سازند گوتنیا
سازند سن: ژوراسیک پسین | |
---|---|
گونه | سازند |
ضخامت | ۱۳۷ متر در برش الگو |
سنگشناسی | |
سنگ اصلی | انیدریت |
دیگر سنگها | شیل |
موقعیت | |
منطقه | زاگرس |
کشور | ایران |
سازند گوتنیا از سازندهای زمینشناسی ایران در زاگرس با سن ژوراسیک پسین است. سازند انیدریتی گوتنیا آخرین واحد سنگچینهای ژوراسیک بالایی در ناحیه لرستان و از نوع نهشتههای انیدریتی است که نشاندهنده کاهش ژرفای دریا و شکلگیری حوضههای تبخیری – کولابی پایان ژوراسیک است. در ایران این سازند رخنمون سطحی ندارد ولی ردیفهای انیدریتی موجود در چاه شمارة یک میدان نفتی امام حسن و چاه شماره ۳۰۶ میدان نفتی مسجد سلیمان با سازند قوطنیه عراق مقایسه شدهاند. در دو چاه یاد شده، سازند گوتنیا ۱۳۷ متر انیدریت و لایههایی از شیلهای خاکستری تیره است، ولی در شمال لرستان (ایستگاه هفت تنگ)، این سازند شامل ۳ متر دولومیت برشی انحلالی است. نداشتن سنگواره سبب شده تا سن ژوراسیک پسین (تیتونین) برای آن برآورد شود.[۱]
جایگاه چینهشناسی نهشتههای انیدریتی سازند گوتنیا به خوبی با نهشتههای تبخیری ژوراسیک بالایی فارس داخلی (سازند هیث)، البرز (واحد گچ و ملافیر)، ایران مرکزی (گچ مگو) و سنگهای نمکی ژوراسیک ناحیه راور قابل مقایسه است. این نهشتههای تبخیری یادآور ردیفهای مشابه در عربستان و نشانگر چیرگی شرایط آب و هوایی گرم ژوراسیک پسین بر گسترههای وسیع خاورمیانه است و برقراری حوضههای تبخیری و پسروی دریای ژوراسیک را نشان میدهد.[۲]
سازند گوتنیا از سازندهای نمکی ژوراسیک بالایی در خلیج فارس است. معادل این نمکها در شرق ایران مرکزی لایههای پکتندار و در شمال کرمان لایههای بیدو و در البرز، سازند گچ و ملافیر در کپهداغ سازند شوریجه و در زاکرس انیدریت هیث میباشد.[۳]
منابع[ویرایش]
- ↑ «زمینشناسی ایران». پایگاه ملی دادههای علوم زمین کشور. بایگانیشده از اصلی در ۲۸ اوت ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۷.
- ↑ «جایگاه زمینشناسی ایران». پایگاه ملی دادههای علوم زمین کشور. بایگانیشده از اصلی در ۲۸ اوت ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۷.
- ↑ «سنگهای رسوبی ایران». پایگاه ملی دادههای علوم زمین کشور. بایگانیشده از اصلی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۷.