پرش به محتوا

آرشام (پسر خشایارشا)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
آرشام
مصر در شاهنشاهی هخامنشی
چهارمین ساتراپ مصر
پیشینهخامنش
جانشیندودمان بیست و هشتم مصر (پایان سلطه هخامنشیان بر مصر و پایان ساتراپی مصر)
فرعوناردشیر یکم و داریوش دوم
دودماندودمان بیست و هفتم مصر
پدرخشایارشا

آرشام (به پارسی باستان: 𐎠𐎼𐏁𐎠𐎶[۱]؛ نویسه‌گردانی: Aršāma[۲]؛ زبان یونانی باستان: Ἀρσάμης؛ نویسه‌گردانی: Arsames) یا سارسامس یا آرخانس، شاهزاده هخامنشی و ساتراپ مودرایه، در قرن پنجم پیش از میلاد بود.

حکومت

[ویرایش]

طبق گفته کتزیاس، "" آرشام " توسط فرمانده هخامنشی بغابوخش دوم و بعد از سرکوب شورش اول مصریان به عنوان ساتراپ منصوب شد.[۳] پیش از این، یک شاهزاده مصر باستان به نام ایناروس آشکارا علیه اردشیر یکم و حکومت هخامنشی قیام کرد و در جنگ، ساتراپ قبلی مصر، هخامنش را کشته‌است. در سال ۴۵۴ پیش از میلاد، اندکی پس از انتصاب، آرشام با شکست نیروهای کمکی آتنی به ایناروس در دلتای نیل، به خاموش کردن شورش کمک کرد.[۴][۵]
پس از شورش، آرشام برای جلوگیری از هر چیزی که می‌تواند شورش‌های جدید ایجاد کند، سیاست مصالحه‌ای در قبال مصریان بومی در پیش گرفت. به احتمال زیاد به همین دلیل، او اجازه داد که ایناروس، پسر تانیراس، فرمانروایی خود را در بخشی از دلتا حفظ کند (همان‌طور که هرودوت گزارش کرده‌است).[۴][۵]

در حالی که فعالیت‌های اولیه او در مورد ذکر شده فقط توسط منابع یونانی گزارش شده‌است، اما زندگی بعدی آرشام به جای آن توسط چندین نامه نوشته شده به زبان آرامی شناخته می‌شود، که عمدتاً توسط خاخام سابق یهودی الفانتین به عنوان پاپیروس فیل تنظیم شده و که متعلق به ۴۲۸ پیش از میلاد به بعد این تاریخ هستند. گزارش شده‌است که او در سال ۴۲۳ پیش از میلاد از کودتای داریوش دوم بر ضد سغدیانوس حمایت کرده‌است، و بعداً او را از سال ۴۱۰ تا ۴۰۷ پ. م به شوش در ایران فراخواندند. همان‌طور که توسط اسناد دیگر گزارش شده‌است، در این میان برخی از نامه‌ها از تبادل نامه وی با مدیر املاکش به نام ناختیور[۶][۷] و با شخصی به نام آرتاوانس که احتمالاً به عنوان ساتراپ موقت مصر عمل می‌کرد در این مدت زمان حکایت دارند.[۸]

مهر استوانه ای که پادشاه ایرانی را نشان می‌دهد و در حالی که چهار اسیر مصری دیگر را با طناب نگه داشته بود، نیزه خود را به سمت یک فرعون مصری می‌اندازد.[۹][۱۰][۱۱]

در سال ۴۱۰ پیش از میلاد یک شورش در الفانتین آغاز شد، جایی که یک جامعه یهودی مستقر در کنار مصریان بومی زندگی می‌کردند و در آنجا دو گروه معبد محلی خود را داشتند، به ترتیب یهوه و خنوم. یهودیان توسط آرشام و به‌طور کلی توسط حاکمان ایرانی خوب تحمل شدند. با این حال، به نظر می‌رسد که عملکرد یهودیان در قربانی کردن بزها به خدای خود توسط روحانیون معبد همسایه خدای خنوم مصر به عنوان توهین تلقی شد.[۱۲] روحانیون خنوم با بهره‌گیری از یکی از غیبت‌های آرشام، یک فرمانده نظامی محلی، به نام ویداراناگ را تحریک کردند و بدون هیچ گونه مانعی موفق به تخریب معبد یهوه شدند. پس از بازگشت، آرشام مرتکبان را مجازات کرد، اما برای جلوگیری از هرگونه بحث و جدال با منع کشتار آیینی بزها مخالفت کند.[۱۳][۱۲] با این حال، به نظر می‌رسد تلاش‌های متعدد یهودیان برای بازسازی معبد خود برای مدت زمانی ناشناخته مانده‌است.[۱۳]

نیمه پایینی یکی از پاپیروس‌های فیل، حاوی یک درخواست برای بازسازی معبد یهودی در الفانتین، و به تاریخ سال هفدهم پادشاه داریوش دوم، تحت حکمرانی آرشام (۴۰۷ پ. م)[۱۴]

از آرشام پس از سال ۴۰۶ پیش از میلاد گزارش دیگری ذکر نشده‌است، و احتمالاً او اندکی قبل از دودمان بیست و هشتم مصر که توسط فرعون بومی Amyrtaios در ۴۰۴ پیش از میلاد به قدرت رسید، درگذشته باشد.[۶]

مهر آرشام

[ویرایش]

آرشام را از یک مهر و موم استوانه‌ای حکاکی شده که در آن وی با کشیدن تاج‌های مصر سفلی و علیا، که توسط شاهین‌ها پوشیده شده‌است، در حال کشتن دشمنان سکایی است می‌شناسند.[۱۵][۱۶]

منابع

[ویرایش]
  1. Akbarzadeh & Yahyanezhad 2006, p. 56.
  2. Ray, John D. (2006). "Egypt, 525–404 B.C.". In Boardman, John; Hammond, N.D.L.; Lewis, D.M.; Ostwald, M. (eds.). The Cambridge Ancient History (2nd ed.), vol. IV – Persia, Greece and the Western Mediterranean c. 525 to 479 B.C. Cambridge University Press. p. 266. ISBN 0-521-22804-2.
  3. Photius' Excerpt of Ctesias' Persica, see 38
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ Ray, op. cit. , p. 276
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ Grimal, Nicolas (1992). A History of Ancient Egypt. Oxford: Blackwell Books. p. 371. ISBN 978-0-631-17472-1.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ Ray, John D. (2006). "Egypt, 525–404 B.C.". In Boardman, John; Hammond, N.D.L.; Lewis, D.M.; Ostwald, M. (eds.). The Cambridge Ancient History (2nd ed.), vol. IV – Persia, Greece and the Western Mediterranean c. 525 to 479 B.C. Cambridge University Press. p. 266. ISBN 0-521-22804-2.
  7. Curtis, John (November 2003). "The Achaemenid Period in Northern Iraq" (PDF). L'Archéologie de l'Empire Achéménide. Paris: 3.
  8. ARŠĀMA – Encyclopedia Iranica
  9. "a Persian hero slaughtering an Egyptian pharaoh while leading four other Egyptian captives" Hartley, Charles W.; Yazicioğlu, G. Bike; Smith, Adam T. (2012). The Archaeology of Power and Politics in Eurasia: Regimes and Revolutions (به انگلیسی). Cambridge University Press. p. ix, photograph 4.6. ISBN 978-1-139-78938-7.
  10. "Victor, apparently wearing the tall Persian headdress rather than a crown, leads four bareheaded Egyptian captives by a rope tied to his belt. Victor spears a figure wearing Egyptian type crown." in Root, Margaret Cool (1979). The king and kingship in Achaemenid art: essays on the creation of an iconography of empire (به انگلیسی). Diffusion, E.J. Brill. p. 182. ISBN 9789004039025.
  11. "Another seal, also from Egypt, shows a Persian king, his left hand grasping an Egyptian with an Egyptian hairdo (pschent), whom he thrusts through with his lance while holding four prisoners with a rope around their necks." Briant, Pierre (2002). From Cyrus to Alexander: A History of the Persian Empire (به انگلیسی). Eisenbrauns. p. 215. ISBN 978-1-57506-120-7.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ Rice, Michael (1999). Who's Who in Ancient Egypt. Routledge. pp. 42–43.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ Gardiner, Alan (1961). Egypt of the Pharaohs: an introduction. Oxford University Press. p. 371.
  14. Sachau, Eduard (1907). "Drei aramäische Papyrusurkunden aus Elephantine". Abhandlungen der Königlich Preussischen Akademie der Wissenschaften aus dem Jahre 1907. Berlin: Verlag der Königlichen Preussischen Akademie der Wissenschaften, 1901-07. 1907.
  15. Newell, Edward Theodore; Osten, Hans Henning von der (1934). Ancient oriental seals in the collection of Mr. Edward T. Newell. Chicago: The University of Chicago Press. p. Plate XXXI, seal Nb 453.
  16. Briant, Pierre (2002). From Cyrus to Alexander: A History of the Persian Empire (به انگلیسی). Eisenbrauns. p. 216. ISBN 978-1-57506-120-7.
پیشین:
هخامنش
ساتراپ مصر
۴۰۶–۴۵۹ پیش از میلاد
پسین:
پایان سلطه هخامنشیان بر مصر