محمدقاسم ظهیرالدوله: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۱۸: خط ۱۸:
{|class="wikitable"
{|class="wikitable"
|- style="background:#ccc;"
|- style="background:#ccc;"
! |ردیف!! style="width:25%;"|نام!! style="width:25%;font-size:80%"|تولد/مرگ !! style="width:20%" |نام مادر!! style="width:30%;"|یادداشت‌ها
! |ردیف!! style="width:25%;"|نام!! style="width:25%;font-size:40%"|نگاره!! |تولد/مرگ !! style="width:20%" |نام مادر!! style="width:30%;"|یادداشت‌ها
|-
|-
| ۱ || [[مهدعلیا|ملک جهان مهدعلیا]] ||۱۲۲۰- ۶ ربیع‌الآخر ۱۲۹۰|| بیگم جان|| همسر [[محمدشاه قاجار]] و مادر [[عزت‌الدوله]] و [[ناصرالدین‌شاه]]
| ۱ || [[مهدعلیا|ملک جهان مهدعلیا]] ||[[پرونده:Antoin Sevruguin 43 8 SI.jpg|150px]] ||۱۲۲۰- ۶ ربیع‌الآخر ۱۲۹۰|| بیگم جان|| همسر [[محمدشاه قاجار]] و مادر [[عزت‌الدوله]] و [[ناصرالدین‌شاه]]
|-
|-
| ۲ || [[عیسی‌خان والی|امیرعیسی‌خان اعتمادالدوله]] ||؟-۱۲۷۸||مهرالنساء خانم|| حاکم اصفهان، یزد و گیلان، جد خاندان‌های امیرسلیمانی و اعتمادی قاجار<ref>چهل سال تاریخ ایران. ۵۳۸.</ref>
| ۲ || [[عیسی‌خان والی|امیرعیسی‌خان اعتمادالدوله]] || ||؟-۱۲۷۸||مهرالنساء خانم|| حاکم اصفهان، یزد و گیلان، جد خاندان‌های امیرسلیمانی و اعتمادی قاجار<ref>چهل سال تاریخ ایران. ۵۳۸.</ref>
|-
|-
| ۳ || [[امیراصلان‌خان مجدالدوله]] ||؟-صفر ۱۲۸۸||ساره بیگم || حاکم زنجان و گیلان و داماد [[فتحعلی شاه]]، جد خاندان‌های امیراصلانی و دادور<ref>چهل سال تاریخ ایران. ۴۹۶.</ref>
| ۳ || [[امیراصلان‌خان مجدالدوله]] ||
[[پرونده:Majd-od-Dowleh.png|150px]]
||؟-صفر ۱۲۸۸ ||ساره بیگم || حاکم زنجان و گیلان و داماد [[فتحعلی شاه]]، جد خاندان‌های امیراصلانی و دادور<ref>چهل سال تاریخ ایران. ۴۹۶.</ref>
|-
|-
| ۴ || [[سلیمان‌خان اعتضادالدوله]] ||؟-۱۲۷۱|| بیگم جان|| حاکم اصفهان، جد خاندان سپهبدی قاجار<ref>سعادت نوری، حسن. اصفهان در دوره سلاطین قاجاریه. مندرج در: وحید، خرداد ۱۳۴۶. ۵۰۵-۵۱۶</ref>
| ۴ || [[سلیمان‌خان اعتضادالدوله]] || ||؟-۱۲۷۱|| بیگم جان|| حاکم اصفهان، جد خاندان سپهبدی قاجار<ref>سعادت نوری، حسن. اصفهان در دوره سلاطین قاجاریه. مندرج در: وحید، خرداد ۱۳۴۶. ۵۰۵-۵۱۶</ref>
|-
|-
| ۵ || بیگم‌خانم ||بیگم جان|| || همسر [[شاهرخ میرزا قاجار|شاهرخ میرزا]] پسر [[حسین‌علی‌میرزا فرمانفرما]]
| ۵ || بیگم‌خانم || || ||بیگم جان|| همسر [[شاهرخ میرزا قاجار|شاهرخ میرزا]] پسر [[حسین‌علی‌میرزا فرمانفرما]]
|-
|-
| ۶ || [[موسی‌خان قاجار|موسی‌خان]] || || || پدر [[عضدالملک]]
| ۶ || [[موسی‌خان قاجار|موسی‌خان]] || || || || پدر [[عضدالملک]]
|-
|-
| ۷ || نصرالله‌خان نظام‌العلماء || ||ساره بیگم ||
| ۷ || نصرالله‌خان نظام‌العلماء || || ||ساره بیگم ||
|-
|-
| ۸ || اسدالله‌خان معتمدالملک ||؟-شوال ۱۲۷۶|| || حاکم همدان<ref>چهل سال تاریخ ایران. ۴۹۷.</ref>
| ۸ || اسدالله‌خان معتمدالملک || ||؟-شوال ۱۲۷۶|| || حاکم همدان<ref>چهل سال تاریخ ایران. ۴۹۷.</ref>
|-
|-
| ۹ || فاطمه خانم || ||مهرالنساء خانم|| همسر مرتضی‌قلی‌خان قاجار، شهاب‌الدوله
| ۹ || فاطمه خانم || || ||مهرالنساء خانم|| همسر مرتضی‌قلی‌خان قاجار، شهاب‌الدوله
|-
|-
| ۱۰ || دختر || || || همسر میرزا عبدالله منجم‌باشی لنگرودی
| ۱۰ || دختر || || || || همسر میرزا عبدالله منجم‌باشی لنگرودی
|}
|}



نسخهٔ ‏۲۴ سپتامبر ۲۰۱۷، ساعت ۰۰:۱۸

محمدقاسم خان ظهیرالدوله، داماد فتحعلیشاه قاجار و پسر امیرسلیمان خان قاجار قوانلو اعتضادالدوله (نظام الدوله) و پدر ملک جهان خانم معروف به مهدعلیا، مادر ناصرالدین شاه قاجار بود.

در سال ۱۲۲۷ هجری قمری، فتحعلی شاه، او را به همراه جمعی از فرماندهان و سرکردگان خود، برای سرکوب عبدالله پاشا، والی بغداد فرستاد. محمدعلی میرزا دولتشاه و یوسف‌خان گرجی نیز در این سفر جنگی او را همراهی می کردند. این سرکوب پیش از آنکه درگیرد، با میانجی‌گری جعفر کاشف‌الغطا با مذاکره مرتفع شد.[۱]

همچنین در سال ۱۲۳۶ هجری قمری، هنگامی که میان دو ایل قشقایی و بختیاری نزاعی سخت درگرفته بود، فتحعلیشاه، امیرمحمدقاسم خان ظهیرالدوله را به اصلاح کار آنها مأمور نمود و متعاقب آن، وی را به فارس فرستاد.

مرگ عجیب

در حدود سال ۱۲۴۷ یا ۱۲۴۸ هجری قمری و زمانی که محمدقاسم‌خان ظهیرالدوله، عازم فارس بود، برای مدتی در شهرضا (قمشه)، توقف و استراحت داشت و در مدت این توقف وی شبی از شبها به می‌گساری پرداخت. در آن شب وی در عالم مستی و بیهوشی قصد داشت که برای قضای حاجت از اتاق خارج شود، اما به جای آنکه از در خروجی اتاق بیرون برود، به اشتباه از دری خارج شد که در حیاط باز می‌شد و بسیار مرتفع بود. بدین ترتیب وی از بالا به پایین پرتاب شد و در دم جان سپرد. وی را در مزار شاهرضای قمشه به خاک سپردند.

میراث

مسجد و مدرسه مادرشاه، که مسجد و مدرسه ای در سمت جنوب غربی تهران قدیم، واقع در آخر خیابان باب همایون می باشند، توسط امیرقاسم خان قوانلو قاجار، بنا شده بوده‌است. آب انبار قاسم خان، واقع در بین راه تهران و شهرری، از دیگر بناهای ساخته شده توسط میرزا قاسم خان می باشد.

فرزندان

ظهیرالدوله همسران متعدد داشت و مجموعاٌ صاحب ده فرزند بود. تنها همسری عقدی او بیگم‌جان خانم دختر فتحعلی‌شاه بود که از او صاحب یک پسر و دو دختر شد: ملک جهان مهدعلیا، سلیمان‌خان اعتضادالدوله و بیگم‌خانم. اولین همسر ظهیرالدوله مهرالنساء خانم دختر علی‌قلی خان قاجار بود که از او صاحب یک پسر و یک دختر شد: امیرعیسی‌خان اعتمادالدوله و فاطمه خانم (همسر مرتضی‌قلی‌خان شهاب‌الدوله) همسر دیگر ظهیرالدوله، ساره بیگم دختر محمدحسین خان مروی بود که از او دو پسر به نام‌های امیراصلان خان مجدالدوله و نصرالله‌خان نظام‌العلماء یافت. از سایر همسران صیغه نیز دو پسر و یک دختر داشت: موسی‌خان، اسدالله‌خان معتمدالملک و دختری که با میرزا عبدالله منجم‌باشی لنگرودی ازدواج کرد.

ردیف نام نگاره تولد/مرگ نام مادر یادداشت‌ها
۱ ملک جهان مهدعلیا ۱۲۲۰- ۶ ربیع‌الآخر ۱۲۹۰ بیگم جان همسر محمدشاه قاجار و مادر عزت‌الدوله و ناصرالدین‌شاه
۲ امیرعیسی‌خان اعتمادالدوله ؟-۱۲۷۸ مهرالنساء خانم حاکم اصفهان، یزد و گیلان، جد خاندان‌های امیرسلیمانی و اعتمادی قاجار[۲]
۳ امیراصلان‌خان مجدالدوله

؟-صفر ۱۲۸۸ ساره بیگم حاکم زنجان و گیلان و داماد فتحعلی شاه، جد خاندان‌های امیراصلانی و دادور[۳]
۴ سلیمان‌خان اعتضادالدوله ؟-۱۲۷۱ بیگم جان حاکم اصفهان، جد خاندان سپهبدی قاجار[۴]
۵ بیگم‌خانم بیگم جان همسر شاهرخ میرزا پسر حسین‌علی‌میرزا فرمانفرما
۶ موسی‌خان پدر عضدالملک
۷ نصرالله‌خان نظام‌العلماء ساره بیگم
۸ اسدالله‌خان معتمدالملک ؟-شوال ۱۲۷۶ حاکم همدان[۵]
۹ فاطمه خانم مهرالنساء خانم همسر مرتضی‌قلی‌خان قاجار، شهاب‌الدوله
۱۰ دختر همسر میرزا عبدالله منجم‌باشی لنگرودی

منابع

  1. حسن صدیق (۱۳۷۲نامداران اراک، به کوشش محمدرضا محتاط.، نشر کارا، ص. ۹۱
  2. چهل سال تاریخ ایران. ۵۳۸.
  3. چهل سال تاریخ ایران. ۴۹۶.
  4. سعادت نوری، حسن. اصفهان در دوره سلاطین قاجاریه. مندرج در: وحید، خرداد ۱۳۴۶. ۵۰۵-۵۱۶
  5. چهل سال تاریخ ایران. ۴۹۷.
  • بامداد، مهدی (۱۳۴۷شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ هجری(جلد ۳)، تهران: زوار پارامتر |چاپ= اضافه است (کمک)
  • اعتمادالسلطنه. چهل سال تاریخ ایران. انتشارات اساطیر