خرقان
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
خَرَقان، (قاراقان، قره‌قان) نام ناحیه‌ای است محدود به این حدود: مشرق: بوئین زهرا قزوین؛ مغرب: خمسه زنجان ؛ شمال: تاکستان قزوین؛ جنوب: رزن همدان مرکز : آوج قزوین دارای سه بلوک است: خرقان افشار، خرقان بکشلو، خرقان قتلو. در کوه‌های خرقان مردم ترک زندگی می‌کنند که از ترک دوران سلجوقی هستند بخشی از آنان نیز از ایلات شاهسون معروف به بغدادی از شاهسون ایل قزلباش واست که به علت فتح بغداد توسط آنها در زمان دودمان صفوی به شاهسون بغدادی معروف شدن. مردمانش به زبان ترکی آذربایجانی سخن میگویند قسمتی از اراضی خرقان از رودهای خررود و کلنجین و آوه و رودک و قسمت عمده به وسیله چشمه‌سارهای متعدد مشروب می‌شود از جمله چشمه علی که دارای آب فراوان و در جوار کلنجین و مصرآباد واقع شده‌است در صورتی که چشمه مزبور از اراضی این دو قریه بیرون می‌آمد به هیچ‌وجه از آب آن استفاده نمی‌کردند و اراضی ده‌های زیردست از قبیل سراب بادقین و سکمس‌آباد را مشروب می‌نمود. در این بلوک معدن نمک ممتازی بود و هم‌چنین در کنار جاده شوسه تاکستان - همدان که از این بلوک می‌گذشت چشمه آب گوگردی بود که اهالی و مسافرین در آن استحمام می‌کردند. که به شهر آبگرم (آوج)است.[۱][۲]خرقانین ولایتی است چهل پاره دیه است و از اقلیم چهارم، هوایش بسردی مایل است و آبش از آن چشمه‌ها که از آن کوه‌ها برمی‌خیزد و در او غله و میوه باشد و پنبه کمتر باشد مواضع آبه (آوج) و الیشار (علیشار) و کلنجین و طبشکری (طبلشکین) و ترک و الویر و سیف آباد از معظمات قرای آن، و حقوق دیوانی آن نه هزار و پانصد دینار است.[۳]
خرقان در ابتدا قسمتی از ایلات ابهر به شمار می رفته و بعد از آن منطقه خمسه ابهر منطقه ابرچای یا ابهر رود ابهر و سپس منطقه قاقازان قرار داشته .منتها هارون الرشید بخشی از منطقه خرقان و قاقازان را از ابهر که در منطقه جبال قرار داشته جدا و به قزوین ملحق میکند. (حمد الله موستوفی تاریخ777) رجوع شود به کتاب دایره المعارف بزرگ اسلامی جلد ششم از ابوعزه - احمدبن عبدالملک.
نام
[ویرایش]خوار در فارسی به زمین پست و هموار گفته می‌شود و این واژه در همین معنی در جاینام‌هایی چون خوارِ ری (گرمسار کنونی) دیده می‌شود. روستاهای مختلفی در ایران از قدیم خوارگان نام داشتند به معنی مجموعه زمین‌های پست و هموار. این نام در دوره‌های بعدی در این جاینام‌ها به صورت خوارقان و خرقان درآمد[۴] و در مورد شهری که امروزه آذرشهر نام گرفته نیز شکل دهِ خوارگان (روستای زمین‌های هموار) در شکل دهخوارقان باقی ماند که دوره معاصر به آذرشهر تغییر نام یافت.[۵]
برج‌های دوگانه
[ویرایش]برج‌های دوگانه خرقان دو برج آجری دوره سلجوقی هستند که با فاصله ۲۹ متری از یکدیگر و در فاصله یک کیلومتری روستای حصار از توابع دهستان خرقان غربی در شهرستان آوج قرار دارند. این بنا در ۲۳ خرداد ۱۳۵۶ به شماره ۱۳۹۵ در آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
شغل مردمان
[ویرایش]معمولاً اکثر روستاییان منطقه خرقان به دامداری و دامپروری و کشاورزی مشغول هستند و به زبان زبان ترکی آذربایجانی سخن میگویند و شیعه مذهب هستن عده زیادی از آنها که در سایر شهرها مانند قزوین تهران کرج قم سکونت دارند برای مثال در شهر تهران معمولاً در کار خرید و فروش آهن آلات در بازار آهن تهران مشغول هستند.
نگارخانه
[ویرایش]-
برج‌های دوگانه خرقان -
برج‌های دوگانه خرقان -
پانویس
[ویرایش]• نبوی رضوی، سیدمقداد. «تکیه گاه مشروطه طلبان در نجف». روزنامه شرق (تهران) ویژه نامه یکصدو ششمین سالگرد مشروطیت (۱۵۹۴): ۱۳. بازبینی‌شده در ۷ اوت ۲۰۱۲.
- رسول جعفریان، سیداسدالله خرقانی روحانی نوگرای روزگار مشروطه و رضاشاه، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۲، ص۵۴، پاورقی ۱
- یحیی دولت‌آبادی، حیات یحیی، تهران، عطار و فردوسی، ۱۳۷۱، ج۱، صص۵۹ و ۶۰
- احمد کسروی، تاریخ مشروطه ایران، تهران، نگاه، ۱۳۸۲، ص۵۷۵
- مهدی ملک‌زاده، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، تهران، سخن، ۱۳۸۳، کتاب سوم، ص۶۲۳.
- ابراهیم زنجانی، خاطرات شیخ ابراهیم زنجانی، به اهتمام غلامحسین میرزاصالح، تهران، کویر، ۱۳۸۲، ص۲۷
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش].svg){kind=small} | این یک مقالهٔ خرد ایران است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |