خورنق

ساخت کاخ خورنق، نگاره‌ای از کمال‌الدین بهزاد

خوَرنَق نام کاخی بود که نُعمان، حاکم لَخمی برای پادشاه خود یعنی یزدگرد یکم ساسانی ساخت.

این کاخ در یک مایلی خاور شهر نجف در میان‌رودان واقع شده و در همین کاخ بود که پرویز خبر شکست ذوقار را شنید. چامه‌سرایان عرب پیش از اسلام از این کاخ به عنوان یکی از ۳۰ عجایب جهان نام برده‌اند. نام خورنق فارسی است و اصل آن هووَرنَه بوده که به معنای «دارای سقف زیبا» است.

سِنِمّار، نام یونانی معماری رومی بود که قصر خورنق را به دستور نعمان پسر امریء القیس در حیره برای بهرام گور ساسانی ساخت.

می‌گویند این کاخ دارای هفت تالار به رنگ‌های سیاه، زرد، سبز، قرمز، آبی، صندل‌گون و فیروزه‌ای بوده است.

سنمار یک روز قبل از افتتاح خورنق، در حالی که قسمت‌های مختلف قصر را به نعمان نشان می‌داد، وقتی آن دو به پشت بام رسیدند، به دستور پادشاه به علت رازی که تالار داشت و نمی‌خواست جز خودش کسی آن را بداند او را از بام به پایین پرتاب نمود و او را کشت.

اصل داستان از هفت‌پیکر نظامی گنجوی است که بهرام بیضایی آن را به صورت نمایشنامه مجلس قربانی سنمار در آورده است.