دکترین شوک: تفاوت میان نسخه‌ها
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +املا+مرتب+تمیز (۸.۸): + رده:کتاب‌های سیاسی کانادا |
Pouria1980 (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
نائومی کلاین در این کتاب بیان می‌کند اجرای برنامه‌های اقتصادی [[نولیبرالیسم|نولیبرالی]]، از جمله نسخه‌های تجویزی «[[صندوق بین‌المللی پول]]» و «[[بانک جهانی]]»، نیازمند این بوده‌است که جامعه از طریق شوک، وادار به اطاعت و پذیرش برنامه‌هایی شود که در شرایط عادی برای توده‌های مردم بسیار نامطلوب است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = خسرو صادقی بروجنی|نشانی= http://anthropology.ir/node/8506 |عنوان= دکترین شوک؛ ظهور سرمایه‌داری فاجعه| ناشر = ماهنامه جهان کتاب شماره ۲۵۹- ۲۵۸ (آبان و آذر ۸۹) - بازنشر در وبگاه انسان شناسی و فرهنگ|تاریخ = |تاریخ بازبینی= ۱۱ مهر ۱۳۹۱}}</ref> |
نائومی کلاین در این کتاب بیان می‌کند اجرای برنامه‌های اقتصادی [[نولیبرالیسم|نولیبرالی]]، از جمله نسخه‌های تجویزی «[[صندوق بین‌المللی پول]]» و «[[بانک جهانی]]»، نیازمند این بوده‌است که جامعه از طریق شوک، وادار به اطاعت و پذیرش برنامه‌هایی شود که در شرایط عادی برای توده‌های مردم بسیار نامطلوب است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = خسرو صادقی بروجنی|نشانی= http://anthropology.ir/node/8506 |عنوان= دکترین شوک؛ ظهور سرمایه‌داری فاجعه| ناشر = ماهنامه جهان کتاب شماره ۲۵۹- ۲۵۸ (آبان و آذر ۸۹) - بازنشر در وبگاه انسان شناسی و فرهنگ|تاریخ = |تاریخ بازبینی= ۱۱ مهر ۱۳۹۱}}</ref> |
||
== شرحی بر دکترین شوک == |
|||
سیاست های دکترین شوک معتقدند: تنها یک شوک و گسست بزرگ می تواند لوح سفید و نانوشته ای را ایجاد کند تا از آن برای ساختن دنیایی نو و اجرایی کردن برنامه های [[نولیبرالی]] استفاده شود. در واقع این نظریه شباهت بسیاری به نظریات دکتر [[ایوون کامرون]] (Ewen Cameron) رئیس اسبق انستیتوی روانپزشکی دانشگاه مک گیل کانادا در دهه ۱۹۴۰ دارد. بر خلاف دکتر [[زیگموند فروید]] (sigmund freud) که معتقد بود، با گفتار درمانی می توان علل ریشه ای مشکلات روانی را پی برد، ایوون کامرون معتقد بود، با وارد کردن شوک به مغز انسان می توان ذهن معیوب را تهی کرد، سپس شخصیتی جدیدی را مطابق میل خود ایجاد کرد. او نام این روش را شوک درمانی گذاشته بود که شوک را وسیله ای برای شکستن ساختارهای ذهنی و پسرفت کامل ذهن به دوران کودکی می دانست. هدف دکتر کامرون از روش شوک درمانی, معالجه فرد بیمار نبود بلکه بازآفرینی آنها با استفاده از روش هدایت روانی بود. این پدیده به خوبی در [[شکنجه]] زندانیان قابل مشاهده است، به طوریکه شخص پس از مدتی از گذشته خود اظهار پشیمانی می کند و کاملا هم سو با خواسته های شکنجه گران خود می شود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = پرهیزکار.کام|نشانی= http://parhizkar.com/fa/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%88%DA%A9-%D8%B8%D9%87%D9%88%D8%B1-%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%AC%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%AB%D8%B1/ |عنوان= دکترین شوک (ظهور سرمایه داری فاجعه) اثر نائومی کلاین| }}</ref> |
|||
نائومی کلاین معتقد است، دکتر [[میلتون فریدمن]] (Milton Friedman), اقتصاد دان امریکایی, که در دانشگاه شیکاگو درس می داد و بعدها صاحب مکتب پسران شیکاگو شد، با استفاده از نظریه شوک درمانی ایوون کامرون، روش شوک درمانی اقتصادی را برای پذیرش یک نظام [[سرمایه داری]] خالص مطرح نموده است. میلتون فریدمن در حدود پنجاه سال بر اقتصاد جهان تاثیر گذاشت و نظریه در باب آزادی اقتصادی ارائه نمود. او توانست در سال ۱۹۷۶ برنده [[جایزه نوبل]] اقتصادی شود.میلتون فریدمن معتقد بود، اگر دولت از ارائه ی خدمات به مردم صرف نظر کند و مدیریت بازار را متوقف کند، اقتصاد خودش را درست خواهد کرد. همچنین در جای دیگر در کتاب سرمایه گرایی و آزادی خود مطرح می کند: تنها یک بحران واقعی یا ذهنی می تواند، باعث ایجاد تغییرات واقعی شود. وقتی آن بحران روی داد، عملی که صورت می گیرد بستگی به طرح هایی دارد که به صورت آماده در دست هستند. |
|||
نائومی کلاین، مستقیما اقتصاددانان نظم نوین جهانی، یعنی میلتون فریدمن و دیگر کارگزاران مکتب اقتصادی شیکاگو را هدف می گیرد و توضیح می دهد که چطور سیاست های اقتصادی آنها در کشورهای مانند: شیلی در دوران پینوشه، روسیه در دوران یلتسین، آمریکا پس از طوفان کاترینا و پس از [[یازده سپتامبر]] و عراق پس از اشغال نظامی امریکا پیش برده شده است. پیش بردن این سیاست ها نه با روندی دموکراتیک که با سوء استفاده از شوک زذگی مردم در اثر فاجعه صورت گرفته است. کلاین تا آنجا پیش می رود که سعی می کند نشان دهد بعضی از این فاجعه ها اصلا به قصد ایجاد شوک و پیش بردن این سیاست ها ایجاد شده اند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = پرهیزکار.کام|نشانی= http://parhizkar.com/fa/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%88%DA%A9-%D8%B8%D9%87%D9%88%D8%B1-%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%AC%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%AB%D8%B1/ |عنوان= دکترین شوک (ظهور سرمایه داری فاجعه) اثر نائومی کلاین| }}</ref> |
|||
== منابع == |
== منابع == |
||
نسخهٔ ۹ دسامبر ۲۰۱۵، ساعت ۰۸:۲۶
| دکترین شوک The Shock Doctrine | |
|---|---|
| نویسنده | نائومی کلاین |
| سبک | سیاسی، اقتصادی |
| ناشر | Knopf Canada |
| تاریخ انتشار | ۴ سپتامبر ۲۰۰۷ |
| تعداد فصل‌ها | ۷ فصل به همراه یک موخره |
| صفحات | ۶۷۲ صفحه (آمریکا) |
| شابک | ۹۷۸-۰-۶۷۶-۹۷۸۰۰-۱ |
| کتاب قبلی | لوگو نه (بدون مارک تجاری) |
دکترین شوک: ظهور سرمایه‌داری فاجعه (در انگلیسی: The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism) نام کتابی است نوشتهٔ نائومی کلاین، دربارهٔ «دکترین شوک» و سواستفاده کورپوریشن‌ها (ابر شرکت‌های چند ملیتی) در استفاده از حوادثی چون، جنگ، حمله‌های تروریستی، کودتا و حوادث طبیعی که از آن به عنوان شوک اول یاد می‌کند. در مرحله دوم، بنگاه‌ها و شرکت‌های بزرگ با استفاده از قدرت سیاسی و سیاست‌مداران وابسته به خود، با انجام طرحی برنامه ریزی شده و با کاشتن بذر ترس، از بُهت و پریشانی و سردرگمی مردم در آن لحظات استفاده کرده و شوک دومی را که چیزی جز تغییرات رادیکال اقتصادی و سیاسی نیست به وجود می‌آورند. در این میان افرادی که با موج دوم شوک، به مقابله برمی‌خیزند با شوک سومی که شامل پلیس، ارتش، زندان و بازجوئی است روبه‌رو و سرکوب می‌شوند.
چاپ اول کتاب در سال ۲۰۰۷ میلادی در ۶۷۲ صفحه و با جلد سخت منتشر شد. این کتاب به فارسی ترجمه شده و توسط انتشارات آمه در ایران به چاپ رسیده‌است.
این کتاب دستاورد سفرهای ۳ ساله نائومی کلاین و دستیارش از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ به کشورهای مختلف قربانی شوک درمانی برای آشنایی نزدیک با چگونگی پیاده کردن برنامه‌های سرمایه‌داری بنیادگرا و مسائل ناشی از آن بوده‌است. همانطور که جوزف استیگلیتز، برنده جایزه نوبل در اقتصاد و معاون اقتصادیِ پیشین بانک جهانی می‌نویسد: «کلاین شرحی غنی از دسیسه‌های سیاسی و تلفات انسانی‌ای به دست می‌دهد که برای اجبار کردن سیاست‌های اقتصادیِ ناخوشایند بر کشورهای مقاوم ضرورت می‌یافت». این کتاب تاریخ اقتصادِ ۵ دهه مکتب شیکاگو و نولیبرالیسم است.[۱]
نائومی کلاین در این کتاب بیان می‌کند اجرای برنامه‌های اقتصادی نولیبرالی، از جمله نسخه‌های تجویزی «صندوق بین‌المللی پول» و «بانک جهانی»، نیازمند این بوده‌است که جامعه از طریق شوک، وادار به اطاعت و پذیرش برنامه‌هایی شود که در شرایط عادی برای توده‌های مردم بسیار نامطلوب است.[۲]
شرحی بر دکترین شوک
سیاست های دکترین شوک معتقدند: تنها یک شوک و گسست بزرگ می تواند لوح سفید و نانوشته ای را ایجاد کند تا از آن برای ساختن دنیایی نو و اجرایی کردن برنامه های نولیبرالی استفاده شود. در واقع این نظریه شباهت بسیاری به نظریات دکتر ایوون کامرون (Ewen Cameron) رئیس اسبق انستیتوی روانپزشکی دانشگاه مک گیل کانادا در دهه ۱۹۴۰ دارد. بر خلاف دکتر زیگموند فروید (sigmund freud) که معتقد بود، با گفتار درمانی می توان علل ریشه ای مشکلات روانی را پی برد، ایوون کامرون معتقد بود، با وارد کردن شوک به مغز انسان می توان ذهن معیوب را تهی کرد، سپس شخصیتی جدیدی را مطابق میل خود ایجاد کرد. او نام این روش را شوک درمانی گذاشته بود که شوک را وسیله ای برای شکستن ساختارهای ذهنی و پسرفت کامل ذهن به دوران کودکی می دانست. هدف دکتر کامرون از روش شوک درمانی, معالجه فرد بیمار نبود بلکه بازآفرینی آنها با استفاده از روش هدایت روانی بود. این پدیده به خوبی در شکنجه زندانیان قابل مشاهده است، به طوریکه شخص پس از مدتی از گذشته خود اظهار پشیمانی می کند و کاملا هم سو با خواسته های شکنجه گران خود می شود.[۳]
نائومی کلاین معتقد است، دکتر میلتون فریدمن (Milton Friedman), اقتصاد دان امریکایی, که در دانشگاه شیکاگو درس می داد و بعدها صاحب مکتب پسران شیکاگو شد، با استفاده از نظریه شوک درمانی ایوون کامرون، روش شوک درمانی اقتصادی را برای پذیرش یک نظام سرمایه داری خالص مطرح نموده است. میلتون فریدمن در حدود پنجاه سال بر اقتصاد جهان تاثیر گذاشت و نظریه در باب آزادی اقتصادی ارائه نمود. او توانست در سال ۱۹۷۶ برنده جایزه نوبل اقتصادی شود.میلتون فریدمن معتقد بود، اگر دولت از ارائه ی خدمات به مردم صرف نظر کند و مدیریت بازار را متوقف کند، اقتصاد خودش را درست خواهد کرد. همچنین در جای دیگر در کتاب سرمایه گرایی و آزادی خود مطرح می کند: تنها یک بحران واقعی یا ذهنی می تواند، باعث ایجاد تغییرات واقعی شود. وقتی آن بحران روی داد، عملی که صورت می گیرد بستگی به طرح هایی دارد که به صورت آماده در دست هستند.
نائومی کلاین، مستقیما اقتصاددانان نظم نوین جهانی، یعنی میلتون فریدمن و دیگر کارگزاران مکتب اقتصادی شیکاگو را هدف می گیرد و توضیح می دهد که چطور سیاست های اقتصادی آنها در کشورهای مانند: شیلی در دوران پینوشه، روسیه در دوران یلتسین، آمریکا پس از طوفان کاترینا و پس از یازده سپتامبر و عراق پس از اشغال نظامی امریکا پیش برده شده است. پیش بردن این سیاست ها نه با روندی دموکراتیک که با سوء استفاده از شوک زذگی مردم در اثر فاجعه صورت گرفته است. کلاین تا آنجا پیش می رود که سعی می کند نشان دهد بعضی از این فاجعه ها اصلا به قصد ایجاد شوک و پیش بردن این سیاست ها ایجاد شده اند.[۴]
منابع
- ↑ همشهری دیپلماتیک (ویژه نامه اقتصاد)، شماره ۵۱، آبان ماه ۱۳۹۰ - گفتگو با مهرداد (خلیل) شهابی [مترجم کتاب] درباره اندیشه‌های نائومی کلاین
- ↑ خسرو صادقی بروجنی. «دکترین شوک؛ ظهور سرمایه‌داری فاجعه». ماهنامه جهان کتاب شماره ۲۵۹- ۲۵۸ (آبان و آذر ۸۹) - بازنشر در وبگاه انسان شناسی و فرهنگ. دریافت‌شده در ۱۱ مهر ۱۳۹۱.
- ↑ پرهیزکار.کام. «دکترین شوک (ظهور سرمایه داری فاجعه) اثر نائومی کلاین».
- ↑ پرهیزکار.کام. «دکترین شوک (ظهور سرمایه داری فاجعه) اثر نائومی کلاین».
- Wikipedia contributors, "The Shock Doctrine," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Shock_Doctrine&oldid=179059121 (accessed December 19, 2007).