ادیب بیضایی آرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: مرحوم⟸، تاریخجه⟸تاریخچه،
خط ۲: خط ۲:
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام = ادیب بیضایی آرانی
| نام = ادیب بیضایی آرانی
| تصویر =
| تصویر =
| توضیح تصویر =
| توضیح تصویر =
| نام اصلی = '''علی محمد بیضایی'''
| نام اصلی = '''علی محمد بیضایی'''
| زمینه فعالیت =
| زمینه فعالیت =
| ملیت = {{پرچم|ایران|1964}}
| ملیت = {{پرچم|ایران|۱۹۶۴}}
| تاریخ تولد = [[۱۲۶۰]] خورشیدی
| تاریخ تولد = [[۱۲۶۰]] خورشیدی
| محل تولد = [[آران و بیدگل]]
| محل تولد = [[آران و بیدگل]]
| والدین = ملا محمد رضا
| والدین = ملا محمدرضا
| تاریخ مرگ = [[۱۳۱۲]] خورشیدی
| تاریخ مرگ = [[۱۳۱۲]] خورشیدی
| محل مرگ = [[آران و بیدگل]]،
| محل مرگ = [[آران و بیدگل]]،
| علت مرگ =
| علت مرگ =
| محل زندگی =
| محل زندگی =
| مختصات محل زندگی =
| مختصات محل زندگی =
| مدفن = قبرستان قدمگاه کاشان
| مدفن = قبرستان قدمگاه کاشان
|در زمان حکومت =
|در زمان حکومت =
خط ۲۱: خط ۲۱:
|لقب = '''بیضایی'''
|لقب = '''بیضایی'''
|بنیانگذار =
|بنیانگذار =
| پیشه = [[شاعر]]
| پیشه = [[شاعر]]
| سال‌های نویسندگی =
| سال‌های نویسندگی =
|سبک نوشتاری =
|سبک نوشتاری =
|کتاب‌ها =
|کتاب‌ها =
|مقاله‌ها =
|مقاله‌ها =
خط ۳۰: خط ۳۰:
|دیوان اشعار = [[دیوان ادیب بیضایی]]
|دیوان اشعار = [[دیوان ادیب بیضایی]]
|تخلص =
|تخلص =
|فیلم(های) ساخته بر اساس اثر(ها)=
|فیلم (های) ساخته بر اساس اثر(ها)=
| همسر =
| همسر =
| شریک زندگی =
| شریک زندگی =
| فرزندان =[[پرتو بیضایی آرانی]]
| فرزندان =[[پرتو بیضایی آرانی]]
|تحصیلات =
|تحصیلات =
|دانشگاه =
|دانشگاه =
|حوزه =
|حوزه =
|شاگرد =
|شاگرد =
|استاد =
|استاد =
|علت شهرت =
|علت شهرت =
| تأثیرگذاشته بر =
| تأثیرگذاشته بر =
| تأثیرپذیرفته از =
| تأثیرپذیرفته از =
| وب‌گاه =
| وب‌گاه =
| imdb_id =
| imdb_id =
| جوایز =
| جوایز =
|گفتاورد =
|گفتاورد =
|امضا =
|امضا =
}}
}}


'''علی‌محمد بیضایی آرانی''' (۱۳۱۲-۱۲۶۰ خورشیدی) متخلص به ''ادیب بیضایی''، شاعر ایرانی سده ۱۳ خورشیدی است.
'''علی‌محمد بیضایی آرانی''' (۱۳۱۲–۱۲۶۰ خورشیدی) متخلص به ''ادیب بیضایی''، شاعر ایرانی سده ۱۳ خورشیدی است.


==زندگی==
== زندگی ==
میرزا ''علی‌محمد بیضایی آرانی'' فرزند ملا محمدرضا متخلص به [[ابن روح آرانی]]، در سال ۱۲۹۹ قمری در شهر [[آران و بیدگل]] دیده به جهان گشود.
میرزا ''علی‌محمد بیضایی آرانی'' فرزند ملا محمدرضا متخلص به [[ابن روح آرانی]]، در سال ۱۲۹۹ قمری در شهر [[آران و بیدگل]] دیده به جهان گشود.
وی خواندن و نوشتن فارسی و خواندن قرآن را نزد پدرش و مقدمات فقه و اصول را نزد ملا محمدباقر آرانی آموخت. سپس به [[مدرسه سلطانی (کاشان)|مدرسه سلطانی کاشان]] رفت و در درس میرزا فخرالدین نراقی دانش‌آموزی نمود.
وی خواندن و نوشتن فارسی و خواندن قرآن را نزد پدرش و مقدمات فقه و اصول را نزد ملا محمدباقر آرانی آموخت. سپس به [[مدرسه سلطانی (کاشان)|مدرسه سلطانی کاشان]] رفت و در درس میرزا فخرالدین نراقی دانش‌آموزی نمود.


در اوایل پیدایش [[مشروطیت]]، در نتیجه تحرکات اهالی آن قریه ([[آران و بیدگل]]) و هم دسیسه متنفذین محلی، ناگزیر با خانواده خود به [[کاشان]] کوچ نمود.
در اوایل پیدایش [[مشروطیت]]، در نتیجه تحرکات اهالی آن قریه ([[آران و بیدگل]]) و هم دسیسه متنفذین محلی، ناگزیر با خانواده خود به [[کاشان]] کوچ نمود.
سپس او در [[عدلیه]] [[کاشان]] مشغول خدمت شد و از آنجا به اداره دارایی انتقال و تا آخر عمر در آن اداره بسر برد.
سپس او در [[عدلیه]] [[کاشان]] مشغول خدمت شد و از آنجا به اداره دارایی انتقال و تا آخر عمر در آن اداره بسر برد.


وی از همان اوایل جوانی شعر می‌سرود و تلخص خود را ''شاهر'' نامیده بود، ولی بعدا به سفارش ملا محمدباقر آرانی تخلص ''بیضایی'' را برگزید. او در گفتن انواع شعر توانا بوده، ولی در سرودن [[ماده تاریخ]] و [[قصیده]] بسیار هنرمند بوده است.<ref>
وی از همان اوایل جوانی شعر می‌سرود و تلخص خود را ''شاهر'' نامیده بود، ولی بعداً به سفارش ملا محمدباقر آرانی تخلص ''بیضایی'' را برگزید. او در گفتن انواع شعر توانا بوده، ولی در سرودن [[ماده تاریخ]] و [[قصیده]] بسیار هنرمند بوده است.<ref>[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/178414/«فر-جوانی-گرفت-طفل-رضیع-بهار» مجله ''حافظ'' اسفند ۱۳۸۴ - شماره ۲۶]</ref>
[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/178414/«فر-جوانی-گرفت-طفل-رضیع-بهار» مجله ''حافظ'' اسفند ۱۳۸۴ - شماره ۲۶]</ref>


بخشی از دیوان بیست هزار بیتی او تحت عنوان ''دیوان ادیب بیضایی'' با اهتمام فرزندش [[پرتو بیضایی آرانی]] و کمک برادرش [[ذکایی بیضایی آرانی|میرزا نعمت‌الله ذکایی آرانی]] در سال ۱۳۲۸ در تهران به چاپ رسید.
بخشی از دیوان بیست هزار بیتی او تحت عنوان ''دیوان ادیب بیضایی'' با اهتمام فرزندش [[پرتو بیضایی آرانی]] و کمک برادرش [[ذکایی بیضایی آرانی|میرزا نعمت‌الله ذکایی آرانی]] در سال ۱۳۲۸ در تهران به چاپ رسید.
وی با اکثر بزرگان ادب و شعرای هم عصر خود مانند [[سعید نفیسی]] و [[ملک‌الشعرای بهار]] و میرزا حسن خان وثوق‌الدوله مکاتبه، مراوده و دوستی داشته است.<ref>
وی با اکثر بزرگان ادب و شعرای هم عصر خود مانند [[سعید نفیسی]] و [[ملک‌الشعرای بهار]] و میرزا حسن خان وثوق‌الدوله مکاتبه، مراوده و دوستی داشته است.<ref>[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/861813/یادی-از-دو-استاد-ادیب-بیضایی-و-سعید-نفیسی مجله ''حافظ''، بهمن ۱۳۹۰، شماره ۹۰]</ref>
او در نیمه اسفند سال ۱۳۱۲ خورشیدی (۱۳۵۲ قمری) درگذشت و در قبرستان قدمگاه [[کاشان]] دفن گردید.<ref>[http://www.kashanica.com/index/famous/famousdetail/51 بنیاد فرهنگ کاشان]</ref><ref>[http://www.ensani.ir/fa/content/197780/default.aspx پرتال جامع علوم انسانی] مجله وحید، دی ۱۳۵۶، شماره ۲۲۴، صفحهٔ ۱۴</ref>
[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/861813/یادی-از-دو-استاد-ادیب-بیضایی-و-سعید-نفیسی مجله ''حافظ''، بهمن ۱۳۹۰، شماره ۹۰]</ref>
او در نیمه اسفند سال ۱۳۱۲ خورشیدی (۱۳۵۲ قمری) درگذشت و در قبرستان قدمگاه [[کاشان]] دفن گردید.<ref>
[http://www.kashanica.com/index/famous/famousdetail/51 بنیاد فرهنگ کاشان]</ref><ref>
[http://www.ensani.ir/fa/content/197780/default.aspx پرتال جامع علوم انسانی] مجله وحید، دی ۱۳۵۶، شماره ۲۲۴، صفحه ۱۴</ref>


او پدر [[پرتو بیضایی آرانی]]، برادر [[ذکایی بیضایی آرانی]] و عموی [[بهرام بیضایی]] است. ابیات زیر از ایشان می‌باشد:
او پدر [[پرتو بیضایی آرانی]]، برادر [[ذکایی بیضایی آرانی]] و عموی [[بهرام بیضایی]] است. ابیات زیر از ایشان می‌باشد:
خط ۷۸: خط ۷۴:


== آثار ادبی ==
== آثار ادبی ==
[[ملک‌الشعرای بهار]] در قصیده‌ای<ref>[http://ganjoor.net/bahar/ghasidebk/sh100/ گنجور، شماره ۱۰۰، نسب‌نامه بهار]</ref> که در پاسخ سؤال [[پرتو بیضایی آرانی]] (دربارهٔ کاشانی یا خراسانی بودن ملک‌الشعرا) سروده بوده است از ادیب بیضایی به نیکی یاد کرده و درجه شاعری وی را ستوده است.<ref>[http://www.ettelaat.com/etiran/?p=106420 در محضر مشفق، روزنامه اطلاعات،۱۲ اسفند ۱۳۹۳]</ref>
[[ملک‌الشعرای بهار]] در قصیده‌ای<ref>
[http://ganjoor.net/bahar/ghasidebk/sh100/ گنجور، شماره ۱۰۰، نسب‌نامه بهار]</ref> که در پاسخ سؤال [[پرتو بیضایی آرانی]] (درباره کاشانی یا خراسانی بودن ملک‌الشعرا) سروده بوده است از ادیب بیضایی به نیکی یاد کرده و درجه شاعری وی را ستوده است.<ref>
[http://www.ettelaat.com/etiran/?p=106420 در محضر مشفق، روزنامه اطلاعات،۱۲ اسفند ۱۳۹۳]</ref>


[[تسدیس]] قصیده ایوان مداین خاقانی سرده ادیب بیضایی در سال ۱۳۰۵ خورشیدی به مسابقه گذاشته شد که در میان نام‌آوران ادب فارسی رتبه اول آورد.{{نیازمند منبع}}
[[تسدیس]] قصیده ایوان مداین خاقانی سرده ادیب بیضایی در سال ۱۳۰۵ خورشیدی به مسابقه گذاشته شد که در میان نام‌آوران ادب فارسی رتبه اول آورد.{{نیازمند منبع}}


'''دیوان شعر''': مجموعه اشعار وی بیش از بیست هزار بیت است که قسمتی از آن به چاپ رسیده است.<ref>
'''دیوان شعر''': مجموعه اشعار وی بیش از بیست هزار بیت است که قسمتی از آن به چاپ رسیده است.<ref>[https://rasekhoon.net/mashahir/show/582316/%20ادیب%20بیضایی،%20علی%20محمد/ راسخون (ادیب بیضایی آرانی)]</ref>
[https://rasekhoon.net/mashahir/show/582316/%20ادیب%20بیضایی،%20علی%20محمد/ راسخون (ادیب بیضایی آرانی)]</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
*[[ذکایی بیضایی آرانی]]
* [[ذکایی بیضایی آرانی]]
*[[پرتو بیضایی آرانی]]
* [[پرتو بیضایی آرانی]]
*[[بهرام بیضایی]]
* [[بهرام بیضایی]]


== منابع ==
== منابع ==
*[[الذریعه الی تصانیف الشیعه]]، جلد ۹ صفحه ۱۵۴
* [[الذریعه الی تصانیف الشیعه]]، جلد ۹ صفحهٔ ۱۵۴
*{{یادکرد کتاب
* {{یادکرد کتاب
|نام خانوادگی= سلمانی آرانی
|نام خانوادگی= سلمانی آرانی
|نام= حبیب‌الله
|نام= حبیب‌الله
خط ۱۰۱: خط ۹۴:
|سال= ۱۳۷۷
|سال= ۱۳۷۷
|شابک= 964-330-183-4}}
|شابک= 964-330-183-4}}
*یادواره شاعران آران، چاپ ۱۳۷۰، صفحه ۱۴
* یادواره شاعران آران، چاپ ۱۳۷۰، صفحهٔ ۱۴
*{{یادکرد کتاب
* {{یادکرد کتاب
|نام خانوادگی= تشکری
|نام خانوادگی= تشکری
|نام= علی
|نام= علی
خط ۱۰۸: خط ۱۰۱:
|ناشر= انجمن اهل قلم آران و بیدگل
|ناشر= انجمن اهل قلم آران و بیدگل
|سال= ۱۳۷۴
|سال= ۱۳۷۴
|شابک= }}، صفحه ۴۵
|شابک= }}، صفحهٔ ۴۵
* {{یادکرد کتاب
* {{یادکرد کتاب
|نام خانوادگی= برقعی
|نام خانوادگی= برقعی
خط ۱۱۶: خط ۱۰۹:
|مکان= قم
|مکان= قم
|شابک= 978-964-9972-73-2
|شابک= 978-964-9972-73-2
|تاریخ= ۱۳۷۳}}، جلد ۱، صفحه ۶۵۱
|تاریخ= ۱۳۷۳}}، جلد ۱، صفحهٔ ۶۵۱


==‍ پانویس ==
== ‍ پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


{{نویسنده-خرد}}
{{نویسنده-خرد}}

نسخهٔ ‏۳۱ اوت ۲۰۱۶، ساعت ۲۰:۴۰

ادیب بیضایی آرانی
نام اصلی
علی محمد بیضایی
زاده۱۲۶۰ خورشیدی
آران و بیدگل
درگذشته۱۳۱۲ خورشیدی
آران و بیدگل،
آرامگاهقبرستان قدمگاه کاشان
لقببیضایی
پیشهشاعر
ملیت ایران
دیوان اشعاردیوان ادیب بیضایی
فرزند(ان)پرتو بیضایی آرانی
پدر و مادرملا محمدرضا

علی‌محمد بیضایی آرانی (۱۳۱۲–۱۲۶۰ خورشیدی) متخلص به ادیب بیضایی، شاعر ایرانی سده ۱۳ خورشیدی است.

زندگی

میرزا علی‌محمد بیضایی آرانی فرزند ملا محمدرضا متخلص به ابن روح آرانی، در سال ۱۲۹۹ قمری در شهر آران و بیدگل دیده به جهان گشود. وی خواندن و نوشتن فارسی و خواندن قرآن را نزد پدرش و مقدمات فقه و اصول را نزد ملا محمدباقر آرانی آموخت. سپس به مدرسه سلطانی کاشان رفت و در درس میرزا فخرالدین نراقی دانش‌آموزی نمود.

در اوایل پیدایش مشروطیت، در نتیجه تحرکات اهالی آن قریه (آران و بیدگل) و هم دسیسه متنفذین محلی، ناگزیر با خانواده خود به کاشان کوچ نمود. سپس او در عدلیه کاشان مشغول خدمت شد و از آنجا به اداره دارایی انتقال و تا آخر عمر در آن اداره بسر برد.

وی از همان اوایل جوانی شعر می‌سرود و تلخص خود را شاهر نامیده بود، ولی بعداً به سفارش ملا محمدباقر آرانی تخلص بیضایی را برگزید. او در گفتن انواع شعر توانا بوده، ولی در سرودن ماده تاریخ و قصیده بسیار هنرمند بوده است.[۱]

بخشی از دیوان بیست هزار بیتی او تحت عنوان دیوان ادیب بیضایی با اهتمام فرزندش پرتو بیضایی آرانی و کمک برادرش میرزا نعمت‌الله ذکایی آرانی در سال ۱۳۲۸ در تهران به چاپ رسید. وی با اکثر بزرگان ادب و شعرای هم عصر خود مانند سعید نفیسی و ملک‌الشعرای بهار و میرزا حسن خان وثوق‌الدوله مکاتبه، مراوده و دوستی داشته است.[۲] او در نیمه اسفند سال ۱۳۱۲ خورشیدی (۱۳۵۲ قمری) درگذشت و در قبرستان قدمگاه کاشان دفن گردید.[۳][۴]

او پدر پرتو بیضایی آرانی، برادر ذکایی بیضایی آرانی و عموی بهرام بیضایی است. ابیات زیر از ایشان می‌باشد:

دوش از پیر عقل پرسیدمکای تو دانا به رازهای نهفت
رفت بسیار از علی و عمردر میان صحابه گفت و شنفت
که سزد جانشین پیغمبر؟هین بگو فاش در جوابم گفت
که نشنید به جایش از پس مرگآن که در زندگی به جایش خفت

آثار ادبی

ملک‌الشعرای بهار در قصیده‌ای[۵] که در پاسخ سؤال پرتو بیضایی آرانی (دربارهٔ کاشانی یا خراسانی بودن ملک‌الشعرا) سروده بوده است از ادیب بیضایی به نیکی یاد کرده و درجه شاعری وی را ستوده است.[۶]

تسدیس قصیده ایوان مداین خاقانی سرده ادیب بیضایی در سال ۱۳۰۵ خورشیدی به مسابقه گذاشته شد که در میان نام‌آوران ادب فارسی رتبه اول آورد.[نیازمند منبع]

دیوان شعر: مجموعه اشعار وی بیش از بیست هزار بیت است که قسمتی از آن به چاپ رسیده است.[۷]

جستارهای وابسته

منابع

  • الذریعه الی تصانیف الشیعه، جلد ۹ صفحهٔ ۱۵۴
  • سلمانی آرانی، حبیب‌الله (۱۳۷۷). نگاهی به آران و بیدگل. انجمن اهل قلم آران و بیدگل. شابک ۹۶۴-۳۳۰-۱۸۳-۴.
  • یادواره شاعران آران، چاپ ۱۳۷۰، صفحهٔ ۱۴
  • تشکری، علی (۱۳۷۴). تاریخچه علم و ادب در آران و بیدگل. انجمن اهل قلم آران و بیدگل.، صفحهٔ ۴۵
  • برقعی، سید محمدباقر (۱۳۷۳). سخنوران نامی معاصر ایران. قم: خرم. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۹۹۷۲-۷۳-۲.، جلد ۱، صفحهٔ ۶۵۱

‍ پانویس