ناحیه جبال: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:Iran provinces in Abbasid Caliphate.jpg|بندانگشتی|450px|چپ|موقعیت جبال در نقشه ایران در عصر خلفای عباسی برگرفته از کتاب [[جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی]]]] |
[[پرونده:Iran provinces in Abbasid Caliphate.jpg|بندانگشتی|450px|چپ|موقعیت جبال در نقشه ایران در عصر خلفای عباسی برگرفته از کتاب [[جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی]]]] |
||
[[پرونده:Lagekarte Dschibal.jpg|250px|farme|بندانگشتی|چپ|ناحیه جبال یا عراق عجم (نارنجی)]] |
[[پرونده:Lagekarte Dschibal.jpg|250px|farme|بندانگشتی|چپ|ناحیه جبال یا عراق عجم (نارنجی)]] |
||
جبال جمع عربی لغت جبل (کوهستان یا تپه) نامی که عرب ها به منطقه ای که قبلاً ماه ([[سرزمین ماد]]) که به آن [[عراق عجم]] هم گفته می شود که از [[عراق عرب]] - در جنوب بین النهرین - تمایز داده شود<ref name="IOEDJIBAL">{{ |
جبال جمع عربی لغت جبل (کوهستان یا تپه) نامی که عرب ها به منطقه ای که قبلاً ماه ([[سرزمین ماد]]) که به آن [[عراق عجم]] هم گفته می شود که از [[عراق عرب]] - در جنوب بین النهرین - تمایز داده شود<ref name="IOEDJIBAL">{{پک|Lockhart|1991|ک=DJIBĀL|ص=534}}</ref> |
||
دلیل این نام گذاری، کوهستان های آن - جز در ناحیه شمال شرقی اش - است . جبال از شرق به صحرای بزرگ خراسان، از جنوب خوزستان، از جنوب شرق استان فارس، از جنوب غرب عراق عرب، در شمال غرب آذربایجان و در شمال هم رشته کوه های البرز محدود شده است . مرز های جبال به خوبی مشخص نشده و به طور مکرر تغییر می کرده است <ref name="IOEDJIBAL"/> |
دلیل این نام گذاری، کوهستان های آن - جز در ناحیه شمال شرقی اش - است . جبال از شرق به صحرای بزرگ خراسان، از جنوب خوزستان، از جنوب شرق استان فارس، از جنوب غرب عراق عرب، در شمال غرب آذربایجان و در شمال هم رشته کوه های البرز محدود شده است . مرز های جبال به خوبی مشخص نشده و به طور مکرر تغییر می کرده است <ref name="IOEDJIBAL"/> |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
سعید نفیسی، جبال را مابین بغداد، فارس، کرمان، خراسان، آذربایجان، خوزستان، طبرستان می داند و آن را شامل ناحیه همدان، ری، نهاوند، سمنان، دامغان، قزوین، کاشان و قم و اصفهان و اراک می داند<ref>نفیسی، سعید، ص 30</ref> |
سعید نفیسی، جبال را مابین بغداد، فارس، کرمان، خراسان، آذربایجان، خوزستان، طبرستان می داند و آن را شامل ناحیه همدان، ری، نهاوند، سمنان، دامغان، قزوین، کاشان و قم و اصفهان و اراک می داند<ref>نفیسی، سعید، ص 30</ref> |
||
== دوپارگی و تغییر نام == |
|||
{{اصلی|عراق عجم}} |
|||
== پانویس == |
== پانویس == |
||
| خط ۱۸: | خط ۲۱: | ||
{{چپ‌چین}} |
{{چپ‌چین}} |
||
* {{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی =Bosworth | نام =C. Edmund | پیوند نویسنده =کلیفورد ادموند باسورث | مقاله =JEBĀL | دانشنامه =[[Encyclopædia Iranica]] | جلد= | سال = | ناشر =Bibliotheca Persica Press | مکان =New York | شابک = | صفحه = | نشانی =http://www.iranicaonline.org/articles/jebal | تاریخ بازبینی = | نشانی بایگانی = |تاریخ بایگانی = | زبان =en}} |
* {{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی =Bosworth | نام =C. Edmund | پیوند نویسنده =کلیفورد ادموند باسورث | مقاله =JEBĀL | دانشنامه =[[Encyclopædia Iranica]] | جلد= | سال = | ناشر =Bibliotheca Persica Press | مکان =New York | شابک = | صفحه = | نشانی =http://www.iranicaonline.org/articles/jebal | تاریخ بازبینی = | نشانی بایگانی = |تاریخ بایگانی = | زبان =en}} |
||
*{{cite book | last =Lockhart| first =L | author-link = | year = 1991 | title =[[دانشنامه اسلام|Encyclopaedia of Islam]] | edition = 2nd | chapter = DJIBĀL | place = Leiden | publisher = E. J. Brill | volume =vol.۲ | pages = 534 | isbn = 90-04-07026-5 | ref =}} |
|||
{{پایان چپ‌چین}} |
{{پایان چپ‌چین}} |
||
نسخهٔ ۲۶ مارس ۲۰۱۵، ساعت ۰۴:۵۵
جبال جمع عربی لغت جبل (کوهستان یا تپه) نامی که عرب ها به منطقه ای که قبلاً ماه (سرزمین ماد) که به آن عراق عجم هم گفته می شود که از عراق عرب - در جنوب بین النهرین - تمایز داده شود[۱]
دلیل این نام گذاری، کوهستان های آن - جز در ناحیه شمال شرقی اش - است . جبال از شرق به صحرای بزرگ خراسان، از جنوب خوزستان، از جنوب شرق استان فارس، از جنوب غرب عراق عرب، در شمال غرب آذربایجان و در شمال هم رشته کوه های البرز محدود شده است . مرز های جبال به خوبی مشخص نشده و به طور مکرر تغییر می کرده است [۱]
بر طبق اصطخری (۲۰۳ ه.ق) و ابن حوقل (۲۶۷ ه.ق) معدن های آنتیمونی (سنگ سرمه) در اصفهان وجود داشته است[۱]
در سده‌های نخست پس از اسلام و دوران حکومت اموی و عباسی، به منطقه کوهستانی غرب ایران جبال (به معنای کوه‌ها یا رشته‌کوه) می‌گفتند. این ناحیه بین دو ناحیه عراق عرب (عراق کنونی) و عراق عجم (اصفهان و ری) قرار داشت.[۲]
سعید نفیسی، جبال را مابین بغداد، فارس، کرمان، خراسان، آذربایجان، خوزستان، طبرستان می داند و آن را شامل ناحیه همدان، ری، نهاوند، سمنان، دامغان، قزوین، کاشان و قم و اصفهان و اراک می داند[۳]
دوپارگی و تغییر نام
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Lockhart، DJIBĀL، 534.
- ↑ Janine et Dominique Sourdel, Dictionnaire historique de l'islam, Éd. PUF, ISBN 978-2-13-054536-1, article Jibâl, pp. ۴۳۵-۴۳۶
- ↑ نفیسی، سعید، ص 30
منابع
- نفیسی، سعید، بابک خرمدین، دلاور آذربایجان، به اهتمام عبدالکریم جریزه دار، انتشارات اساطیر، تهران ، ISBN:۹۶۴-۳۳۱-۳۲۸-x
- Bosworth, C. Edmund. "JEBĀL". [[Encyclopædia Iranica]] (به انگلیسی). New York: Bibliotheca Persica Press.
{{cite encyclopedia}}: URL–wikilink conflict (help) - Lockhart, L (1991). "DJIBĀL". Encyclopaedia of Islam. Vol. vol.۲ (2nd ed.). Leiden: E. J. Brill. p. 534. ISBN 90-04-07026-5.
{{cite book}}:|volume=has extra text (help)