سید ابراهیم رئیسی، از ۳۱ اردیببهشت ۱۴۰۳ تاکنون فعالیت کرده‌است.[۳]

اصل ۱۳۱ قانون اساسی

در صورت فوت، عزل، استعفا، غیبت یا بیماری بیش از دو ماه رئیس‌جمهور و یادر موردی که مدت ریاست جمهوری پایان یافته و رئیس‌جمهور جدید بر اثر موانعی هنوز انتخاب نشده یا امور دیگری از این قبیل، معاون اول رئیس‌جمهور با موافقت رهبری اختیارات و مسئولیت‌های وی را بر عهده می‌گیرد و شورائی متشکل از رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه و معاون اول رئیس‌جمهور موظف است ترتیبی دهد که حداکثر ظرف مدت پنجاه روز رئیس‌جمهور جدید انتخاب شود، در صورت فوت معاون اول یا امور دیگری که مانع انجام وظایف وی گردد و نیز در صورتی که رئیس‌جمهور معاون اول نداشته باشد مقام رهبری فرد دیگری را به جای او منصوب می‌کند.[۴]

اعضاء

اعضای قانونی شورای ریاست جمهوری شخصیت‌های حقوقی زیر هستند:[۱]

دوره نخست‌وزیر/معاون اول رئیس‌جمهور رئیس مجلس شورای اسلامی رئیس دیوان عالی کشور/رئیس قوه قضائیه
دوره اول
(۱ تیر –۱۱ مرداد ۱۳۶۰)
محمدعلی رجایی
(نخست‌وزیر)
اکبر هاشمی رفسنجانی سید محمد بهشتی
(۱ تیر – ۷ تیر ۱۳۶۰)

سید عبدالکریم موسوی اردبیلی
(۸ تیر – ۱۱ مرداد ۱۳۶۰)

سید عبدالکریم موسوی اردبیلی
دوره دوم
(۸ شهریور–۱۷ مهر ۱۳۶۰)
محمدرضا مهدوی کنی
(نخست‌وزیر موقت)
دوره سوم
(۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳–اکنون)
محمد مخبر
(معاون اول رئیس‌جمهور)
محمدباقر قالیباف غلامحسین محسنی اژه‌ای

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ اصول ۱۳۰ و ۱۳۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۵۸
  2. اصول ۱۳۰ و ۱۳۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۶۸
  3. آژند، یعقوب؛ آغاجری، هاشم؛ حسنی عطاءالله؛ خیراندیش، عبدالرسول؛ زرگری‌نژاد، غلامحسین؛ اسماعیلی، علیرضا؛ بهرامی روح‌الله؛ علی‌اکبری بایگی، علی‌اکبر (تابستان ۱۳۷۸دولت‌های ایران: از میرزا نصرالله‌خان مشیرالدوله تا میرحسین موسوی؛ بر اساس دفتر ثبت کابینه‌های نخست‌وزیری، به کوشش اداره کل آرشیو، اسناد و موزه.، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ص. صفحهٔ ۴۶۴
  4. shora-gc.ir، پایگاه اطلاع‌رسانی شورای نگهبان- (۱۳۸۹/۱۱/۲۱–۱۲:۱۹). «اصل یکصد و سی و یکم». fa. دریافت‌شده در 2019-10-13. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)