سرطان کبد: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
ابرابزار
افزودن متن و الگو
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
خط ۱: خط ۱:
{{Infobox disease
{{Infobox medical condition (new)
| Name = سرطان کبد
| name = سرطان کبد
| risks =
| Image = Big Liver Tumor.JPG
| frequency = ۶۱۸,۷۰۰ (در سال ۲۰۱۸)<!-- point prevalence --><ref name=GBD2015Pre>{{cite journal|last1=GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence|first1=Collaborators.|title=Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015.|journal=Lancet|date=8 October 2016|volume=388|issue=10053|pages=1545–1602|pmid=27733282|doi=10.1016/S0140-6736(16)31678-6|pmc=5055577}}</ref>
| Caption =
| prognosis = [[نرخ زنده‌مانی ۵ ساله]] ~۱۸% (در آمریکا);<ref name=SEER2016/> 40% (در ژاپن)<ref name="Japan2011">{{cite web|title=がん診療連携拠点病院等院内がん登録生存率集計：[国立がん研究センター がん登録・統計]|url=https://ganjoho.jp/reg_stat/statistics/brochure/hosp_c_reg_surv.html|access-date=2 February 2020|website=ganjoho.jp}}</ref>
| DiseasesDB =
| ICD10 = C22.9
| medication =
| treatment = [[جراحی]], [[درمان هدفمند]], [[پرتودرمانی]]<ref name=NIH2016/>
| ICD9 = {{ICD9|155.2}}
| prevention = [[واکسن هپاتیت ب|واکسیناسیون هپاتیت بی]], درمان مبتلایان به هپاتیت بی و سی
| ICDO =
<ref name=WCR2014Liver/> کاهش مصرف حاد الکل، کاهش قرارگیری در معرض [[آفلاتوکسین]]
| OMIM =
| differential =
| MedlinePlus =
| diagnosis = [[آزمایش خون]], [[تصویربرداری پزشکی]], [[بافت‌برداری]]<ref name=NIH2016/>
| eMedicineSubj =
| causes = [[هپاتیت بی]], [[هپاتیت سی]], [[الکلیسم]], [[آفلاتوکسین]], [[بیماری کبد چرب غیر الکلی]], آلودگی به [[انگل‌های کبدی]]<ref name=WCR2014Liver/><ref name=GBD2013/>
| eMedicineTopic =
| image = CT cholangioca.jpg
| MeshID = D008113
| types =
}}
| duration =

| onset = در سن ۵۵ تا ۶۵ سال <ref name=SEER2016/>
⚫
'''سرطان کبد''' {{انگلیسی|Liver Cancer}} رشد [[سرطان|سرطانی]] سلول‌های [[کبد]] می‌باشد که به صورت یک توده در قسمت فوقانی راست شکم و با علائم عمومی مانند زردی و ضعف خود را نشان می‌دهد.
| complications =

| symptoms = احساس درد یا وجود یک توده در سمت راست [[شکم]] در ناحیه ی زیر [[قفسه سینه]], [[آب‌آوردگی شکم]], [[یرقان|زردی پوست]], کبودی پوست, کاهش وزن, ضعف<ref name=NIH2016/>
== شیوع و پیش آگهی ==
| field = [[پزشکی گوارش]]، [[پزشکی کبد]]، [[سرطان‌شناسی]]
این سرطان در مردان شایعتر است. البته بسیاری از اوقات سرطان سایر نقاط بدن نیز به کبد [[متاستاز]] می‌دهند.
| synonyms =
| caption = [[سی‌تی اسکن]] یک [[کبد]] مبتلا به [[کلانژیوکارسینوما]]
| deaths = ۷۸۲,۰۰۰ نفر (۲۰۱۸)<ref name=Bray2018/>
⚫
}}'''سرطان کبد''' {{انگلیسی|Liver Cancer}} رشد [[سرطان|سرطانی]] سلول‌های [[کبد]] می‌باشد که به صورت یک توده در قسمت فوقانی راست [[شکم]] و با علائم عمومی مانند درد، کاهش وزن با دلایل نامعلوم، [[یرقان|زردی]] و [[سستی|ضعف]]، خود را نشان می‌دهد.


میزان ابتلا به این سرطان، در نقاط مختلف دنیا در حال رشد و افزایش است.
<ref name=":1">{{Cite journal|last1=Bruix|first1=Jordi|last2=Han|first2=Kwang-Hyub|last3=Gores|first3=Gregory|last4=Llovet|first4=Josep Maria|last5=Mazzaferro|first5=Vincenzo|date=April 2015|title=Liver cancer: Approaching a personalized care|url=|journal=Journal of Hepatology|volume=62|issue=1|pages=S144–S156|doi=10.1016/j.jhep.2015.02.007|issn=0168-8278|pmc=4520430|pmid=25920083}}</ref><ref name=":2">{{Cite journal|last1=Mantovani|first1=Alessandro|last2=Targher|first2=Giovanni|date=July 2017|title=Type 2 diabetes mellitus and risk of hepatocellular carcinoma: spotlight on nonalcoholic fatty liver disease|url=|journal=Annals of Translational Medicine|volume=5|issue=13|pages=270|doi=10.21037/atm.2017.04.41|issn=2305-5839|pmc=5515814|pmid=28758096}}</ref> سرطان کبد، ششمین سرطان شایع و چهارمین علت مرگ بر اثر سرطان در دنیاست.<ref name="Bray2018">{{cite journal|last1=Bray|first1=F|last2=Ferlay|first2=J|last3=Soerjomataram|first3=I|last4=Siegel|first4=RL|last5=Torre|first5=LA|last6=Jemal|first6=A|date=November 2018|title=Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries.|url=https://semanticscholar.org/paper/83ab5cf89399bca5449f4a7baf1b1b3c2e1178c7|journal=CA: A Cancer Journal for Clinicians|volume=68|issue=6|pages=394–424|doi=10.3322/caac.21492|pmid=30207593|doi-access=free|s2cid=52188256}}</ref><ref name=":13">{{Cite journal|last1=Akinyemiju|first1=Tomi|last2=Abera|first2=Semaw|last3=Ahmed|first3=Muktar|last4=Alam|first4=Noore|last5=Alemayohu|first5=Mulubirhan Assefa|last6=Allen|first6=Christine|last7=Al-Raddadi|first7=Rajaa|last8=Alvis-Guzman|first8=Nelson|last9=Amoako|first9=Yaw|date=2017-12-01|title=The Burden of Primary Liver Cancer and Underlying Etiologies From 1990 to 2015 at the Global, Regional, and National Level|url=|journal=JAMA Oncology|language=en|volume=3|issue=12|pages=1683–1691|doi=10.1001/jamaoncol.2017.3055|issn=2374-2437|pmc=5824275|pmid=28983565|hdl-access=free|first11=Tadesse Awoke|last11=Ayele|first10=Al|hdl=10037/11672|last10=Artaman}}</ref> این سرطان در مردان شایع‌تر است. البته بسیاری از اوقات سرطان سایر نقاط بدن نیز به کبد [[متاستاز]] می‌دهند.
== انواع ==
== انواع ==
سرطان اولیه کبد، در سلول‌های کبد آغاز می‌شود و به انواع مختلف و بر اساس نوع سلول سرطانی تقسیم می‌شوند. منشأ این نوع سرطان سلول‌های مختلفی از بافت کبد می‌تواند باشد. اگر بدخیم باشند:
سرطان اولیه کبد، در سلول‌های کبد آغاز می‌شود و به انواع مختلف و بر اساس نوع سلول سرطانی تقسیم می‌شوند. منشأ این نوع سرطان سلول‌های مختلفی از بافت کبد می‌تواند باشد. اگر بدخیم باشند:

نسخهٔ ‏۱۲ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۰۶

سرطان کبد
سی‌تی اسکن یک کبد مبتلا به کلانژیوکارسینوما
تخصصپزشکی گوارش، پزشکی کبد، سرطان‌شناسی
نشانه‌هااحساس درد یا وجود یک توده در سمت راست شکم در ناحیه ی زیر قفسه سینه, آب‌آوردگی شکم, زردی پوست, کبودی پوست, کاهش وزن, ضعف[۱]
دورهٔ معمول آغازدر سن ۵۵ تا ۶۵ سال [۲]
علتهپاتیت بی, هپاتیت سی, الکلیسم, آفلاتوکسین, بیماری کبد چرب غیر الکلی, آلودگی به انگل‌های کبدی[۳][۴]
روش تشخیصآزمایش خون, تصویربرداری پزشکی, بافت‌برداری[۱]
پیشگیریواکسیناسیون هپاتیت بی, درمان مبتلایان به هپاتیت بی و سی [۳] کاهش مصرف حاد الکل، کاهش قرارگیری در معرض آفلاتوکسین
درمانجراحی, درمان هدفمند, پرتودرمانی[۱]
پیش‌آگهینرخ زنده‌مانی ۵ ساله ~۱۸% (در آمریکا);[۲] 40% (در ژاپن)[۵]
فراوانی۶۱۸,۷۰۰ (در سال ۲۰۱۸)[۶]
مرگ‌ها۷۸۲,۰۰۰ نفر (۲۰۱۸)[۷]
طبقه‌بندی و منابع بیرونی

سرطان کبد (به انگلیسی: Liver Cancer) رشد سرطانی سلول‌های کبد می‌باشد که به صورت یک توده در قسمت فوقانی راست شکم و با علائم عمومی مانند درد، کاهش وزن با دلایل نامعلوم، زردی و ضعف، خود را نشان می‌دهد.

میزان ابتلا به این سرطان، در نقاط مختلف دنیا در حال رشد و افزایش است. [۸][۹] سرطان کبد، ششمین سرطان شایع و چهارمین علت مرگ بر اثر سرطان در دنیاست.[۷][۱۰] این سرطان در مردان شایع‌تر است. البته بسیاری از اوقات سرطان سایر نقاط بدن نیز به کبد متاستاز می‌دهند.

انواع

سرطان اولیه کبد، در سلول‌های کبد آغاز می‌شود و به انواع مختلف و بر اساس نوع سلول سرطانی تقسیم می‌شوند. منشأ این نوع سرطان سلول‌های مختلفی از بافت کبد می‌تواند باشد. اگر بدخیم باشند:

  • سلول‌های کبدی Hepatocellular carcinoma کارسینوم هپاتوسلولار از رایج‌ترین شکل سرطان کبد اولیه است؛ که در سلول‌های کبدی شروع می‌شود.
  • سلول‌های سیستم صفراوی Cholangiocarcinoma کلانژیو کارسینوم در مجاری صفراوی لوله مانند در داخل کبد شروع می‌شود. این نوع سرطان، سرطان مجاری صفراوی نامیده می‌شود.

به تومور خوش‌خیم با منشأ سلول‌های سیستم صفراوی کلانژیوما گفته می‌شود. تومورهای ناشایع دیگری نیز به صورت اولیه در کبد بروز می‌کنند پاتوبلاستولاتوموری بسیار بدخیم است که در اطفال مشاهده می‌شود. آنژیوسارکوم یا همانژیوسارکوم در رگ‌های خونی کبد شروع می‌شود و بسیار سریع رشد می‌کند. که باید جدی گرفت

علل

علل مختلفی مانند هپاتیت C، هپاتیت مزمن، سیروز، سم قارچی آفلاتوکسین، چاقی، بیماری ذخیره‌ای آهن، مصرف بیش از حد الکل و تریزومی ۱۸ می‌توانند زمینه بروز این سرطان را فراهم سازند.

علائم

کارسینوم هپاتوسلولار: توده شکمی، درد شکم و پشت، تهوع، کم خونی، زردی، خارش، کاهش وزن و تب.

کلانژیوکارسینوما: تعریق، زردی، درد شکمی، کاهش وزن و بزرگی کبد.

تشخیص

  • اسکن‌ها، اولتراسونوگرافی و اسکن‌های MRI در ۸۰٪ از بیماران، ضایعهٔ اصلی را نشان می‌دهند. اسکن‌های MRI بهترین روش نشان‌دادن تهاجم تومور به وریدهای کبدی هستند.
  • آنژیوگرافی: هپاتوم‌ها معمولاً از شریان کبدی خونگیری می‌کنند و ۸۰٪ از آن‌ها از لحاظ عروقی از پارانشیم مجاور خود غنی‌تر هستند. کلانژیوکارسینوم‌ها معمولاً عروق کمتری از بافت‌های کبدی مجاور دارند.
  • بیوپسی (نمونه برداری) کبد:

بیوپسی مرکزی از راه پوست یا بیوپسی آسپیراسیون در صورتی‌که محل آن برحسب اسکن انتخاب شود، در اکثر بیماران تشخیص قطعی را ثابت خواهد کرد. بعد از بررسی بافت H&E می‌توان با روش ایمونو هیستوشیمی IHC تشخیص دقیق تری را داد.

درمان

بستگی به نوع، مرحله و درجه بدخیمی دارد ولی ترکیبی از جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی است.

هپاتوسلولار کارسینوما: برداشتن بخشی از کبد، پیوند کبد، کرایوابلیژن (تخریب تومور با سرما)، کموامبولیزیشن (تزریق مستقیم داروی ضدسرطان از طریق عروق کبدی به تومور)، رادیوتراپی، داروهایی مانند Sorafenib، رادیوفریکوئنسی ابلیژن (تخریب تومور با امواج رادیویی) و…

کلانژیوکارسینوما: براکی تراپی (قراردادن منشأ رادیوتراپی در داخل کبد)، پیوند کبد، فتودینامیک تراپی، رادیوتراپی.

هپاتوبلاستوما: شیمی درمانی شامل داروهایی مانند وین کریستین، سیکلوفسفامید و دوکسورابیسین، رادیوتراپی، پیوند کبد و برداشتن بخشی از کبد با جراحی

استخراج مواد دارویی بیولوژیک از آبزیان دریایی به ویژه گیاهان، خارتنان و نرم‌تنان نیز از طرح‌های مدنظر پژوهشگران است. یکی از داروهای ضدسرطان کبد از خیار دریایی استخراج می‌شود.[۱۱]

جراحی

جراحی گزینهٔ درمانی افرادی است که سرطان کبدشان در مرحلهٔ اولیه است. معمولاً جراح، کل کبد یا بخشی از آن را که به سرطان مبتلا شده‌است خارج می‌کند. اگر کبد خارج شود در این‌صورت کبد بیمار با بافت کبد سالم یک اهداکننده جایگزین می‌شود.

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام NIH2016 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام SEER2016 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام WCR2014Liver وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  4. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام GBD2013 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  5. ↑ "がん診療連携拠点病院等院内がん登録生存率集計：[国立がん研究センター がん登録・統計]". ganjoho.jp. Retrieved 2 February 2020.
  6. ↑ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence, Collaborators. (8 October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282. {{cite journal}}: |first1= has generic name (help)
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ Bray, F; Ferlay, J; Soerjomataram, I; Siegel, RL; Torre, LA; Jemal, A (November 2018). "Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries". CA: A Cancer Journal for Clinicians. 68 (6): 394–424. doi:10.3322/caac.21492. PMID 30207593. S2CID 52188256.
  8. ↑ Bruix, Jordi; Han, Kwang-Hyub; Gores, Gregory; Llovet, Josep Maria; Mazzaferro, Vincenzo (April 2015). "Liver cancer: Approaching a personalized care". Journal of Hepatology. 62 (1): S144–S156. doi:10.1016/j.jhep.2015.02.007. ISSN 0168-8278. PMC 4520430. PMID 25920083.
  9. ↑ Mantovani, Alessandro; Targher, Giovanni (July 2017). "Type 2 diabetes mellitus and risk of hepatocellular carcinoma: spotlight on nonalcoholic fatty liver disease". Annals of Translational Medicine. 5 (13): 270. doi:10.21037/atm.2017.04.41. ISSN 2305-5839. PMC 5515814. PMID 28758096.
  10. ↑ Akinyemiju, Tomi; Abera, Semaw; Ahmed, Muktar; Alam, Noore; Alemayohu, Mulubirhan Assefa; Allen, Christine; Al-Raddadi, Rajaa; Alvis-Guzman, Nelson; Amoako, Yaw; Artaman, Al; Ayele, Tadesse Awoke (2017-12-01). "The Burden of Primary Liver Cancer and Underlying Etiologies From 1990 to 2015 at the Global, Regional, and National Level". JAMA Oncology (به انگلیسی). 3 (12): 1683–1691. doi:10.1001/jamaoncol.2017.3055. hdl:10037/11672. ISSN 2374-2437. PMC 5824275. PMID 28983565.
  11. ↑ استخراج داروی ضد سرطان کبد از خیار دریایی . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=سرطان_کبد&oldid=33736405»