سازند هل کریک
| سازند نهر دوزخ سن: کرتاسه پسین تا پالئوسن، ماستریختین-دانین | |
|---|---|
 | |
| گونه | سازند |
| واحد بالایی | سازند دژ اتحادیه |
| واحد زیرین | سازند دره روباه |
| سنگ‌شناسی | |
| سنگ اصلی | سنگ رسی، گل سنگ |
| موقعیت | |
| منطقه | مونتانا، داکوتای شمالی، داکوتای جنوبی، وایومینگ |
| کشور | ایالات متحده آمریکا |
سازند هل کریک یا سازند نهر دوزخ (به انگلیسی: Hell Creek Formation) سازندی است که به واسطه نمایان بودن مورد مطالعه گسترده قرارگرفته است، بیشتر این سازند مربوط به دوره کرتاسه پسین و بخش‌های پایین‌تر آن مربوط به پالئوسن هستند. نام‌گذاری این سازند بر اساس نمایان بودن آن در امتداد نهر دوزخ در نزدیکی جردن، مونتانا است. این سازند در بخش‌هایی از مونتانا، داکوتای شمالی، داکوتای جنوبی و وایومینگ دامن گسترده‌است.[۱] در مونتانا این سازند بر روی سازند دره روباه قرارگرفته است، همچنین محل قرارگیری بنای ملی ستون پمپی بخشی جدا در سازند نهر دوزخ است. در سال ۱۹۶۶، سرویس پارک ملی، منطقه فسیلی نهر دوزخ را به عنوان منطقه ملی طبیعی تعیین کرد.[۲][۳]
سازند نهر دوزخ دربردارنده مجموعه‌هایی از رس‌های آب شور و شیرین، گل سنگ‌ها و ماسه سنگ‌هایی است که در دوره‌های ماستریختین و دانین در پایان کرتاسه و آغاز پالئوژن، بر اثر فعالیت‌های رسوب گذاری در بسترهای پر نوسان رودها، دلتاها و بسیار به ندرت پوده‌های مرداب‌ها در امتداد حاشیه قاره ای شرقی کم ارتفاع که در مقابل دریاراه داخلی غربی کرتاسه قرار دارد، رسوب کرده‌اند. این منطقه دارای هوایی معتدل بوده‌است و حضور تمساح سانان نشان از آب و هوایی نیمه گرمسیری و بدون سرمای سالانه طولانی دارد. مرز سرشناس سرشار از ایریدیم کرتاسه-پالئوژن که کرتاسه را از دوران نوزیستی جدا می‌کند، به صورت لایه‌هایی که در جاهایی بالا و در جاهایی درون سازند هستند به‌طور ناپیوسته ولی قابل تشخیص در نزدیکی مرز سازند با سازند دژ اتحادیه که روی آن جای گرفته، قرارگرفته است.[۴]
بزرگترین مجموعه از فسیل‌های نهر دوزخ در موزه راکی در بووزمن، مونتانا جای گرفته و به نمایش گذاشته شده‌است.[۵] نمونه‌هایی که در موزه به نمایش گذاشته شده‌است نتیجه پروژه «نهر دوزخ» موزه است؛ این پروژه یک همکاری میان موزه، دانشگاه ایالتی مونتانا، دانشگاه واشینگتن،[۶] دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، دانشگاه داکوتای شمالی و دانشگاه کارولینای شمالی است که در سال ۱۹۹۸ آغاز شد.[۷]
نگاره‌ها[ویرایش]
-
جانوران نهر دوزخ -
کمپ دیرین‌شناسی موزه راکی در شرق مونتانا -
نقشه نهر دوزخ در شمال غربی ایالات متحده آمریکا -
نمایی از پارک ایالتی نهر دوزخ «قلب» سازند نهر دوزخ -
گیاهان غالب در سازند نهر دوزخ، گیاهان گلدار هستند
منابع[ویرایش]
- ↑ White, Paul D. ; Fastovsky, David E. ; Sheehan, Peter M. (February 1998). "Taphonomy and Suggested Structure of the Dinosaurian Assemblage of the Hell Creek Formation (Maastrichtian), Eastern Montana and Western North Dakota". PALAIOS. SEPM Society for Sedimentary Geology. 13 (1): 41–51. Bibcode:1998Palai..13...41W. doi:10.2307/3515280. JSTOR 3515280. Retrieved 13 November 2020.
- ↑ Henderson, M.D. , and J.E. Peterson. 2006. An azhdarchid pterosaur cervical vertebra from the Hell Creek Formation (Maastrichtian) of southeastern Montana. Journal of Vertebrate Paleontology 26. 192–195. doi:10.1671/0272-4634(2006)26[192:aapcvf]2.0.co;2.
- ↑ DePalma, Robert A.; Smit, Jan; Burnham, David A.; Kuiper, Klaudia; Manning, Phillip L.; Oleinik, Anton; Larson, Peter; Maurrasse, Florentin J.; Vellekoop, Johan (2019-04-23). "A seismically induced onshore surge deposit at the KPg boundary, North Dakota". Proceedings of the National Academy of Sciences. 116 (17): 8190–8199. Archived from the original on 29 June 2021. Retrieved 31 July 2021.
- ↑ "National Natural Landmarks - National Natural Landmarks (U.S. National Park Service)". www.nps.gov (به انگلیسی). Retrieved 2021-07-31.
- ↑ Boswell, Evelyn. "Paradise in Hell Creek". Montana State University. Retrieved 2 April 2007.
- ↑ Wilson Lab
- ↑ «Hell Creek Project – Wilson Lab» (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۳۱.