تکشاخ سیبری: تفاوت میان نسخهها
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰.۱) +مرتب (۱۴.۹ core): + رده:کرگدنهای پلیوسن |
اصلاح و تکمیل مقدمه. |
||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
}} |
}} |
||
[[پرونده:Elasm062.jpg|چپ|بندانگشتی|300px|تکشاخ سیبری]] |
[[پرونده:Elasm062.jpg|چپ|بندانگشتی|300px|تکشاخ سیبری]] |
||
'''تکشاخ سیبری''' {{نام علمی|Elasmotherium}} سردهای [[انقراض|منقرضشده]] از خانوادهٔ [[کرگدن]] است که از اواخر دورهٔ [[میوسن]] تا دورهٔ [[پلیستوسن]] در [[اوراسیا]] میزیست و دستکم تا ۳۹ هزار سال پیش یعنی تا دورهٔ [[پلیستوسن پسین]] روی زمین وجود داشت.<ref>{{Cite journal|last=Kosintsev|first=P.|last2=Mitchell|first2=K.|last3=Devièse|first3=T.|last4=Van Der Plicht|first4=J.|last5=Kuitems|first5=M.|last6=Petrova|first6=E.|last7=Tikhonov|first7=A.|last8=Higham|first8=T.|last9=Comeskey|first9=D.|date=2018|title=Evolution and extinction of the giant rhinoceros Elasmotherium sibiricum sheds light on late Quaternary megafaunal extinctions|url=https://ora.ox.ac.uk/objects/uuid:ae9eac15-c4a7-4adc-9ac2-ff3345b59489|journal=Nature Ecology and Evolution|language=en|volume=3}}</ref> تکشاخ سیبری آخرین عضو بازماندهٔ ''الاسموترینا'' (Elasmotheriinae) بود که گروهی متمایز از کرگدن است و با گروهی که شامل کرگدنهای موجود امروزی (''Rhinocerotinae'') است تفاوت دارد. بر اساس [[فسیل|فسیلها]] و شواهد مولکولی تخمین زده میشود که این دو گروه از کرگدن، حداقل ۳۵ میلیون سال پیش از یکدیگر جدا شدهاند. |
|||
⚫ | |||
تاکنون پنج گونه از این سرده شناسایی شدهاند. این سرده اولین بار در دورهٔ [[میوسن پسین]] در [[چین]] ظاهر شده که احتمالاً از [[چینیدد]] تکامل پیدا کرده بوده و پس از آن به [[استپ پونتیک-کاسپین]]، [[قفقاز]] و [[آسیای مرکزی]] رسیده است. گونهای از این سرده که بیشتر برای ما شناختهشده است، گونهای به نام ''E. sibiricum'' است که به آن تکشاخ سیبری هم گفته میشود<ref>{{Cite journal|last=Kosintsev|first=Pavel|last2=Mitchell|first2=Kieren J.|last3=Devièse|first3=Thibaut|last4=van der Plicht|first4=Johannes|last5=Kuitems|first5=Margot|last6=Petrova|first6=Ekaterina|last7=Tikhonov|first7=Alexei|last8=Higham|first8=Thomas|last9=Comeskey|first9=Daniel|date=2019-01|title=Evolution and extinction of the giant rhinoceros Elasmotherium sibiricum sheds light on late Quaternary megafaunal extinctions|url=https://www.nature.com/articles/s41559-018-0722-0|journal=Nature Ecology & Evolution|language=en|volume=3|issue=1|pages=31–38|doi=10.1038/s41559-018-0722-0|issn=2397-334X}}</ref> که هماندازهٔ [[ماموت]] بوده و باور بر این است که یک شاخ بزرگ و کلفت روی پیشانیاش داشته است. ''الاستومرس'' مانند تمام کرگدنها [[گیاهخوار]] بوده اما برخلاف سایر کرگدنها و [[سمداران]] (به جز برخی [[جنوبسمان]]) [[دندانهای آسیای بزرگ]] این گونه همواره رشد میکرده که احتمالاً برای سازگاری با [[چریدن]] بوده است. پاهای ''الاستومرس'' از پاهای دیگر کرگدنها درازتر بوده و برای تاخترفتن سازگاری یافته بوده و باعث میشده که ''الاستومرس'' در [[گام برداشتن]] شبیه به اسب باشد. |
|||
⚫ | تکشاخ سیبری چهار تن وزن داشت و از نوعی علف خشک و سفت تغذیه میکرد.<ref name=":0">{{یادکرد خبر|نام خانوادگی=بریگز|نام=هلن|کوشش=|تاریخ=2018-11-28|عنوان=انسان مدرن اولیه 'تکشاخ سیبری' را دیده بود|نشانی=http://www.bbc.com/persian/world-46366924|ناشر=BBC News فارسی|زبان=fa|doi=|تاریخ بازدید=|تاریخ بازبینی=2018-11-28}}</ref> |
||
== انقراض == |
== انقراض == |
نسخهٔ ۱۴ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۴:۵۶
تکشاخ سیبری | |
---|---|
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | جانوران |
شاخه: | طنابداران |
رده: | پستانداران |
راسته: | تکسمسانان |
تیره: | کرگدنها |
سرده: | تکشاخ سیبری |
گونهها | |
E. caucasicum† | |
نقشه تقریبی زیست تکشاخهای سیبیری |
تکشاخ سیبری (نام علمی: Elasmotherium) سردهای منقرضشده از خانوادهٔ کرگدن است که از اواخر دورهٔ میوسن تا دورهٔ پلیستوسن در اوراسیا میزیست و دستکم تا ۳۹ هزار سال پیش یعنی تا دورهٔ پلیستوسن پسین روی زمین وجود داشت.[۱] تکشاخ سیبری آخرین عضو بازماندهٔ الاسموترینا (Elasmotheriinae) بود که گروهی متمایز از کرگدن است و با گروهی که شامل کرگدنهای موجود امروزی (Rhinocerotinae) است تفاوت دارد. بر اساس فسیلها و شواهد مولکولی تخمین زده میشود که این دو گروه از کرگدن، حداقل ۳۵ میلیون سال پیش از یکدیگر جدا شدهاند.
تاکنون پنج گونه از این سرده شناسایی شدهاند. این سرده اولین بار در دورهٔ میوسن پسین در چین ظاهر شده که احتمالاً از چینیدد تکامل پیدا کرده بوده و پس از آن به استپ پونتیک-کاسپین، قفقاز و آسیای مرکزی رسیده است. گونهای از این سرده که بیشتر برای ما شناختهشده است، گونهای به نام E. sibiricum است که به آن تکشاخ سیبری هم گفته میشود[۲] که هماندازهٔ ماموت بوده و باور بر این است که یک شاخ بزرگ و کلفت روی پیشانیاش داشته است. الاستومرس مانند تمام کرگدنها گیاهخوار بوده اما برخلاف سایر کرگدنها و سمداران (به جز برخی جنوبسمان) دندانهای آسیای بزرگ این گونه همواره رشد میکرده که احتمالاً برای سازگاری با چریدن بوده است. پاهای الاستومرس از پاهای دیگر کرگدنها درازتر بوده و برای تاخترفتن سازگاری یافته بوده و باعث میشده که الاستومرس در گام برداشتن شبیه به اسب باشد.
تکشاخ سیبری چهار تن وزن داشت و از نوعی علف خشک و سفت تغذیه میکرد.[۳]
انقراض
با پایان آخرین عصر یخبندان و گرمشدن زمین در حدود ۴۰ هزار سال پیش، تکشاخ سیبری منقرض شد. این انقراض به معنی پایان حیات کل جمعیت این گونه از کرگدن بود.[۳]
پانویس
- ↑ Kosintsev, P.; Mitchell, K.; Devièse, T.; Van Der Plicht, J.; Kuitems, M.; Petrova, E.; Tikhonov, A.; Higham, T.; Comeskey, D. (2018). "Evolution and extinction of the giant rhinoceros Elasmotherium sibiricum sheds light on late Quaternary megafaunal extinctions". Nature Ecology and Evolution (به انگلیسی). 3.
- ↑ Kosintsev, Pavel; Mitchell, Kieren J.; Devièse, Thibaut; van der Plicht, Johannes; Kuitems, Margot; Petrova, Ekaterina; Tikhonov, Alexei; Higham, Thomas; Comeskey, Daniel (2019-01). "Evolution and extinction of the giant rhinoceros Elasmotherium sibiricum sheds light on late Quaternary megafaunal extinctions". Nature Ecology & Evolution (به انگلیسی). 3 (1): 31–38. doi:10.1038/s41559-018-0722-0. ISSN 2397-334X.
{{cite journal}}
: Check date values in:|date=
(help) - ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ بریگز، هلن (۲۰۱۸-۱۱-۲۸). «انسان مدرن اولیه 'تکشاخ سیبری' را دیده بود». BBC News فارسی. دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۱-۲۸.