جغدی پیر

«جغدی پیر» 

اثر نیما یوشیج
تاریخ نگارش	شهریور ۱۳۲۰
کشور	ایران
زبان	فارسی
قالب	چهارپاره
شمار ابیات یا خط‌ها	۱۲ مصراع

«جغدی پیر» از اشعار نیما یوشیج است.

«جغدی پیر»

هیس! مبادا سخنی، جوی آرام
از برِ درّه بغلتید و برفت
آفتاب از نگهش سرد به خاک
پرشی کرد و برنجید برفت.

در همه جنگل مغموم، دگر
نیست زیبا صنمان را خبری
دلربائی ز پی استهزا
خنده‌ای کرد و پس آنگه گذری.

این زمان بالش در خونش فرو
جغد بر سنگ نشسته است خموش
هیس! مبادا سخنی، جغدی پیر
پای در قیر به ره دارد گوش.

سرایش

نیما مکان سرایش این شعر را «جنگل کلارزمی» و تاریخ آن را «شهریور ۱۳۲۰» ذکر کرده‌است.

محتوا

در شعر نیما، جغد نماد استبداد است و با شرایط اجتماعی و سیاسی ارتباط دارد.

نقد

جلال آل احمد در این شعر، جغد را نشانهٔ ناامیدی، گوشه‌گیری و تنهایی می‌داند. او این شعر را با بوف کور اثر صادق هدایت مقایسه می‌کند و می‌نویسد:« آیا فکر نمی‌کنید که اگر هدایت در نثر و نیما در شعر دورهٔ خفقان – آن یکی به «بوف کور» و این دیگری به «جغدی پیر» پناه برده‌اند، علتی دارد؟ و آن هم علت واحدی! فکر نمی‌کنید که چنین مواردی نمی‌تواند سرسری گرفته شود؟ از این نکتهٔ اساسی گذشته نیما اصولاً شاعری است بدبین. گذشته از اشعار دورهٔ اخیر او که مایهٔ پیچیده و فراری از امید و خوشبینی در آنها نهاده شده – خوشبینی و امیدی که باز هم غم انگیز و دلگزا است – گذشته از این اشعار، چه در دوران خفقان و چه پیش از آن «افسانه» و «قصهٔ رنگ پریده» و «ای شب» و غیره ... سرشار از بدبینی است.»