محمدشفیع هروی حسینی: تفاوت میان نسخهها
جز ربات: حذف نویسهٔ مخفی lrm |
جز ربات: اصلاح ترکیبی |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''محمد شفیع هروی حسینی''' (درگذشت ۱۰۸۱ه.ق) معروف به '''شفیعا''' و ملقب به «پیشوا» از [[خوشنویس]]ان خط [[شکسته نستعلیق]] در سده یازدهم هجری و از سادات شهر [[هرات]] بوده است. <ref name="لغت نامه دهخدا ">دهخدا </ref> |
'''محمد شفیع هروی حسینی''' (درگذشت ۱۰۸۱ه.ق) معروف به '''شفیعا''' و ملقب به «پیشوا» از [[خوشنویس]]ان خط [[شکسته نستعلیق]] در سده یازدهم هجری و از سادات شهر [[هرات]] بوده است. <ref name="لغت نامه دهخدا ">دهخدا </ref> |
||
وی افزون بر شکسته نستعلیق، خط [[نسخ]]، [[نستعلیق]] و [[تعلیق]] را نیز |
وی افزون بر شکسته نستعلیق، خط [[نسخ]]، [[نستعلیق]] و [[تعلیق]] را نیز نیکو مینوشته، ولی هنرش در خط شکسته است و چنان آنرا به درستی و منظم پرداخته کرده که مدتی این خط را به نام او «شفیعائی» میخواندند. |
||
او مشهور به |
او مشهور به شکسته نفسی و حسن محضر بوده و افزون بر خوشنویسی در [[شعر]] و [[نقاشی]] و [[تذهیب]] نیز دستی داشته است. شفیعا شاگرد مستقیم یا غیرمستقیم [[مرتضیقلیخان شاملو]] (درگذشت ۱۱۰۰ ه.ق) شکستهنویس مشهور حاکم هرات بود که برخی او را مبدع خط شکسته میدانند. وی در خدمت مرتضی قلی خان شاملو مدتها منصب منشی باشی داشت و همت بر تکمیل خط شکسته استاد خود مرتضی قلی شاملو گماشت تا متدرجاً به سرمنزل کمال رسید و از خوشنویسان خط شکسته بحساب آمد و میتوان گفت خط شکسته او اختراعی بود.<ref name="لغت نامه دهخدا ">دهخدا </ref> |
||
شفیعا از هرات سفری به [[هندوستان]] کرد و در بازگشت مدتی در اصفهان و در دربار [[شاه عباس دوم]] بسر برد. |
شفیعا از هرات سفری به [[هندوستان]] کرد و در بازگشت مدتی در اصفهان و در دربار [[شاه عباس دوم]] بسر برد. |
||
== امضاء == |
== امضاء == |
||
از آنجایی که محمد شفیع در دربار [[شاه عباس دوم]] خوشنویس مقرر و موظف بود در بعضی قطعات «عباسی»، رقم |
از آنجایی که محمد شفیع در دربار [[شاه عباس دوم]] خوشنویس مقرر و موظف بود در بعضی قطعات «عباسی»، رقم کرده، گرچه قطعاتی با رقم «محمد شفیعالحسینی» تا تاریخ ۱۱۲۸ هم دیده شده است. و این خود سبب شده برخی گمان دارند دو یا سه خوشنویس به این نام با تقدم و تأخری همعصر زیستهاند. <ref name="اطلس خط">فضایلی ص۶۱۳-۶۱۴</ref> |
||
== شاگردان == |
== شاگردان == |
||
از خوشنویسان پیرو شیوه شفیعا باید از [[محمد ابراهیم قمی]] نام برد |
از خوشنویسان پیرو شیوه شفیعا باید از [[محمد ابراهیم قمی]] نام برد که در [[خط نسخ]] استاد [[میرزا احمد نیریزی]] و از خوشنویسان زبردست عصر [[سلطان حسین صفوی]] است و شکسته را ممتاز مینوشته و قطعا تا سال ۱۱۱۷ میزیسته است . همچنین [[محمدحسن قمی]]، [[محمدعلی اصفهانی]] متخلص به وفا، [[محمدافضل گنابادی]] و [[زینالعابدین بن محمدرحیم]] متخلص به نشأة از معاصرین و پیروان سبک شفیعا بودهاند. حسن کرمانی متخلص به غیور، شکستهنویس اواخر سده یازدهم و اوایل سده دوازدهم، که مدتی به وزارت [[گرجستان]] مامور بود، نیز از جمله شاگردان شفیعا بوده است.<ref name="اطلس خط">فضایلی </ref> |
||
نسخهٔ ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۰، ساعت ۰۸:۰۲
محمد شفیع هروی حسینی (درگذشت ۱۰۸۱ه.ق) معروف به شفیعا و ملقب به «پیشوا» از خوشنویسان خط شکسته نستعلیق در سده یازدهم هجری و از سادات شهر هرات بوده است. [۱]
وی افزون بر شکسته نستعلیق، خط نسخ، نستعلیق و تعلیق را نیز نیکو مینوشته، ولی هنرش در خط شکسته است و چنان آنرا به درستی و منظم پرداخته کرده که مدتی این خط را به نام او «شفیعائی» میخواندند.
او مشهور به شکسته نفسی و حسن محضر بوده و افزون بر خوشنویسی در شعر و نقاشی و تذهیب نیز دستی داشته است. شفیعا شاگرد مستقیم یا غیرمستقیم مرتضیقلیخان شاملو (درگذشت ۱۱۰۰ ه.ق) شکستهنویس مشهور حاکم هرات بود که برخی او را مبدع خط شکسته میدانند. وی در خدمت مرتضی قلی خان شاملو مدتها منصب منشی باشی داشت و همت بر تکمیل خط شکسته استاد خود مرتضی قلی شاملو گماشت تا متدرجاً به سرمنزل کمال رسید و از خوشنویسان خط شکسته بحساب آمد و میتوان گفت خط شکسته او اختراعی بود.[۱]
شفیعا از هرات سفری به هندوستان کرد و در بازگشت مدتی در اصفهان و در دربار شاه عباس دوم بسر برد.
امضاء
از آنجایی که محمد شفیع در دربار شاه عباس دوم خوشنویس مقرر و موظف بود در بعضی قطعات «عباسی»، رقم کرده، گرچه قطعاتی با رقم «محمد شفیعالحسینی» تا تاریخ ۱۱۲۸ هم دیده شده است. و این خود سبب شده برخی گمان دارند دو یا سه خوشنویس به این نام با تقدم و تأخری همعصر زیستهاند. [۲]
شاگردان
از خوشنویسان پیرو شیوه شفیعا باید از محمد ابراهیم قمی نام برد که در خط نسخ استاد میرزا احمد نیریزی و از خوشنویسان زبردست عصر سلطان حسین صفوی است و شکسته را ممتاز مینوشته و قطعا تا سال ۱۱۱۷ میزیسته است . همچنین محمدحسن قمی، محمدعلی اصفهانی متخلص به وفا، محمدافضل گنابادی و زینالعابدین بن محمدرحیم متخلص به نشأة از معاصرین و پیروان سبک شفیعا بودهاند. حسن کرمانی متخلص به غیور، شکستهنویس اواخر سده یازدهم و اوایل سده دوازدهم، که مدتی به وزارت گرجستان مامور بود، نیز از جمله شاگردان شفیعا بوده است.[۲]
شعر
چنانچه گفته شد محمد شفیع شعر نیز میسروده. این ابیات از اوست:[۱]
نسیم میرسد از کوی آن نگار امروز | به دیده نور نظر میدهد غبار امروز | |
به مرگ تو بنشینم به خون زهد طپم | ز دست ساقی اگر بشکنم خمار امروز | |
بنفشه ٔ خط و ریحان زلف و غنچه ٔ لب | به روی یار شکفته ست نوبهار امروز |
پانویس
منابع
- فضایلی، حبیبالله. اطلس خط. انتشارات مشعل اصفهان. چاپ دوم، اصفهان۱۳۶۲ش.
- دهخدا، علیاکبر لغتنامه دهخدا