پرش به محتوا

هم‌کمانان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

سیناپسید
محدودهٔ زمانی: پنسیلوانین تا دوران اخیر
۳۱۲ تا ۰ میلیون سال پیش
مهم‌ترین ویژگی هم‌کمانان داشتن یک حفره (گودی گیجگاهی) در پشت هر چشم است
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
بالاشاخه: دوم‌دهانیان
شاخه: طنابداران
زیرشاخه: مهره‌داران
فروشاخه: آرواره‌داران
بالارده: چهاراندامان
رده: هم‌کمانان

هم‌کمانان یا سیناپسید (نام علمی: Synapsida) یک رده از آب‌پرده‌داران (آمنیوت‌ها) است که شامل پستانداران و تمام آب‌پرده‌دارانی می‌شود که از فرگشتی به پستانداران نزدیک‌ترند تا به خزنده‌چهرگان. در گذشته از سیناپسیدهای غیر پستاندار با عنوان خزندگان پستاندارمانند یاد می‌شد اما این عنوان امروزه دیگر کاربرد ندارد و به جای آن از عنوان‌های پستانداران اولیه و دودمان پستانداران برای آن‌ها استفاده می‌شود چرا که سیناپسیدها خزنده نیستند و همگی به پستانداران نزدیکی بیشتری دارند.

طبقه‌بندی

[ویرایش]

در گذشته هم‌کمانان در رده خزندگان قرار می‌گرفتند اما در طبقه‌بندی‌های جدید به عنوان گروهی کاملاً جدا از خزندگان تعریف می‌شوند. هم‌کمانان خود به طور سنتی به دو راسته بزرگ لگن‌خزندگان (هم‌کمانان ابتدایی) و ددکمانان (هم‌کمانان پیشرفته) تقسیم می‌شوند. با این وجود امروزه از لگن‌خزندگان به عنوان یک گروه نافراگیر تعریف می‌شود و دیگر یک راسته محسوب نمی‌شود.

درخت تبارزایی

[ویرایش]
Synapsida

Caseasauria

Eupelycosauria

بزمجه‌چهرگان

ماردندانان

سنگفرش‌خزندگان

گوه‌ای‌دندانان

گوه‌ای‌دندان‌واران

ددکمانان

Biarmosuchia

ددکمانان

سهمگین‌سران

Neotherapsida

ناهنجاردندان

Theriodontia

زشت‌سیمایان

Eutheriodontia

ددسران

سگ‌دندان

Cynognathia

Probainognathia

پستانداران

Tseajaia campi

مرداب‌پا

آب‌پرده‌داران

ریشه‌بینی spp.

Protorothyris archeri

Synapsida
ماردندانان

آرکائوتیریس

وارانوسور

ماردندان spp.

استرئوفالودون

بزمجه‌چهرگان

باستان‌شکارچی

Pyozia mesenensis

میکتروسور

?الیوتسمیتیا (BP/1/5678)

هلئوسور

مسنوسور

Varanops brevirostris

Watongia meieri

بزمجه‌دندان

روتیرومیا

ایروسور

ایروسور

Caseasauria
Eothyrididae

Eothyris parkeyi

Oedaleops campi

Caseidae

Oromycter dolesorum

Casea broilii

Trichasaurus texensis

Euromycter rutenus (="Casea" rutena)

Ennatosaurus tecton

Angelosaurus romeri

Cotylorhynchus romeri

Cotylorhynchus bransoni

Cotylorhynchus hancocki

Ianthodon schultzei

سنگفرش‌خزندگان

Ianthasaurus hardestiorum

Glaucosaurus megalops

Lupeosaurus kayi

آدافوسور

آدافوسور

گوه‌ای‌دندانان

Haptodus garnettensis

Pantelosaurus saxonicus

ددکمانان

Raranimus dashankouensis

Biarmosuchus tener

Biseridens qilianicus

Titanophoneus potens

گوه‌ای‌دندان‌واران

Cutleria wilmarthi

Secodontosaurus obtusidens

Cryptovenator hirschbergeri

دواندازه‌دندان spp.

گوه‌ای‌دندان spp.

منابع

[ویرایش]

پیوند به بیرون

[ویرایش]