مهدی آذر

با مهدی آذر یزدی اشتباه نشود.

مهدی آذر
وزیر فرهنگ در دولت ملی دکتر مصدق
اطلاعات شخصی
زاده	مهدی آذر ۱۲۸۰ ایران
دکتر آذر
درگذشته	۹ خرداد ۱۳۷۳
حزب سیاسی	ایران
پیشه	حزب ایران - عضویت در جبهه ملی ایران -

دکترمهدی آذر (زاده ۱۲۸۰ - درگذشته در خرداد ۱۳۷۳) در مشهد فرزند میرزا علی
آقا تبریزی پزشک و سیاستمدار ایرانی بود. او پس از تحصیلات مقدماتی در سال ۱۳۰۲ وارد مدرسهٔ عالی طب دارالفنون شد و و در سال ۱۳۰۷ توانست دکتری خویش را دریافت کند و سپس برای ادامه تحصیل عازم پاریس شد و توانست در سال ۱۳۱۳ در گرایش امراض داخلی از دانشگاه پاریس تخصص بگیرد. در پی بازگشت به ایران پس از یک سلسله مسولیت‌ها در بیمارستان‌های مختلف، در سال ۱۳۲۸ استاد دانشکده پزشکی گردید. وی پایه
گذار رشتهٔ طب داخلی در ایران به شمار می‌آید.

فعالیت‌های سیاسی

او در زمان دورهٔ نخست‌وزیری دکتر محمد مصدق در سال ۱۳۳۱ به مقام وزارت فرهنگ منصوب شد و تا پایان دورهٔ نخست‌وزیری مصدق در مقام خود برقرار بود. در پی سقوط مصدق او هم دستگیر و زندانی شد، و پس از آزادی اجازه تدریس در دانشگاه به وی داده نشد.

دکتر آذر جزء هیات موسس جبهه ملی دوم بود و در کنگره جبهه ملی در سال ۱۳۴۱ به سمت نایب اول کنگره از سوی شرکت کنندگان انتخاب شد.وی جز ۱۰ نفر اول منتخب کنگره برای شورای مرکزی جبهه ملی ایران (جبهه ملی دوم) بود.

پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، در اعلامیه شماره ۱۴ فرماندار نظامی تهران که در ۸ شهریور ۱۳۳۲ صادر شد، از مردم خواسته شده بود محل اختفاء اشخاصی فوراً به فرمانداری اعلام شود. نام مهدی آذر و تعدادی از دوستان دکتر محمد مصدق در این فهرست گنجانده شده بود. در ۲۷ دی ۱۳۳۲ مهدی آذر از زندان آزاد شد. در ۱ بهمن ۱۳۴۰ دکتر مهدی آذر به دنبال نا آرامی‌های دانشگاه‌ها بازداشت شد. در ۷ شهریور ۱۳۵۷، ۱۴ حزب سیاسی در ایران اعلام موجودیت کردند که مهدی آذر جزء منفردین بود.

دکتر آذر به علت اینکه پزشک مورد اعتماد دکتر مصدق بود در زمان بستری ایشان برای معالجه در بیمارستان نجمیه و سپس در منزل ایشان به عنوان پزشک معالج دکتر مصدق فعالیت داشتند و جزء معدود افرادی بودند که در هنگام درگذشت دکتر مصدق در احمد آباد و در کنار دکتر مصدق حضور داشتند.

دکتر آذر از ابتدای شروع فعالیت‌های جبهه ملی چهارم دوباره در عرصه سیاست گام نهاد و به همراه آقایان دکترمسعود حجازی، دکتر پرویز ورجاوند، حاج قاسم لباسچی، مهدی غضنفری، علی ‏اکبر محمودیان و دکتر حسین موسویان به سمت عضویت در هیات اجرایی جبهه ملی ایران (جبهه ملی چهارم) انتخاب شد.

دکتر آذر نشریه پیام جبهه ملی ایران را به عنوان ارگام رسمی جبهه ملی تاسیس نمود و به عنوان صاحب امتیاز ان معرفی گردید. این نشریه هفته‌ای سه شماره منتشر می‌شد واصغر پارسا مدیر مسوول روزنامه و دکتر سید حسین موسویان مدیر اجرایی آن بود.

پس از اعلام ارتداد جبهه ملی دکتر آذر به مدت چندین ماه بصورت مخفیانه در ایران زندگی می‌کند و سرانجام از طریق مرز کردستان از کشور خارج شده به امریکا می‌رود.دکتر آذر مابقی عمر را در شیکاگو زندگی نمود. .

دکتر آذر طی چند مصاحبه (۸ نوار مصاحبه) با دکتر حبیب لاجوردی زندگانی خود و نظراتش را پیرامون تاریخ معاصر در پروژه پروژه تاریخ شفاهی ایران -دانشگاه هاروارد - مرکز مطالعات خاورمیانه شرح داده‌است.

پانویس

منابع

• «مهدی آذر». وب‌گاه بنیاد ایران شناسی. ‏۲۸ شهریور ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ‏ شهریور ۱۳۸۸.
• موحدی، محمدمهدی (آذر ۱۳۸۴)، حافظ، ش. ۲۱، ص. ۳۷–۴۰ بازیابی‌شده در ‏۲۸ شهریور ۱۳۸۸.