محمدحسین خان مروی

محمدحسین خان مروی (درگذشته ۱۲۳۴ قمری) معروف به خان مروی از خوانین قاجار و حاکم مرو بود.

او پسر بیرامعلی‌خان قاجار و از تیره عزالدینلو قاجار بود. در اوایل سلطنت فتحعلی‌شاه، ازبک ها به مرو حمله کردند و محمدحسین خان که اجدادش از زمان صفوی حکومت آن حدود را داشتند، از آنان شکست خورد. در سال ۱۲۱۴ قمری به کابل و از آنجا به قندهار فرار کرد. سپس به سیستان رفت و نهایتاً به تهران آمد.

در تهران فتحعلی‌شاه او را گرامی داشت و پس از آنکه صدراعظم خود ابراهیم خان کلانتر را از میان برد، به خان مروی پیشنهاد صدارت داد، ولی محمدحسین خان از پذیرش این مقام خود داری کرد. خان مروی ثروت فراوان داشت و باغ بزرگ و املاک وسیعی در غرب عودلاجان خریداری کرد. محدوده‌ای که امروز به نام کوچه مروی شهرت دارد، بخشی از املاک خان مروی بوده است. خان مروی در زمان حیات خویش به سال ۱۲۳۱ قمری در زمینی که در شمال کوچه مروی قرار داشت مسجد و مدرسه‌ای بنا کرد که به نام او به مسجد مروی شهرت یافت. او بعدها باغی که در جنوب آن مسجد و ضلع جنوبی کوچه مروی داشت را وقف مسجد و مدرسه نمود به تدریج تا پایان عمر تمام اموال و املاک مزروعی را که مشتمل بر چند پارچه آبادی و نیز چندین خانه دکان و غیره بود به همین منظور وقف مسجد و مدرسه کرد. باغ مروی تا دوران رضاشاه دست نخورده باقی مانده بود، تا اینکه برای احداث دبیرستان مروی به وزارت فرهنگ واگذار گشت. محمدحسین خان در ۱۲۳۴ قمری سه روز پیش از عید نوروز درگذشت.