استان دیاله: تفاوت میان نسخهها
به نسخهٔ 24543707 ویرایش FreshmanBot برگردانده شد: تغییرات بدون منبع. (توینکل) برچسب: خنثیسازی |
Farid 1982 (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: متن دارای ویکیمتن نامتناظر ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{چپچین}}{{چپچین}}{{پایان}}{{پایان}}{{Infobox settlement |
{{چپچین}}{{چپچین}}{{پایان}}{{پایان}}{{Infobox settlement |
||
| name = استان دیاله |
| name = استان دیاله |
||
| native_name = محافظةدیالی{{سخ}} |
| native_name = محافظةدیالی{{سخ}}پاریزگای دیاله |
||
| native_name_lang = |
| native_name_lang = |
||
| settlement_type = استان |
| settlement_type = استان |
||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
| area_code = ۲۵ ۹۶۴ |
| area_code = ۲۵ ۹۶۴ |
||
| blank_name_sec1 = زبان رسمی |
| blank_name_sec1 = زبان رسمی |
||
| blank_info_sec1 = [[زبان عربی|عربی]]، [[زبان |
| blank_info_sec1 = [[زبان عربی|عربی]]<nowiki>، [[زبان کردی|</nowiki> | iso_code = [[ISO 3166-2|IQ-DI]] |
||
| website = <!-- {{URL|example.com}} --> |
| website = <!-- {{URL|example.com}} --> |
||
| footnotes = |
| footnotes = |
||
}} |
}} |
||
'''استان دیاله''' یا '''دیالی''' {{به عربی|محافظة دیالى}} (به [[لری]]: |
'''استان دیاله''' یا '''دیالی''' {{به عربی|محافظة دیالى}} (به [[لری|کردی]] : پاریزگای دیاله) از استانهای شرقی کشور [[عراق]] است. این استان در مرز این کشور با ایران قرار گرفته و با استانهای کرمانشاه و ایلام در ایران هممرز است. |
||
== جغرافیا == |
== جغرافیا == |
نسخهٔ ۳۱ اکتبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۷:۲۱
استان دیاله
محافظةدیالی پاریزگای دیاله | |
---|---|
استان | |
جایگاه استان دیاله در نقشهٔ عراق | |
مختصات: ۳۳°۵۳′ شمالی ۴۵°۴′ شرقی / ۳۳٫۸۸۳°شمالی ۴۵٫۰۶۷°شرقی | |
کشور | عراق |
مرکز | بعقوبه |
مدیریت | |
• فرماندار | Ra’ad Hameed Al-Mula Jowad Al-Tamimi |
مساحت | |
• کل | ۱۷٬۶۸۵ کیلومتر مربع (۶۸۲۸ مایل مربع) |
جمعیت (۲۰۰۳) | |
• کل | ۱٬۲۲۴٬۰۰۰ |
منطقه زمانی | یوتیسی ۳+ (Iraqi Standard Time) |
پیششماره(های) تلفن | ۲۵ ۹۶۴ |
کد ایزو ۳۱۶۶ | IQ-DI |
زبان رسمی | عربی، [[زبان کردی| |
استان دیاله یا دیالی (به عربی: محافظة دیالى) (به کردی : پاریزگای دیاله) از استانهای شرقی کشور عراق است. این استان در مرز این کشور با ایران قرار گرفته و با استانهای کرمانشاه و ایلام در ایران هممرز است.
جغرافیا
مرکز این استان شهر بعقوبه است و از شهرهای بزرگ آن میتوان خانقین را نام برد.
سازمان مجاهدین خلق ایران در استان دیاله پایگاهی نظامی به نام «پایگاه اشرف» داشت.[۱] اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران این اردوگاه را در تاریخ ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۲ میلادی تخلیه کردند.[۲]
ناحیهها
استان دیاله به ۶ ناحیه تقسیم شدهاست:
- ناحیه خالص
- ناحیه مقدادیه به کردی شارهبان شهری کردنشین که در سرشماری سال ۲۰۰۸ میلادی، ۳۶٬۵۰۰ نفر جمعیت داشتهاست.
- ناحیه بلدروز نام سابق آن مندلی بودهاست و اکنون هم کردها همین نام را به کار میبرند. بیشتر ساکنانش را کردها(فیلیها) تشکیل میدهند و عشایر ترکمان و عرب نیز در آن وجود دارند و در ۶ کیلومتری مرز عراق با ایران قرار گرفته و ۱۶۰ کیلومتر با بغداد پایتخت عراق فاصله دارد. اکثریت کردهای مندلی کرد فیلی و کلهرزبان هستند. رژیم بعث در راستای عربیسازی شهرهای کردنشین درتاریخ ۱۴/۴/۱۹۸۷ شهرستان مندلی را به بخش تقلیل داد و بخش بلدوروز که از توابع مندلی بود را به شهرستان ارتقاء داد. نام مندلی از واژهٔ «بند نگین» آمدهاست. به معنای در بندان دور از چشم میآید. ساکنین در شهر مندلی و توابع آن تا نزدیکی سال ۱۹۷۵، ۸۰٪ آنان کردفیلی بودهاند و الباقی ساکنان را نیز نیم به نیم ترکمان و عرب تشکیل داده بودند. شهر مندلی در زمان عثمانیان دارای ادارهای مرکزی بود و شهرستانی به حساب میآمد و مناطقی همانند بلدروز و روستاهای بسیاری را تحت پوشش قرار میداد و در سالهای اخیر قرن گذشته بخاطر خرابیها و مصیبتهای پی در پی که از سوی رژیم بعث بر آن وارد شد، ساکنان آن بخصوص کردها ناگزیر به مهاجرت شدند، خانه و اموالشان چپاول و این شهر جایگاه اداری خود را از دست داد و به منطقهای ویران شده مبدل گشت و در آن زمان که شهر بلدروز جزوی از مندلی بود، اکنون به شهرستانی مبدل شد.
- ناحیه بعقوبه
- ناحیه خانقین این شهرستان کرد نشین بوده و تحت اداره دولت محلی کردستان عراق قرار دارد.
- ناحیه کفری این شهرستان کرد نشین بوده و تحت اداره دولت محلی کردستان عراق قرار دارد.
مردم
استان دیاله دارای تنوع قومی بالایی میباشد. مردم این استان عرب، لر و ترکمن میباشند. عربها اکثراً سنی مذهب، ترکمنها شیعه مذهب و فیلیها در بعضی نقاط شیعه و در بعضی نقاط دیگر هستند.
اعلام خودمختاری
در ماه دسامبر سال ۲۰۱۱ میلادی، شورای حکومتی دیاله با انتشار بیانیهای، این ناحیه را نیمه خودمختار اعلام کرد.[۳] دو ماه پیش از این مسئله، اتفاق مشابهی در استان صلاحالدین رخ داده بود. شورای دیاله این اقدام را با استفاده از ماده ۱۱۹ قانون اساسی عراق و به سبب بدگمانیهای دولت حاکم شیعه مذهب نوری المالکی انجام داد. برخلاف استان صلاحالدین، دیاله پیچیدگی قومی و مذهبی بالایی دارد و همین مسئله سبب شد تا اعتراض و درگیری در این استان بالا بگیرد.[۴] البته از زمان سقوط رژیم بعثی صدام در ۲۰۰۳ دو شهر خانقین و کفری تحت کنترل نیروهای پیشمرگه و آسایش کردستان هستند.
پانویس
- ↑ Inside a group caught between three powers / The Christian Science Monitor - CSMonitor.com
- ↑ آخرین گروه از اعضای سازمان مجاهدین خلق به اردوگاه «آزادی» منتقل شدند، بیبیسی فارسی
- ↑ استان دیاله عراق درخواست نیمه خودمختار بودن کرد، پیپِلز دیلی آنلاین
- ↑ دومین استان عراق هم از بغداد اعلام استقلال کرد، میامی هرالد
جستارهای وابسته
منابع
استانهای عراق | |
---|---|
اربیل | انبار | بابِل | بغداد | بصره | تأمیم | دهوک | دیاله | ذیقار | سلیمانیه | صلاحالدین | قادسیه | کربلا | مثنی | میسان | نجف | نینوا | واسط |