برخورد صاعقه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
تصویر سراسرنما از اصابت صاعقه‌ها در بخارست، رومانی

برخورد صاعقه (انگلیسی: Lightning strike) یا در اصطلاح عامه برخورد رعدوبرق، عبارت است از تخلیه بار الکتریکی میان اتمسفر و یک جسم یا سطح زمین. صاعقه‌ها غالباً در ابر کومه‌ای‌بارا تشکیل می‌شوند و مقصد بیشتر آنها سطح زمین است و به همین مناسبت دارای اصطلاح cloud-to-ground یا ابر به زمین (به‌شکل خلاصه C.G.) هستند. در حدود ۲۵٪ از رویدادهای صاعقه‌ها در سراسر جهان ناشی از برخورد میان اتمسفر و اشیاء زمینی است. بخش عمده‌ای از صاعقه‌ها، صاعقه‌های درون‌ابری یا ابر تا ابر است. این یعنی درست همان‌جایی که درصد بیشتری از صاعقه‌ها به وقوع می‌پیوندند.[۱][۲] حداقل یک مرتبه در طول سال، هواپیماهای متوسط تجاری مورد اصابت صاعقه قرار می‌گیرند اما مهندسی ساخت و طراحی مدرن آنها به‌گونه‌ای است که این موضوع به ندرت می‌تواند مشکل‌آفرین باشد و این در حالی است که حرکت هواپیماها در میان ابرها گاهی می‌تواند منجر به ایجاد صاعقه گردد.[۳]

برخورد صاعقه‌ها می‌تواند باعث ایجاد صدمات شدیدی گردد. میزان مرگ‌ومیر بر اثر اصابت صاعقه‌ها می‌تواند بین ۱۰٪ تا ۳۰٪ باشد و این در حالی است که ۸۰٪ بازماندگان از برخورد صاعقه ممکن است صدمات جسمی طولانی‌مدت را تحمل نمایند. این صدمات شدید معمولاً در اثر سوختگی حرارتی ایجاد نمی‌شوند چرا که جریان برخورد برای گرم کردن انبوه بافت‌ها خیلی کوتاه است و مشکل عمده آنجا است که ممکن است اعصاب و ماهیچه‌ها به واسطهٔ جریان ولتاژ مستقیم و شدید دچار روزنه‌هایی در غشای سلولی گردند. فرایندی که منجر به الکتروپوراسیون می‌شود.[۴] سالانه در حدود ۲۴۰۰۰۰ حادثهٔ منجر به جراحت مربوط به برخورد صاعقه رخ می‌دهد.[۵] تعداد تلفات سالیانه بسیار متفاوت است. یک برآورد حاکی از آن است که برخورد صاعقه‌ها باعث مرگ ۶۰۰۰ نفر در طول سال می‌گردد.[۶] از طرف دیگر، بر پایهٔ اظهارات مؤسسه نشنال جئوگرافیک، سالانه ۲۰۰۰ نفر در سراسر جهان بر اثر اصابت صاعقه جان خود را از دست می‌دهند.[۷]

بر پایهٔ گزارش اداره ملی اقیانوسی و جوی در طول ۲۰ سال گذشته، ایالات متحدهٔ آمریکا به‌طور متوسط به دلیل برخورد صاعقه تلفاتی بالغ بر ۵۱ کشته در طول سال داشته‌است که این کشور را در جایگاه دوم و بعد از سیل قرار داده‌است.[۸][۹] این گزارش همچنین می‌افزاید که در ایالات متحده بین ۹ تا ۱۰٪ افرادی که مورد اصابت صاعقه قرار می‌گیرند فوت می‌شوند.[۱۰] در کیسی که در غرب کنیا واقع است، هر سال در حدود ۳۰ نفر بر اثر اصابت صاعقه جان خود را از دست می‌دهند. نرخ بالای تلفات صاعقه در کیسی به واسطهٔ سقف‌های فلزی بسیاری از سازه‌ها است.[۱۱] تلفات برخورد مستقیم صاعقه می‌تواند بیشتر از موارد گزارش شده باشد.[۱۲]

تاثیر بر طبیعت و پوشش گیاهی[ویرایش]

درخت‌ها انتقال‌دهندگان طبیعی صاعقه به زمین هستند.[۱۳] از آنجایی که شیره گیاهی درخت رسانای نسبتاً ضعیفی است، مقاومت و رسانایی الکتریکی آن باعث تشکیل بخار گرم و در نهایت انفجار درخت می‌گردد. در مناطق کم‌جمعیت مانند خاور دور روسیه و سیبری، برخوردهای صاعقه یکی از دلایل عمدهٔ آتش‌سوزی جنگل‌ها است.[۱۴] دود و غبار متراکم ناشی از آتش‌سوزی‌های بزرگ جنگل می‌تواند باعث ایجاد بار الکتریکی مضاعف شده و آتش‌های پراکندهٔ بسیاری را در جهت وزش باد شکل دهد.[۱۴]

نگارخانه[ویرایش]

  • مقبرهٔ مردی فوت شده بر اثر اصابت صاعقه در لندن
    مقبرهٔ مردی فوت شده بر اثر اصابت صاعقه در لندن

منابع[ویرایش]

  1. ↑ Cooray, Vernon. (2014). Lightning Flash (2nd Edition) - 1. Charge Structure and Geographical Variation of Thunderclouds. Page 4. Institution of Engineering and Technology.
  2. ↑ "GHRC: Lightning Characteristics". Archived from the original on 2016-03-05.
  3. ↑ "What happens when lightning strikes an airplane?".
  4. ↑ Ritenour AE, Morton MJ, McManus JG, Barillo DJ, Cancio LC; Morton; McManus; Barillo; Cancio (2008). "Lightning injury: a review". Burns. 34 (5): 585–94. doi:10.1016/j.burns.2007.11.006. PMID 18395987. Archived from the original on 26 September 2017. Retrieved 29 January 2020.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  5. ↑ Ronald L. Holle Annual rates of lightning fatalities by country. (PDF). 0th International Lightning Detection Conference. 21–23 April 2008. Tucson, Arizona, USA. Retrieved on 2011-11-08.
  6. ↑ "A NEW APPROACH TO ESTIMATE THE ANNUAL NUMBER OF GLOBAL LIGHTNING FATALITIES". Archived from the original on 27 July 2014. Retrieved 20 July 2014.
  7. ↑ https://www.nationalgeographic.com/environment/natural-disasters/lightning/
  8. ↑ Jedick, Rocky. "Flight Surgeon Busts Lightning Myths". AFMS. Archived from the original on 23 February 2013. Retrieved 6 October 2012.
  9. ↑ Lightning Safety Facts. lightningsafety.noaa.gov (archived)
  10. ↑ Cherington, J. et al. 1999: Closing the Gap on the Actual Numbers of Lightning Casualties and Deaths. Preprints, 11th Conf. on Applied Climatology, 379-80.[۱].
  11. ↑ National Geographic Almanac of Geography (2005), شابک ‎۰−۷۹۲۲−۳۸۷۷-X, page 78.
  12. ↑ Monheim, MS Sgt. (Ret.), Tony. "THE SHOCKING TRUTH ABOUT LIGHTNING DEATHS". Public Agency Training Council. Archived from the original on 19 December 2014. Retrieved 17 March 2013.
  13. ↑ National Oceanic & Atmospheric Administration. "Image of lightning hitting a tree". National Oceanic & Atmospheric Administration. Archived from the original (.jpg) on October 20, 2006. Retrieved September 24, 2007.
  14. ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ "Lightning as a source of forest fires". Combustion, Explosion, and Shock Waves. Springer New York. 32 (5): 134–142. September 1996. ISSN 0010-5082. Archived from the original on 2011-08-26. Retrieved 2009-07-25.

پیوند به بیرون[ویرایش]

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=برخورد_صاعقه&oldid=38734177»