آبوگیدا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه است که توسط Rizorius (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۲ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۰:۰۳ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی داشته باشد.

آبوگیدا (به انگلیسی: abugida؛ ‎/ˌɑːb[invalid input: 'u-']ˈɡdə/‎ (به گعز: አቡጊዳ 'äbugida) یا آلفاسیلابری (به انگلیسی: alphasyllabary) یک دبیره یا سیستم نوشتاری چند بخشی یا سگمنتال است که در آن توالی همخوانواکه (حروف بی‌صدا-صدادار) به صورت واحد نوشته می‌شود: هر واحد بر اساس یک حرفِ همخوان است و علامت واکه نقش ثانویه دارد.

این سامانه نوشتاری در تضاد با الفباهای کامل است که در آن‌ها همخوان و واکه وضعیتی برابر دارند یا یک ابجد که در آن علامت واکه به صورت ناتمام یا اختیاری یا غایب است. در متون غیر-تخصصی و عامیانه، ممکن است هر سه نوع سیستم نوشتاری، الفبا نامیده شوند، این اصطلاح همچنین در مقابل با سیستم نوشتاری هجایی است که در آن نمادها را نمی‌توان به همخوان و واکه‌های جداگانه تقسیم کرد. ابوگیدا شامل خانواده گسترده دبیره‌های براهمی در جنوب و جنوب شرقی آسیا و الفبای گعزی سامی و سیستم نوشتاری هجایی بومی‌های کانادا است.

منابع