صورت سود و زیان

صورت سود و زیان، یکی از صورت‎های مالی اساسی است که چگونگی و نتیجه عملکرد مالی یک شخصیت حسابداری (واحد گزارشگر) را طی دوره مالی نشان می‎دهد.

سود و زیان

سود و زیان به راحتی از فرمول زیر محاسبه می‎شود:

اگر موسسه سود داشته باشد

هزینه‌های دوره مالی - درآمد دوره مالی = سود ویژه دوره مالی

اگر موسسه زیان داده باشد

درآمدهای دوره مالی - هزینه دوره مالی = زیان ویژه دوره مالی

روش‎های تهیه

صورت سود و زیان همان طور که از نامش پیدا است برای تعیین سود یا زیان ویژه واحد مالی تهیه می‎شود؛ و شامل خلاصه‎ای از درآمدها و هزینه‎ها برای یک دوره زمانی معین است.
این صورت معمولاً به دو روش تهیه می‎شود:

1. تک‎مرحله ای
2. دومرحله ای

تک‎مرحله‎ای

در این روش ابتدا کلیه درآمد ها یکجا و در ادامه کلیه هزینه ها در زیر آنها آورده می شود و در نهایت از تفاضل آنها به سود یا زیان قبل از کسر مالیات می رسیم که با کسر مالیات (در صورتی که موسسه سود داشته باشد) به سود یا زیان بعد از کسر مالیات یا همان سود یا زیان ویژه خواهیم رسید .

دومرحله‎ای

در این روش ابتدا درآمدهای عملیاتی آورده شده در ادامه هزینه های عملیاتی ذکر می گردد که از تفاضل این دو به سود یا زیان عملیاتی می رسیم در مرحله بعد درآمدهای غیر عملیاتی و هزینه های غیر عملیاتی آورده می شود که از تفاضل این مرحله و مرحله قبل به سود و زیان قبل از کسر مالیات می رسیم که با کسر مالیات به سود و زیان بعد از کسر مالیات یا همان سود و زیان ویژه خواهیم رسید . به صورت حساب سود و زیان صورت حساب درآمد یا صورت حساب عملیات نیز گفته میشود . مهمترین بخش صورت حساب سود و زیان قسمت پایانی آن یعنی سود یا زیان ویژه است که نتیجه فعالیت یک واحد تجاری را نشان می دهد که آیا واحد تجاری در طول دوره مالی فعالیتش سود آور بوده است و یا خیر. به طور کلی صورت سود و زیان یک واحد خدماتی به روش تک مرحله ای به صورت زیر می باشد :

                                      موسسه خدماتی ............
                                      صورت حساب سود و زیان
                                  برای سال مالی منتهی به ۲۹/۱۲/××

درآمد ها: درآمد خدمات ×× کسر مشود هزینه ها: هزینه اجاره ×× هزینه بیمه ×× هزینه حقوق ×× هزینه آب و برق و تلفن ×× جمه هزینه ها (××) سود (زیان) قبل از کسر مالیات ×× مالیات (×) سود (زیان) ویژه ××

حالا با توجه به مطالب ارائه شده در بالا و با توجه به مفروضات درسهای قبلی صورت حساب سو و زیان برای موسسه خدماتی محمد و حسن یه شکل زیر تهیه میشود :

                                     موسسه خدماتی محمد و حسن
                                       صورت حساب سود و زیان
                                 برای دوره مالی منتهی به ۳۱/۲/۸۴

درآمد: درآمد خدمات آموزشی ۵٫۰۰۰٫۰۰۰ کسر میشود هزینه ها: هزینه اجاره ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ هزینه حقوق ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ هزینه آب و برق و تلفن ۲۵۰٫۰۰۰ جمع هزینه ها ۲٫۲۵۰٫۰۰۰ سود و (زیان) قبل از کسر مالیات ۲٫۷۵۰٫۰۰۰ مالیات به ماخذ ۲۵% (۶۸۷٫۵۰۰) سود (زیان) ویژه ۲٫۰۶۲٫۵۰۰

• سود(زیان) ویژه :چنانچه درآمد های یک واحد مالی نسبت به هزینه های آن بیشتر باشد آن واحد مالی دارای سود بوده و اگر هزینه ها نسبت به درآمد ها بیشتر باشند واحد مالی دارای زیان است .
  • درآمد های عملیاتی و هزینه های عملیاتی به مواردی گفته میشود که مستقیماً مربوط به عملیات جاری و اصلی شرکت است و در غیر اینصورت از اصطلاح درآمد و هزینه غیر عملیاتی استفاده میشود . بطور مثال در موسسه خدماتی محمد و حسن درآمد آموزشی جزو درآمد های عملیاتی بوده و اگر همین موسسه با فروش یکدستگاه خودرو منافعی به دست بیاورد چون جزو عملیات جاری آن نبوده بنابر این درآمد آن غیر عملیاتی محسوب میشود.
    • مآخذ ۲۵% طبق قانون مالیاتهای مستقیم محاسبه شده است.

منابع

• نبوی، عزیز، اصول حسابداری جلد اول، تهران، کتابخانه فروردین