عامل ارهاش: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
FreshmanBot (بحث | مشارکت‌ها)
جز اصلاح فاصله مجازی + اصلاح نویسه با استفاده از AWB
Heydarisani (بحث | مشارکت‌ها)
جز ویرایش صوری و زبانی
خط ۱: خط ۱:
'''عامل ارهاش ''' یا RH نام آنتی ژنی است که در برخی از افراد بر روی گلبول‌های قرمز وجود دارد.
'''عامل ارهاش ''' یا RH نام آنتی‌ژنی است که در برخی از افراد بر روی گلبول‌های قرمز وجود دارد.
== گروههای خونی ==
== گروه‌های خونی ==
گروههای خونی روشی برای تقسیم‌بندی خون‌ها بر پایه وجود یا نبود [[پادگن]] (آنتی‌ژن)های موروثی خاصی روی سطح [[گلبول‌های قرمز]] [[خون]] است. بر اساس مهمترین این تقسیم‌بندی خون انسان‌ها به چهار دسته AB ،B ،A و O و بر اساس تقسیم‌بدنی ارهاش به گروه‌های ارهاش مثبت و منفی تقسیم می‌شود.
گروه‌های خونی روشی برای تقسیم‌بندی خون‌ها بر پایهٔ وجود یا نبود [[پادگن]] (آنتی‌ژن)های موروثی خاصی روی سطح [[گلبول‌های قرمز]] [[خون]] است. بر اساس مهم‌ترین این تقسیم‌بندی خون انسان‌ها به چهار دستهٔ AB ،B ،A و O و بر اساس تقسیم‌بدنی RH به گروه‌های RH مثبت و منفی تقسیم می‌شود.


== تاریخچه ==
== تاریخچه ==
در سال ۱۹۴۰ ، [[لاندشتاینر]] و وینر نشان دادند آنتی بادیهایی که علیه گلبول‌های قرمز میمون رزوس (Rhesus) تولید می‌گردد، قادرند گلبول‌های قرمز ۸۵% از جمعیت انسانی را نیز آگلوتینه نمایند. این آنتی بادیها علیه مولکولی که (RH) نامیده شده ، بوجود می‌آمدند و افرادی را که واجد این مولکول بودند Rh مثبت نام گرفتند و به ۱۵ درصد بقیه که فاقد این مولکول بودند، افراد Rh منفی اطلاق گردید. آنتی‌بادیهای طبیعی علیه آنتی ژنهای Rh در بدن تولید نمی‌شوند.
در سال ۱۹۴۰ [[لاندشتاینر]] و وینر نشان دادند آنتی‌بادی‌هایی که علیه گلبول‌های قرمز میمون رزوس (RHesus) تولید می‌شوند، قادرند گلبول‌های قرمز ۸۵درصد از جمعیت انسانی را نیز آگلوتینه کنند. این آنتی‌بادی‌ها علیه مولکولی که (RH) نامیده شده، به وجود می‌آمدند. افرادی که واجد این مولکول بودند، RH مثبت نام گرفتند و به ۱۵درصد بقیه که فاقد این مولکول بودند، افراد RH منفی اطلاق شد. آنتی‌بادی‌های طبیعی علیه آنتی‌ژن‌های RH در بدن تولید نمی‌شوند.


== سیستم گروه بندی RH ==
== سیستم گروه‌بندی RH ==
سیتم گروه بندی RH یکی از سی و سه نوع گروه بندی خون است و پس از گروه بندی ABO مهمترین نوع گروه بندی است. افراد دارای عامل ارهاش (ارهاش مثبت) نمی‌توانند به افراد فاقد ارهاش (ارهاش منفی) خون اهدا کنند.
سیتم گروه‌بندی RH یکی از ۳۳ نوع گروه‌بندی خون است و پس از گروه‌بندی ABO مهم‌ترین نوع گروه‌بندی است. افراد دارای عامل RH (RH مثبت) نمی‌توانند به افراد فاقد RH (RH منفی) خون اهدا کنند.


== بارداری ==
== بارداری ==
اگر پدر و مادر هر دو Rh مثبت یا Rh منفی یا پدر Rh منفی و مادر Rh مثبت باشد، در دوران بارداری ناسازگاری Rh به وجود نمی آید. اما اگر پدر از گروه خون Rh مثبت و مادر از گروه خون Rh منفی باشد، فرزندان آن‌ها اغلب Rh مثبت خواهند شد و در چنین حالتی ناسازگاری Rh بین مادر و جنین به وجود خواهد آمد. به این ترتیب نوزاد دچار کم خونی شَدید و [[یرقان]] می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=چرا، چطور، چگونه؟|نام خانوادگی=گوپتا|نام=سونیتا|ناشر=ذکر|سال=1393|شابک=|مکان=|صفحات=|مترجم=پریسا همایون روز}}</ref> البته بارداری‌های معدودی به مشکل جدی Rh ختم می‌شوند و آن را هم می‌توان با انتقال خون به نوزاد پس از تولد یا رساندن سرم مخصوص (که مانع می‌شود تا خون پادتن‌هایی ضد عامل Rh بسازد) به مادر، مهار کرد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa-IR|نشانی=https://youc.ir/what-is-blood-and-what-do-we-know-about-blood/|عنوان=خون چیست و درباره خون چه می دانیم؟ {{!}} You Can|بازبینی=2017-05-24}}</ref>
اگر پدر و مادر هر دو RH مثبت یا RH منفی یا پدر RH منفی و مادر RH مثبت باشد، در دوران بارداری ناسازگاری RH به وجود نمی‌آید. اما اگر پدر از گروه خون RH مثبت و مادر از گروه خون RH منفی باشد، فرزندان آن‌ها اغلب RH مثبت خواهند شد و در چنین حالتی، ناسازگاری RH بین مادر و جنین به وجود خواهد آمد. به این ترتیب نوزاد دچار کم‌خونی شَدید و [[یرقان]] می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=چرا، چطور، چگونه؟|نام خانوادگی=گوپتا|نام=سونیتا|ناشر=ذکر|سال=1393|شابک=|مکان=|صفحات=|مترجم=پریسا همایون روز}}</ref> البته بارداری‌های معدودی به مشکل جدی RH ختم می‌شوند و آن را هم می‌توان با انتقال خون به نوزاد پس از تولد یا رساندن سرم مخصوص به مادر مهار کرد. این سرم مخصوص مانع می‌شود تا خون پادتن‌هایی ضد عامل RH بسازد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa-IR|نشانی=https://youc.ir/what-is-blood-and-what-do-we-know-about-blood/|عنوان=خون چیست و درباره خون چه می دانیم؟ {{!}} You Can|بازبینی=2017-05-24}}</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۱۸: خط ۱۸:
== منابع ==
== منابع ==
* فیزیولوژی خون، دکتر سعید سمنانیان
* فیزیولوژی خون، دکتر سعید سمنانیان
* [http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=گروههای+خونی&SSOReturnPage=Check&Rand=0 دانشنامه رشد]
* [http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=گروههای+خونی&SSOReturnPage=Check&Rand=0 دانشنامهٔ رشد]
{{ویکی‌انبار-رده|Blood types}}
{{ویکی‌انبار-رده|Blood types}}
== پانویس ==
== پانویس ==

نسخهٔ ‏۱۶ مهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۱:۱۳

عامل ارهاش یا RH نام آنتی‌ژنی است که در برخی از افراد بر روی گلبول‌های قرمز وجود دارد.

گروه‌های خونی

گروه‌های خونی روشی برای تقسیم‌بندی خون‌ها بر پایهٔ وجود یا نبود پادگن (آنتی‌ژن)های موروثی خاصی روی سطح گلبول‌های قرمز خون است. بر اساس مهم‌ترین این تقسیم‌بندی خون انسان‌ها به چهار دستهٔ AB ،B ،A و O و بر اساس تقسیم‌بدنی RH به گروه‌های RH مثبت و منفی تقسیم می‌شود.

تاریخچه

در سال ۱۹۴۰ لاندشتاینر و وینر نشان دادند آنتی‌بادی‌هایی که علیه گلبول‌های قرمز میمون رزوس (RHesus) تولید می‌شوند، قادرند گلبول‌های قرمز ۸۵درصد از جمعیت انسانی را نیز آگلوتینه کنند. این آنتی‌بادی‌ها علیه مولکولی که (RH) نامیده شده، به وجود می‌آمدند. افرادی که واجد این مولکول بودند، RH مثبت نام گرفتند و به ۱۵درصد بقیه که فاقد این مولکول بودند، افراد RH منفی اطلاق شد. آنتی‌بادی‌های طبیعی علیه آنتی‌ژن‌های RH در بدن تولید نمی‌شوند.

سیستم گروه‌بندی RH

سیتم گروه‌بندی RH یکی از ۳۳ نوع گروه‌بندی خون است و پس از گروه‌بندی ABO مهم‌ترین نوع گروه‌بندی است. افراد دارای عامل RH (RH مثبت) نمی‌توانند به افراد فاقد RH (RH منفی) خون اهدا کنند.

بارداری

اگر پدر و مادر هر دو RH مثبت یا RH منفی یا پدر RH منفی و مادر RH مثبت باشد، در دوران بارداری ناسازگاری RH به وجود نمی‌آید. اما اگر پدر از گروه خون RH مثبت و مادر از گروه خون RH منفی باشد، فرزندان آن‌ها اغلب RH مثبت خواهند شد و در چنین حالتی، ناسازگاری RH بین مادر و جنین به وجود خواهد آمد. به این ترتیب نوزاد دچار کم‌خونی شَدید و یرقان می‌شود.[۱] البته بارداری‌های معدودی به مشکل جدی RH ختم می‌شوند و آن را هم می‌توان با انتقال خون به نوزاد پس از تولد یا رساندن سرم مخصوص به مادر مهار کرد. این سرم مخصوص مانع می‌شود تا خون پادتن‌هایی ضد عامل RH بسازد.[۲]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. گوپتا، سونیتا (۱۳۹۳). چرا، چطور، چگونه؟. ترجمهٔ پریسا همایون روز. ذکر.
  2. «خون چیست و درباره خون چه می دانیم؟ | You Can». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۵-۲۴.