استان قره‌باغ

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
موقعیت استان قره‌باغ در نقشهٔ تقسیمات کشوری جمهوری آذربایجان.

استان قره‌باغ[۱] (به ترکی آذربایجانی: Qarabağ İqtisadi Rayonu) یکی از بخش‌های ۱۴ گانهٔ سطح اول تقسیمات کشوری در جمهوری آذربایجان است.

این استان با ۸٬۹۸۸ کیلومتر مربع وسعت، وسیع‌ترین بخش کشور و با ۹۰۰٬۳۰۰ نفر جمعیت در سال ۲۰۲۰، سومین بخش کشور محسوب می‌شود.

استان قره‌باغ از سمت شمال به استان‌های آران مرکزی و گنجه-داش‌کسن، از سمت جنوب از طریق رودخانهٔ ارس به کشور ایران، از سمت شرق به استان میل-مغان و از سمت غرب به استان زنگه‌زور شرقی محدود شده است.

خان‌کندی پرجمعیت‌ترین شهر این استان است که زیرنظر هیچ شهرستانی نیست و یکی از ۱۱ «شهر تابع جمهوری» (Respublika Tabeli Şəhər) در جمهوری آذربایجان محسوب می‌شود.

«استان خودمختار قره‌باغ کوهستانی» در دورهٔ اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در محدودهٔ شهر تابع جمهوری خان‌کندی و شهرستان‌های خوجاوند، شوشی، خوجالی و آغ‌دره (این شهرستان در سال ۱۹۹۲ منحل گردید) ایجاد شده بود.

بدیهی است شهرستان‌های آغ‌دام، بردع، آغجابدیع، فضولی و ترتر، هرچند جزء استان قره‌باغ هستند، اما هیچ‌گاه جزء ناگورنو قره‌باغ (قره‌باغ کوهستانی) نبوده‌اند و به صورت رسمی، همواره جزئی از خاک اصلی جمهوری آذربایجان محسوب می‌شده‌اند.

استان قره‌باغ به لحاظ تقسیمات کشوری به ۹ قسمت تقسیم شده است و شامل ۱۰ شهر است:[۲][۳][۲][۴][۵]

فهرست شهرستان‌ها[ویرایش]

ردیف نام
شهرستان
مساحت
(کیلومتر
مربع)
جمعیت
(۲۰۰۹)
جمعیت
(۲۰۱۹)
جمعیت
(۲۰۲۰)
رتبه در
کشور
۱ آغ‌دام ۱٬۱۵۰ ۱۷۵٬۶۰۰ ۲۰۲٬۲۰۰ ۲۰۴٬۰۰۰ ۹
۲ بردع ۹۵۰ ۱۴۱٬۶۰۰ ۱۵۶٬۳۰۰ ۱۵۷٬۵۰۰ ۱۵
۳ آغجابدیع ۱٬۷۶۰ ۱۲۱٬۷۰۰ ۱۳۵٬۵۰۰ ۱۳۶٬۸۰۰ ۱۷
۴ فضولی ۱٬۳۹۰ ۱۱۵٬۵۰۰ ۱۳۲٬۴۰۰ ۱۳۳٬۸۰۰ ۱۸
۵ ترتر ۹۶۰ ۹۷٬۳۰۰ ۱۰۴٬۲۰۰ ۱۰۴٬۷۰۰ ۳۱
۶ خان‌کندی
(شهر تابع جمهوری)
۸ ۵۵٬۰۰۰ ۵۵٬۸۰۰ ۵۵٬۹۰۰ ۵۸
۷ خوجاوند ۱٬۴۶۰ ۴۱٬۶۰۰ ۴۳٬۸۰۰ ۴۴٬۱۰۰ ۶۴
۸ شوشی ۳۱۰ ۲۸٬۶۰۰ ۳۴٬۲۰۰ ۳۴٬۷۰۰ ۶۸
۹ خوجالی ۱۰۰۰ ۲۶٬۰۰۰ ۲۸٬۶۰۰ ۲۸٬۸۰۰ ۷۰

فهرست شهرها[ویرایش]

شهرهای مهم
استان قره‌باغ
Colored dice with white background
خان‌کندی؛ نخستین.
Colored dice with white background
آغ‌دام؛ دومین.
Colored dice with white background
آغجابدیع؛ سومین.
Colored dice with white background
بردع؛ چهارمین.
Colored dice with white background
شوشی؛ ششمین.
ردیف نام شهر به ترکی
آذربایجانی
شهرستان جمعیت
(۲۰۲۰)
شهر
شدن
رتبه در
کشور
نشان
۱ خان‌کندی Xankəndi تابع جمهوری ۵۳٬۷۰۰ ۱۹۲۳ ۱۰
۲ آغ‌دام Ağdam آغ‌دام ۴۲٬۸۰۰ ۱۹۵۲ ۱۴
۳ آغجابدیع Ağcabədi آغجابدیع ۴۱٬۴۰۰ ۱۹۶۲ ۱۶
۴ بردع Bərdə بردع ۴۰٬۲۰۰ ۱۹۴۸ ۱۸
۵ فضولی Füzuli فضولی ۲۴٬۷۰۰ ۱۹۳۸ ۳۰
۶ شوشی Şuşa شوشی ۲۳٬۹۰۰ ۱۷۵۲ ۳۱
۷ ترتر Tərtər ترتر ۱۹٬۹۰۰ ۱۹۴۹ ۳۸
۸ آغ‌دره Ağdərə ترتر ۱۰٬۲۰۰ ۱۹۸۵ ۶۴
۹ خوجالی Xocalı خوجالی ۸٬۱۰۰ ۱۹۹۱ ۶۹ -
۱۰ هورادیز Horadiz فضولی ۷٬۶۰۰ ۲۰۰۷ ۷۰
۱۱ خوجاوند Xocavənd خوجاوند ۵٬۹۰۰ ۱۹۸۵ ۷۵ -

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. «Azərbaycan Respublikasında iqtisadi rayonların yeni bölgüsü haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı». Official web-site of the President of the Republic of Azerbaijan. دریافت‌شده در ۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۱.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «Azərbaycan Respublikasının şəhər və rayonlarının ərazisi, əhalisinin sayı və sıxlığı». Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. دریافت‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۲۰.
  3. «Azərbaycan Respublikasının şəhər və rayonları üzrə Əhalinin 2019-cu ilin əvvəlinə olan sayına görə rayonların, şəhər yerlərinin və kənd yaşayış məntəqələrinin qruplaşdırılması». Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. دریافت‌شده در ۳ ژوئن ۲۰۲۰.
  4. بختیاری، سعید. اطلس جهان امروز. تهران: انتشارات گیتاشناسی نوین، شهریور ۱۳۹۸.
  5. «2020-ci ilin əvvəlinə Azərbaycan Respublikasının şəhər və rayonları, eləcə də qəsəbələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı». Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. دریافت‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۰.