بابکن چوگاسزیان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
بابکن چوگاسزیان
زادهٔ۱۸ مارس ۱۹۲۳
تبریز، استان آذربایجان شرقی، ایران
درگذشت۵ نوامبر ۱۹۹۷ (۷۴ سال)
ایروان، ارمنستان
ملیتایران-ارمنستان
محل تحصیلدانشگاه دولتی ایروان
پیشهایران‌شناس، خاورشناس و لغت‌شناس
جایزه(ها)چهره فرهنگی شایسته ارمنستان شوروی

بابکن لِوُنی چوگاسزیان (ارمنی: Բաբկեն Լևոնի Չուգասզյան؛ انگلیسی: Babken Levoni Chʻugaszyan؛ ۱۸ مارس ۱۹۲۳ - ۲ نوامبر ۱۹۹۷) ایران‌شناس، خاورشناس و لغت‌شناس اهل ایران-ارمنستان بود.

زندگی‌نامه[ویرایش]

وی در ۱۸ مارس ۱۹۲۳ در تبریز متولد شد. دورهٔ ابتدایی را در مدرسه ارامنه هایکازیان-تاماریان، تبریز گذراند و دورهٔ متوسطه را در دبیرستان‌های ابن سینا، سعدی و فردوسی به پایان برد.

بابکن چوگاسزیان در سال ۱۹۴۶، همراه با خانوادهٔ خود به ارمنستان مهاجرت کرد. در همان سال وارد دانشگاه دولتی ایروان شد و رشتهٔ زبان و ادبیات ارمنی را در سال ۱۹۵۱ به پایان رسانید و دورهٔ نامزدی علوم را در فاصلهٔ سال‌های ۱۹۵۴–۱۹۵۷ در آکادمی علوم ارمنستان سپری کرد.

چوگاسزیان از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۹۴ قائم مقام ریاست ماتناداران ایروان بود و تا پایان عمر به عنوان پژوهشگر و عضو هیئت علمی در آنجا به کار و تحقیق پرداخت و آثار فراوانی از خود به جای نهاد، از آن جمله اند پیوندهای ادبی ارمنیان و ایرانیان از قرن پنجم تا هجدهم (۱۹۶۳)، پندنامه نوشیروان (۱۹۶۶) و گئورگ دبیر پالاتی (۱۹۹۴). کتاب اخیر شرح احوال و آثار یکی از پیشگامان علم خاورشناسی و ایران‌شناسی در ارمنستان است که در فاصلهٔ سال‌های ۱۷۳۷ تا ۱۸۱۳ می‌زیست.

چوگاسزیان در سفر به کشورهای دیگر، در راستای گردآوری و بازگردانی دستنوشته‌های نادر ادبیات ارمنی به ماتناداران ایروان کوشش فراوان به کار می‌بست و دو اثر خود به نام‌های در جستجوی دستنوشته‌ها (۱۹۸۲) و در جهان دستنوشته‌ها (۱۹۸۵) را در همین زمینه به رشتهٔ تحریر درآورد. در سال‌های اخیر با تلاش فراوان، در کار تنظیم و انتشار فرهنگنامهٔ ارمنیان ایران بود که متأسفانه به اتمام نرسید. ایرانی‌تباران بنام ارمنستان آخرین اثر او بود که به سال ۱۹۹۷ در ایروان منتشر گردید. بابکن چوگاسزیان پس از یک دورهٔ بیماری طولانی، در ۲ نوامبر ۱۹۹۷ در سن ۷۴ سالگی در ایروان درگذشت.

تالیفات[ویرایش]

  • پیوندهای ادبی ارمنیان و ایرانیان از قرن پنجم تا هجدهم (۱۹۶۳)
  • پندنامه نوشیروان (۱۹۶۶)
  • گئورگ دبیر پالاتی (۱۹۹۴)
  • در جستجوی دست‌نوشته‌ها (۱۹۸۲)
  • در جهان دستنوشته‌ها (۱۹۸۵)
  • ایرانی‌تباران بنام ارمنستان

منابع[ویرایش]

  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Բաբկեն Չուգասզյան». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای ارمنی، بازبینی‌شده در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۸.
  • چوگاسزیان، بابکن (پاییز و زمستان ۱۳۷۵). ترجمهٔ هرمیک آقاکیان. «بازتاب افسانهٔ زال، قهرمان حماسی ایران در «تاریخ ارمنستان» ِ مُوسس خورِناتسی». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال اول (۳ و ۴). دریافت‌شده در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۸.
  • آیوازیان (ترزیان)، ماریا (پاییز و زمستان ۱۳۷۶). «درگذشت دو دانشمند ایران‌شناس». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال دوم (۷ و ۸). دریافت‌شده در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۸.
  • لازاریان، ژانت د (۱۳۸۲). «مشاهیر ارمنی ساکن ارمنستان». دانشنامه ایرانیان ارمنی. تهران: انتشارات هیرمند. ص. ۴۹۷. شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳.
  • انوشه، حسن (۱۳۸۲). دانشنامهٔ ادب فارسی: ادب فارسی در قفقاز (آذربایجان، ارمنستان، گرجستان و جمهوری خودمختار داغستان. ج. پنجم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ سازمان چاپ و انتشارات. ص. ۱۹۶. شابک ۹۶۴-۴۲۲-۴۶۵-۵.
  • بایگانی‌شده در ۶ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine Բաբկեն Չուգասզյան at Avproduction.am
  • Bardakjian, Kevork B. (2000). A Reference Guide to Modernb Armenian Literature, 1500-1920. Detroit: Wayne State University Press. pp. ؟؟؟-؟.
  • Armenian Soviet Encyclopedia. Yerevan.
  • Այվազյան, Հ. Մ. (2007). Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով). Vol. երկրորդ. Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատ.
  • "բաբկեն չուգասզյան :: People Museum of Repatriation".

پیوند به بیرون[ویرایش]