آفاتینیب

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
آفاتینیب
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریگیلوتریف، گیوتریف، آفانیکس
نام‌های دیگرBIBW 2992
AHFS/Drugs.commonograph
مدلاین پلاسa613044
داده‌ها
رده‌بندی داروهای
بارداری
  • AU: C
روش مصرف داروخوراکی
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
داده‌های فارماکوکینتیک
پیوند پروتئینی۹۵٪
متابولیسمآنزیم CYP دخالتی ندارد
نیمه‌عمر حذف۳۷ ساعت
دفعمدفوع (۸۵٪)، ادرار (۴٪)
شناسه‌ها
  • N-[4-[(3-Chloro-4-fluorophenyl)amino]-7-[[(3S)-tetrahydro-3-furanyl]oxy]-6-quinazolinyl]-4(dimethylamino)-2-butenamide
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
IUPHAR/BPS
دراگ‌بنک
کم‌اسپایدر
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.239.035 ویرایش در ویکی‌داده
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC24H25ClFN5O۳
جرم مولی۴۸۵٫۹۴ g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • CN(C)C\C=C\C(=O)Nc3cc1c(Nc(cc2Cl)ccc2F)ncnc1cc3OC4COCC4
  • InChI=1S/C24H25ClFN5O3/c1-31(2)8-3-4-23(32)30-21-11-17-20(12-22(21)34-16-7-9-33-13-16)27-14-28-24(17)29-15-5-6-19(26)18(25)10-15/h3-6,10-12,14,16H,7-9,13H2,1-2H3,(H,30,32)(H,27,28,29)/b4-3+/t16-/m0/s1 ✔Y
  • Key:ULXXDDBFHOBEHA-CWDCEQMOSA-N ✔Y
 N✔Y (این چیست؟)  (صحت‌سنجی)

آفاتینیب (انگلیسی: Afatinib) که با نام تجاری گیلوتریف به بازار عرضه شده‌است، دارویی است که برای درمان سرطان ریه از نوع سلول غیرکوچک (NSCLC) به‌کار می‌رود.[۲][۳][۴] این دارو یک بازدارنده تیروزین-کیناز است[۵] و به‌صورت خوراکی مصرف می‌شود.[۵][۱]

این دارو برای درمان آن گروه از سرطان‌های ریه به‌کار می‌رود که دچار جهش در ژن سازندهٔ گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی (EGFR) است.[۶]

آفاتینیب یکی از داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت است.[۷]

کاربرد درمانی[ویرایش]

آفاتینیب برای درمان «سرطان ریه از نوع سلول غیرکوچک» تأیید شده‌است،[۱][۵][۸][۹] اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف آن در سرطان‌های دیگر ممکن است سودمند باشد.[۱۰]

عوارض جانبی[ویرایش]

عوارض جانبی دارو بر حسب میزان بروز به شرح زیر است:[۱][۵][۸][۹][۱۱]

عوارض بسیار شایع: بروز بیش از ۱۰٪[ویرایش]

عوارض شایع: بین ۱ تا ۱۰٪[ویرایش]

عوارض ناشایع[ویرایش]

مکانیسم عمل دارو[ویرایش]

همچون داروهای لاپاتینیب و نراتینیب، آفاتینیب نیز یک مهارکننده پروتئین کیناز که به‌طور غیرقابل بازگشت، کینازهای گیرندهٔ شمارهٔ ۲ فاکتور رشد اپیدرمی و گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی را مهار می‌کند. آفاتینیب نه تنها در جهش‌های گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی مؤثر است (همچون داروهای ارلوتینیب و جفیتینیب)، بلکه در سایر جهش‌های ناشایع دیگر نیز که به داروهای یادشده مقاوم هستند، اثر می‌کند. البته این دارو بر روی سلول‌های دچار جهش T790M اثری ندارد که نیازمند داروهای نسل سوم همچون اوسیمرتینیب هستند.[۱۲] به خاطر اثری که این دارو علیه جهش‌های گیرندهٔ شمارهٔ ۲ فاکتور رشد اپیدرمی دارد، پژوهش‌هایی برای استفاده از آن در سرطان پستان و سایر انواع سرطان در دست انجام است.[۳]

آفاتینیب توسط پیوند کووالانسی و طی واکنش مایکل، به سیستئین شمارهٔ ۷۹۷ گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی متصل می‌شود. (IC50 = ۰٫۵ نانومولار).[۱۳]

منابع[ویرایش]

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ "Gilotrif (afatinib) tablet, film coated". DailyMed. Boehringer Ingelheim Pharmaceuticals, Inc. 18 October 2019. Retrieved 4 November 2020.
  2. ↑ Spreitzer H (13 May 2008). "Neue Wirkstoffe – Tovok". Österreichische Apothekerzeitung (به آلمانی) (10/2008): 498.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Minkovsky N, Berezov A (December 2008). "BIBW-2992, a dual receptor tyrosine kinase inhibitor for the treatment of solid tumors". Current Opinion in Investigational Drugs. 9 (12): 1336–46. PMID 19037840.
  4. ↑ "Gilotrif (afatinib)" (PDF). US Food and Drug Administration. Retrieved 11 March 2021.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ "Giotrif Afatinib (as afatinib dimaleate)" (PDF). TGA eBusiness Services. Boehringer Ingelheim Pty Limited. 7 November 2013. Retrieved 28 January 2014.
  6. ↑ Vavalà T (2017). "Role of afatinib in the treatment of advanced lung squamous cell carcinoma". Clinical Pharmacology. 9: 147–157. doi:10.2147/CPAA.S112715. PMC 5709991. PMID 29225480.
  7. ↑ World Health Organization (2021). World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Geneva: World Health Organization. hdl:10665/345533. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02.
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ "Giotrif 20 mg film-coated tablets – Summary of Product Characteristics (SPC)". electronic Medicines Compendium. Boehringer Ingelheim Limited. 20 January 2014. Retrieved 28 January 2014.
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ "Giotrif: EPAR -Product Information" (PDF). European Medicines Agency. Boehringer Ingelheim International GmbH. 16 October 2013. Archived from the original (PDF) on 4 February 2014. Retrieved 28 January 2014.
  10. ↑ Lin NU, Winer EP, Wheatley D, Carey LA, Houston S, Mendelson D, et al. (June 2012). "A phase II study of afatinib (BIBW 2992), an irreversible ErbB family blocker, in patients with HER2-positive metastatic breast cancer progressing after trastuzumab". Breast Cancer Research and Treatment. 133 (3): 1057–65. doi:10.1007/s10549-012-2003-y. PMC 3387495. PMID 22418700.
  11. ↑ "Gilotrif (afatinib) dosing, indications, interactions, adverse effects, and more". Medscape Reference. WebMD. Retrieved 28 January 2014.
  12. ↑ Li D, Ambrogio L, Shimamura T, Kubo S, Takahashi M, Chirieac LR, et al. (August 2008). "BIBW2992, an irreversible EGFR/HER2 inhibitor highly effective in preclinical lung cancer models". Oncogene. 27 (34): 4702–11. doi:10.1038/onc.2008.109. PMC 2748240. PMID 18408761.
  13. ↑ Schubert-Zsilavecz, M, Wurglics, M, Neue Arzneimittel Frühjahr 2013. (به آلمانی)

پیوند به بیرون[ویرایش]

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=آفاتینیب&oldid=39030303»