ناحیه درواز

برای دیگر کاربردها، درواز (ابهام‌زدایی) را ببینید.

ناحیه درواز
اطلات
کشور :	تاجیکستان
ولایت :	کوهستان بدخشان
مرکز:	قلعه خمب
جمعیت (۱۳۸۰) :	۲۳٫۹۲۵
مساحت :	۲۸۲۴٫۵ کیلومتر مربع
تعداد شهرهای تابعه :	۱
تعداد جماعت‌ها :	۴
زبان :	تاجیکی
مذهب :	سنت والجماعت، شیعه دوازده‌امامی، اسماعیلیه
پیش‌شماره :	۳۵۵۲ ۹۹۲+
وب‌گاه :

پل دوستی میان افغانستان, و تاجیکستان, برفراز رود درخاشان پنج در منطقه درواز, قلعه خمب , نسی!

|} دَرواز یکی از ناحیه‌های ولایت خودمختار کوهستان بدخشان است که در شرق جمهوری تاجیکستان قرار دارد.

مرکز آن شهر قلعهٔ خمب است که در کنارهٔ رودهای خمباب و پنج در مرز با افغانستان قرار دارد.

پیشینه

منابع فارسی و عربی سده‌های میانه نام درواز را «کوران» آورده‌اند و مرکز آن را ده کنونی کـِوران یاد کرده‌اند. به گفته مردم درواز، نام باستانی این سرزمین مهستان بوده‌است.

درواز از زمان سامانیان تا سال ۱۸۷۷ حکومتی مستقل داشته و فرمانروایان آن را «شاخ» می‌خوانده‌اند. قلمرو پادشاهی درواز سرزمین امروزه ناحیه‌های طویلدذه، درواز و ونج طرف تاجیکستان, و طرف افغانستان, ناحیه‌های خواهان, کوف آب, شکی, و نسی, مایمی, در دو کناره رود پنج را در بر می‌گرفته‌است.

سال ۱۸۷۸ امیر بخارا به درواز لشکر کشید. پس از نبردهای خونین لشکر «شاخ» درواز از قلعه خمب به روستای کوران عقب نشست. جنگ سرنوشت‌ساز برای پادشاهی درواز در روستای کوران صورت گرفت که با شکست لشکر درواز انجام پذیرفت. شاخ و شاهزادگان درواز که در میان آن‌ها ابوالفیض‌خان و پسر خردسالش محمدولی‌خان نیز بودند به فرغانه هجرت کردند. محمدولی‌خان بعدها یکی از دیپلمات‌های برجسته افغانستان شد. امارت بخارا درواز را تبدیل به بیک‌نشین کرد و اداره امور آن را به بیک سپرد.

در سال ۱۸۹۵ بیک‌نشین درواز که در هر دو کناره رود پنج قرار داشت، در پی جهانگیری‌های روسیه و بریتانیا دوپاره گردید و کناره راست به امارت بخارا و کناره چپ به افغانستان داده شد.

درواز در سال‌های ۱۸۷۸ – ۱۹۲۰ یکی از بیکی‌گری‌های بخارا بود و بیک در قلعه خومب می‌نشست و میر خوانده می‌شد.

پس از انقلاب بخارا در سال ۱۹۲۰ و تاسیس جمهوری مختار شوروی تاجیکستان درواز بخشی از ولایت غرم گردید که تا سال ۱۹۲۹ وجود داشت. ولایت غرم در آن سال به شهرستان (اُکروگ) تبدیل شد. سال ۱۹۳۱ شهرستان غرم منحل شده و سرزمین آن تابع جمهوری شد. طی سال‌های ۱۹۳۱-۱۹۳۶ سرزمین غرم را به ناحیه‌هایی بخش کردند و درواز یکی از نواحی غرم شد. سال ۱۹۳۸ شهرستان گرم دوباره بنیاد و سال ۱۹۳۹ تبدیل به ولایت غرم گشت که تا سال ۱۹۵۵ برجای بود. در آن سال بخش غرمی ولایت دوباره زیر فرمان جمهوری و بخش دروازی آن با نام ناحیه قلعه خومب به ولایت خودمختار کوهستان بدخشان داده شدند. ناحیه قلعه خومب ۲۶ ژوئن ۱۹۹۱ از سوی شورای عالی جمهوری شوروی سوسیالیستی تاجیکستان ناحیه درواز نامیده شد.

تقسیمات

ناحیهٔ درواز چهار جماعت دارد:

1. ویشخـَرو
2. قلعهٔ خُمب
3. نُلونَد
4. ثغردشت

بزرگ‌ترین روستاهای درواز: کِوران • قلعهٔ خُمب • زینگ • یاگید • رُزوَی • خُمبِ وَری • دَشتَک

نقاط دیدنی: قلهٔ ارنود • یخچال خمترمه • درهٔ پُشاگید • درهٔ پتکناب

منابع

• Википедиа contributors, "Ноҳияи Дарвоз," Википедиа, (accessed Сентябр 9, 2013).