محمد خان استاجلو
محمد خان استاجلو | |
|---|---|
| حاکم دیاربکر صفویه | |
| دوره مسئولیت ۱۵۰۶ – ۱۵۱۴ | |
| پادشاه | شاه اسماعیل یکم |
| پس از | امیرخان موصلو |
| پیش از | قراخان استاجلو |
| خدمات نظامی | |
| وفاداری |  ایران صفوی |
| جنگ‌ها/عملیات | جنگ چالدران † |
محمدخان استاجلو (درگذشتهٔ ۱۵۱۴) ایل استاجلو بود. او نقش اساسی در گسترش فتوحات شاه اسماعیل یکم در آسیای صغیر و بین‌النهرین ایفا کرد. او از سال ۱۵۰۶ تا ۱۵۱۴ به عنوان فرماندار استان دیاربکر فعالیت می‌کرد.[۱] محمدخان در جنگ چالدران در حین خدمت به عنوان فرمانده کشته شد.
زندگی[ویرایش]
محمدخان استاجلو پسر میرزا بیگ استاجلو و دارای سه برادر بود. اولاش بیگ استاجلو، ایوز بیگ استاجلو و قرا بیگ استاجلو. او با یکی از خواهران شاه اسماعیل ازدواج کرده بود.[۲][۳] هنگامی که شاه اسماعیل در سال ۱۵۰۶ به خوی بازگشت، پس از چند زد و خورد با علاءالدوله، حاکم ذوالقدر، محمدخان استاجلو را به عنوان والی جدید دیاربکر منصوب کرد.[۲]
حدود دو ماه قبل از نبرد چالدران (۱۵۱۴)، سلطان سلیم اول عثمانی و ارتش او به شهر سیواس رسیده بود.[۴] محمدخان استاجلو با آگاهی از این رویکرد گسترده، در خلال عقب‌نشینی از مقر فرمانداری خود در دیاربکر، منطقه را ویران کرد که در هفته‌های بعد، پیشرفت عثمانی به سمت شرق را کند کرد.[۴]
در روز وقوع نبرد سرنوشت ساز چالدران، محمدخان استادجلو و نورعلی خلیفه دو فرمانده صفوی بودند که تجربه دست اولی از شیوه‌های جنگی عثمانی داشتند.[۵] هر دو توصیه کردند که قبل از آنکه عثمانی‌ها آرایش دفاعی خود را تکمیل کنند باید حمله کرد.[۵] اما این توصیه از سوی دورمیش خان شاملو و هم از سوی خود پادشاه رد شد.[۵] این تصمیم بسیار پرهزینه شد و باعث شکست در چالدران شد.[۶][۵] محمدخان که فرماندهی جناح چپ ارتش صفویه را بر عهده داشت با افرادش کشته شدند.[۷]
پانویس[ویرایش]
- ↑ Floor & Herzig 2012, p. 64.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Floor & Herzig 2012, p. 55.
- ↑ Floor 2008, pp. 168, 180, 209.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ McCaffrey 1990, pp. 656–658.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ Savory 2007, p. 41.
- ↑ McCaffrey 1990, pp. 656-658.
- ↑ Savory 2007, p. 42.
منابع[ویرایش]
- Floor, Willem M. (2008). Titles and Emoluments in Safavid Iran: A Third Manual of Safavid Administration, by Mirza Naqi Nasiri. Washington, DC: Mage Publishers. p. 180. ISBN 978-1-933823-23-2.
- Floor, Willem; Herzig, Edmund, eds. (2012). Iran and the World in the Safavid Age. I.B. Tauris. p. 55. ISBN 978-1-78076-990-5.
- McCaffrey, Michael J. (1990). "ČĀLDERĀN". In Yarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica, Volume IV/6: Burial II–Calendars II. London: Routledge & Kegan Paul. pp. ۶۵۶–۶۵۸. ISBN 978-0-71009-129-1.
- Savory, Roger (2007). Iran Under the Safavids. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-04251-2.