پرش به محتوا

پروتئین‌های غشایی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
شکل پروتئین‌ها در غشای سلولی

پروتئین‌های غشایی توده‌های کروی‌شکل هستند که در لایهٔ دوطبقهٔ چربی غشاهای زیستی شناورند. بخش اعظم آن‌ها را گلیکوپروتئین‌ها تشکیل می‌دهند. دو گونه پروتئین در غشای سلولی وجود دارد: پروتئین‌های غشای سراسری که در همهٔ قطر غشاء نفوذ می‌کنند و پروتئین‌های پیرامونی که فقط به یک سمت غشاها می‌چسبند و در آن نفوذ نمی‌کنند.
شمار بسیاری از پروتئین غشایی درونی، مجراهای ساختاری ایجاد می‌کنند که از راه آن‌ها مولکول‌های آب و مواد محلول درآب به‌ویژه یون‌ها می‌توانند بین مایع بیرون‌یاخته‌ای و درون‌یاخته‌ای انتشار یابند. این مجراهای پروتئینی دارای ویژگی‌های انتخابی نیز هستند که انتشار گزینشی برخی مواد به میزان بیشتر از مواد دیگر را امکان‌پذیر می‌سازند. شمار دیگر از پروتئین‌های غشایی درونی به‌عنوان پروتئین‌های حامل برای جابه‌جایی موادی مانند سدیم عمل می‌کنند که در غیر این صورت نمی‌توانستند از لایهٔ دوطبقه چربی نفوذ کنند. گاهی نیز این پروتئین‌های حامل مواد را در جهتی خلاف جهت پخش طبیعی آن‌ها جابه‌جا می‌کنند که «انتقال فعال» نامیده می‌شود. شمار دیگری از پروتئین‌های غشایی درونی، نقش آنزیمی دارند.

پروتئین‌های پیرامونی بیشتر روی سطح درونی غشا وجود دارند و غالباً به یکی از پروتئین‌های غشایی درونی چسبیده‌اند. این پروتئین‌های پیرامونی تقریباً به‌طور کامل نقش آنزیمی یا نقش دیگر سازمان‌دهنده‌های درون‌یاخته‌ای را دارا هستند.

دسته‌های اصلی

[ویرایش]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]

کتاب فیزیولوژی پزشکی، نوشتهٔ آرتور گایتون، جان هال، ترجمهٔ فرخ شادان، امیر صدیقی، صفحهٔ ۱۷