کارگاه نمایش
 عنوانی برای تصویر | |
| تاریخچه | |
|---|---|
| تأسیس | ۱۳۴۸ |
| انحلال | ۱۳۵۷ |
| - | |
| متن پایین جعبه | |
کارگاه نمایش تشکلی تئاتری است در ۱۴ خرداد سال ۱۳۴۸[۱] به پیشنهاد رضا قطبی که می‌خواست محیطی آزاد برای تئاتر به وجود بیاورد، و با همیاری ایرج انور، بیژن صفاری، آربی اوانسیان،[۲][۳] داوود رشیدی و عباس نعلبندیان تأسیس شد. کارگاه زیر نظر رادیو تلویزیون ملی ایران به مدیریت بیژن صفاری بود اما اداره امور کارگاه برعهده عباس نعلبندیان بود. نعلبندیان به عنوان نویسنده، مدیر داخلی و عضو شورا در کارگاه نمایش مشغول به کار شد.[۴] کارگاه نمایش از اواسط مرداد سال ۱۳۴۸ کار خود را با نمایش ادیپ شهریار اثر سوفوکل و پژوهشی ژرف و سترگ … به نویسندگی عباس نعلبندیان و کارگردان آربی اوانسیان آغاز کرد.[۵] کارگاه نمایش با هدف «کمک به نویسندگان، بازیگران، کارگردانان و طراحان برای خودآزمایی‌ها و تجربه‌هایی خارج از محدودیت‌های متداول حرفهٔ نمایش» آغاز به کار کرد[۶] و بسیاری از بازیگران و علاقه‌مندان تئاتر در این کارگاه تجربه اندوخته‌اند.[۷]
کارگاه نمایش، با گروهی متشکل از بازیگران جوان و پویا و کارگردانی آوانگارد کسانی چون آربی اُوانسیان موج جدیدی در اجراهای تئاتری دههٔ پیش از پیروزی انقلاب به وجود آورد. عباس نعلبندیان نیز در بطن این حرکت تحول‌ساز سهم عمده‌ای داشت.[۸]
در کارگاه نمایش چهار گروه تشکیل شد؛ «گروه بازیگران شهر» به سرپرستی آربی اوانسیان، گروهی بود که عباس نعلبندیان هم در آن فعالیت می‌کرد. سه گروه دیگر هم توسط ایرج انور و شهرو خردمند، اسماعیل خلج و آشور بانی‌پال بابلا اداره می‌شد و افرادی مانند محمد صالح‌علاء در کارگاه اجراهایی داشتند. دومین نمایشی که در کارگاه اجرا شد نمایش «پژوهشی ژرف و سترگ و نو در سنگواره‌های دوره بیست و پنجم زمین‌شناسی یا چهاردهم، بیستم و … فرقی نمی‌کند» از عباس نعلبندیان و به کارگردانی آربی اوانسیان بود. عباس نعلبندیان در سال ۱۳۴۸ به عنوان مدیر و عضو شورا در کارگاه نمایش مشغول به کار شد. در دوره مدیریت او بیش از ۵۰ اثر در کارگاه نمایش اجرا شد و خود او در این سال‌ها چندین نمایشنامه و قصه نوشت و آثاری را هم به زبان فارسی ترجمه کرد.[۹]
کارگاه نمایش ساختمانی اجاره‌ای هشتادمتری داشت دارای شش-هفت اتاق به آدرس چهار راه یوسف آباد(لقاطع جمهوری و حافظ کنونی) خیابان شاه(جمهوری کنونی) کوچه کلانتری پلاک ۲۷۱ که پیش از آن کلاس‌های خانم جانبازیان در آن برگزار می‌شد.[۱۰] گشایش کارگاه در پی جشن‌های هنر شیراز بود.[۱۱] در بروشورهای کارگاه هدف تأسیس آن کمک به نویسندگان بازیگران، کارگردانان و طراحان برای خودآزمایی و تجربه‌هایی خارج از محدودیت‌های متداول حرفه نمایش عنوان شده‌است.[۱۲] پس از اجرای نمایش‌های «شهر قصه» بیژن مفید و «پژوهش ژرف و …» عباس نعلبندیان جمعی اساسنامه اولین هسته تائتر تجربی ایران را آماده کردند.[۱۳] در آغاز گشایش کارگاه بیژن صفاری به سمت دبیر شورا، آربی اوانسیان، عباس نعلبندیان و ایرج انور به عنوان اعضای شورا به مدیریت کارهای نمایشی پرداختند.[۱۴] فریدون رهنما و خجسته کیا نیز در تأسیس گارگاه نقش مهم و راهبردی داشتند.[۱۵] کارگاه در مدت ده سال فعالیت خود حدود هفتاد اجرا نگارش بیست و چهار نمایشنامه و تعدادی برنامه‌های فرهنگی نظر نمایشگاه نقاشی اجرای موسیقی نمایش فیلم و شرکت در جشنواره‌های بین‌المللی تئاتر را در کارنامه داشت.[۱۶] کارگاه در سال ۵۷ آخریش نمایش خود را به نام «چاه» نوشته داود دانشور به کارگردانی رضا قاسمی را به روی صحنه برد.[۱۷] کارگاه نمایش در آخرین سال‌های فعالیت خود بر اثر فضای ملتهب سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ و جدایی برخی از اعضایش با رکود مواجه شد و بر اثر انتقادها و حسادت‌های دیگر گروه‌های تئاتری و فضای حاصل از انتقلاب از ادامه کار بازماند.[۱۸]
نمایش‌ها
عبارتنداز:[۱۹]
| نام اثر | پدیدآورنده اثر | سال اجرا | کارگردان |
|---|---|---|---|
| ادیپ | سوفوکل | ۱۳۴۸ | شهره خردمند و ایرج انور |
| ادیپوس در کلونوس | سوفوکل | ۱۳۴۸ | ایرج انور |
| پنج نمایشنامه کوتاه | ساموئل بکت | ۱۳۴۹/۱۳۵۰ | آربی اوانسیان |
| پرومته | آشیل | ۱۳۴۹–۱۳۵۰ | سهیل سوزنی |
| بانویی می‌میرد | یوکیو میشیما | ۱۳۵۰ و ۱۳۵۲ | آشوربانی پال بابلا |
| پرومتوس در بند | آیخیلوس | ۱۳۵۰ | عباس نعلبندیان |
| راهبه‌ها | ادوارد و مانه | ۱۳۵۰–۱۳۵۱ | مصطفی دالسی |
| معلم من پاهای من | هاندکه | ۱۳۵۰–۱۳۵۲ | آربی اوانسیان |
| یک قطعه برای گفتن | هاندکه | ۱۳۵۰–۱۳۵۳ | آربی اوانسیان |
| باغ آلبالو | آنتون چخوف | ۱۳۵۱ | آربی اوانسیان |
| روزهای خوش | ساموئل بکت | ۱۳۵۱ | آربی اوانسیان |
| مروارید | جان استاین‌بک | ۱۳۵۱ | مریم خلوتی |
| مناجات و دو جلاد | فرناندو آرابال | ۱۳۵۱ | ایرج انور |
| نجات‌یافته | ادوارد باند | ۱۳۵۱ | مریم خلوتی |
| شب جنایتکاران | ۱۳۵۱ | هوشنگ آزادی‌ور | |
| چهره‌های سیمون ماشار | برتولت برشت | ۱۳۵۱ | سعید سلطان‌پور |
| آخرین نوار کراپ | ساموئل بکت | ۱۳۵۲ | هوشنگ رحیمی |
| ترس و نکبت رایش سوم | برتولت برشت | ۱۳۵۲ | بیژن مفید |
| جادهٔ باریک به شمالی دور | ادوارد باند | ۱۳۵۲ | مریم خلوتی |
| ماه در کایلنامو می‌درخشد | شون اوکیسی | ۱۳۵۲ | |
| همان‌طور که بوده‌ایم | آرتور آدامف | ۱۳۵۲ | آربی اوانسیان |
| قوی تر | یوهان استریندبرگ | ۱۳۵۲ | آشوربانی پال بابلا |
| انسان، حیوان و تقوا | لوئیجی پیراندلو | ۱۳۵۳ | آربی اوانسیان |
| ایولف کوچک | هنریک ایبسن | ۱۳۵۳ | آربی اوانسیان |
| کالیگولا | آلبر کامو | ۱۳۵۳ | آربی اوانسیان |
منابع
- ↑ تنهایی، یاد اوج‌های پوستر در ایران.
- ↑ لازاریان، دانشنامه ایرانیان ارمنی، ۴۲۵.
- ↑ گروه تحقیق و پژوهش سینما، ارامنه و سینمای ایران، ۱۲۲.
- ↑ بی‌بی‌سی فارسی، یادی از عباس نعلبندیان؛ راوی روایت‌های متروک.
- ↑ ایران تئاتر، یاد ایام/ این هفته: آربی آوانسیان.
- ↑ بی‌بی‌سی فارسی، یادی از عباس نعلبندیان؛ راوی روایت‌های متروک.
- ↑ گروه تحقیق و پژوهش سینما، ارامنه و سینمای ایران، ۱۲۲.
- ↑ بی‌بی‌سی فارسی، یادی از عباس نعلبندیان؛ راوی روایت‌های متروک.
- ↑ http://www.aryanews.com/News/120170529120251243/عباس-نعلبنديان،-مَردِ-ممنوع. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ تنهایی، یاد اوج‌های پوستر در ایران.
- ↑ تنهایی، یاد اوج‌های پوستر در ایران.
- ↑ تنهایی، یاد اوج‌های پوستر در ایران.
- ↑ تنهایی، یاد اوج‌های پوستر در ایران.
- ↑ تنهایی، یاد اوج‌های پوستر در ایران.
- ↑ تنهایی، یاد اوج‌های پوستر در ایران.
- ↑ تنهایی، یاد اوج‌های پوستر در ایران.
- ↑ تنهایی، یاد اوج‌های پوستر در ایران.
- ↑ تنهایی، یاد اوج‌های پوستر در ایران.
- ↑ (PDF) http://ensani.ir/file/download/article/20101119102309-ماخذشناسي.pdf. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک)
- «یادی از عباس نعلبندیان». توانا.
- «شکل‌گیری «کارگاه نمایش» محصول شرایط بود/ مشکلات تئاتر ایران از دوره نوشین تا امروز یکی است». ایلنا.
- https://www.facebook.com/1493794420898084/photos/a.1497320167212176/1864588053818717/?type=1&theater. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک) - «تئاتر ایران در گذر زمان: کارگاه نمایش: از آغاز تا پایان (۱۳۵۷ – ۱۳۴۸)».[پیوند مرده]
- قاسمفر، مهرداد. «سوسن تسلیمی: وضعیت اقتصادی بازیگران ایران اسفبار است». رادیو فردا.
- خاکی‌نژاد، بهزاد. «ناشنیده‌های «کارگاه نمایش»». دنیای اقتصاد.
- «با صدرالدین زاهد از کارگاه نمایش تا 38 سال زندگی در فرانسه».
- تنهایی، آرش. «اوج‌های پوستر در ایران - کارگاه نمایش».
- «یادی از عباس نعلبندیان؛ راوی روایت‌های متروک». بی‌بی‌سی فارسی.
پیوند به بیرون
- «تماشا - کارگاه نمایش، در گفت و گو با آربی اوانسیان». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۸.
