کتیبه غار گوپیکا
| کتیبه غار گوپ | |
|---|---|
 گوپ کی شاکتیسم - کتیبه سانسکریت مرتبط | |
| مواد | Cave rock |
| نوشته | سانسکریت، خط گوپتا (خط گوپ) |
| دوره/فرهنگ | سلسله ماوکاری (عصر گوپتا) |
| کشف‌شده | منطقه گایا، ایالت بیهار |
| محل | تپه ناگارجونی، غارهای بارابار |
| مکان کنونی | غار گوپ |
  غارهای ناگارجونی-بارابار غارهای ناگارجونی-بارابار (هند) | |
کتیبه غار گوپ (به انگلیسی: Gop's Cave Inscription) که به آن گوپ کی گوفا (کتیبه دوم غار تپه ناگارجونی از آنانتاوارمان) یا با نام سابق کتیبه گیا (اشاره به شهر نزدیک گایا) نیز گفته می‌شود، یک کتیبه به زبان سانسکریت مربوط به قرن پنجم یا ششم میلاد در براهمی متأخر است که در غار تپه ناگارجونی از گروه غارهای بارابار در ناحیه گایا، ایالت بیهار، هند یافت شده است. [۱]
کتیبه از دیرمان شاکتی‌پرستی در هندوئیسم می‌باشد. این کتیبه به خاطر شعر (verse) تقدیمی به دورگا و برای داشتن نماد ام در عصر گوپتا مورد توجه قرار گرفته است. در کتیبه عنوان شده است که پادشاه آنانتاوارمان تندیسی از الهه کاتیایانی (دورگا-مهیش‌اسوراماردینی) را به غار تقدیم می‌کند. هنگامی که غارها در اواخر قرن هجدهم مورد توجه باستان شناسان قرار گرفت، تندیس مفقود شده بود. [۱]
تاریخچه
[ویرایش]غار گوپ، که همچنین گوپ کی گوفا نامیده می‌شود یکی از سه غار در کپه تپه ناگارجونی، نزدیک غارهای بارابار در ایالت بیهار است. دو غار دیگر واپیاکا و واداتیکا نام دارند که همچنین یه ترتیب به نام واپیا کا گوفا و واداتی کا گوفا هم شناخته می‌شوند.[۲] این غارها در نزدیکی غار لوماس ریشی واقع شده‌اند که قدیمی‌ترین غار شناخته شده است که در قرن سوم قبل از میلاد به فرمان آشوکا حفر گردید و به راهبان آجیویکا اهداء شد. غارهای ناگارجونی به فرمان داشاراتا (نوه آشوکا) در سال ۲۱۴ فبل از میلاد، در تپه گرانیتی حفر شدند. آنها به فاصله تقریبی ۱۶ مایل (۲۶ کیلومتر) در سمت شمال گایا قرار دارند.
طبق اظهارات آرتور باشام، نقوش حکاکی شده و کتیبه‌های درون این گروه از غارها به تعیین قدمت غارهای تپه بارابار و ناگارجونی در قرن سوم پیش از میلاد کمک می‌کند.[۳] ساکنان اصلی این غارها، آجیویکاها، یک فرقه مذهبی هندو غیربودایی بودند که بعدها منقرض شدند. آنها در بک مقطع زمانی، غارها را رها کردند. سپس بودایی‌ها در غار به فعالیت مشغول شدند، دلیل این امر به خاطر کتیبه‌های بودیمولا (Bodhimula) و کلسا _ کانتارا (Klesa-kantara) است که در اینجا یافت شده‌اند. چند قرن بعد، یک پادشاه هندو به نام آنانتاوارمان از سلسله ماوکاری، مورتی (نقوش) هندو از ویشنوپرستی، شیواپرستی و شاکتی‌پرستی را وقف سه غار در قرن پنجم یا ششم میلادی کرد.[۴] به نشانه تبرک، او کتیبه‌هایی به زبان سانسکریت در غارها بر جای گذاشت. این کتیبه‌ها به خط رایج گوپتا (خط گوپ) درج شده بودند که بر جای مانده‌اند.[۲][۳][۵] بعد از قرن چهاردهم، این ناحیه توسط مسلمانان اشغال گردید چنان‌که تعدادی قبر در این نزدیکی وجود دارد.
غار گوپ که تحت‌اللفظی به معنی «غار دختر شیردوش» (milkmaid's cave) است، در بین سه غار تپه ناگارجونی، بزرگ‌ترین غار می‌باشد. این غار در ضلع جنوبی تپه قرار دارد که درگاه آن رو به جنوب واقع شده است. دو غار دیگر (غار واداتیکا و واپیاکا) در ضلع شمالی همین تپه واقع شده‌اند. غار توسط رشته پلکان گام‌رو که روی سنگ کنده‌کاری شده، در دسترس قرار می‌گیرد. ابعاد غار حدود ۴۶٫۵ فوت (۱۴٫۲ متر) در طول و ۱۹٫۱۶ فوت (۵٫۸۴ متر) در عرض است که انتهای آن به صورت نیم دایره است. این غار یک ورودی دارد. در بالای درگاه ورودی کتیبه‌ای از نوه آشوکا، داشاراتا مائوریا وجود دارد، غار به زاهدان آجیویکا اختصاص داده شد و قدمت غار به اواخر قرن سوم قبل از میلاد بازمی‌گردد.
کتیبه غار گوپ متعلق به آنانتاوارمان که در سمت چپ دالان ورودی غار قرار دارد، اولین بار در سال ۱۷۸۵ توسط جی.اچ. هرینگتون مورد توجه قرار گرفت و گزارش آن در سال ۱۷۸۸ در نشریه پژوهش‌های آسیایی، جلد یک در اختیار پژوهشگران قرار گرفت. [۶][۷] هرینگتون اظهار کرده بود که مسلمانان در نزدیکی این غارها زندگی می‌کردند. او گمانه‌زنی کرده بود، به دلیل مشاهده سه نقوش مخدوش در اینجا، غارها یک‌وقتی به عنوان «پرستشگاه مذهبی» مورد بهره‌برداری قرار می‌گرفت. کتیبه به خط براهمی متاخر، توسط هرینگتون نسخه‌برداری گردید و در سال ۱۷۸۵ برای اولین بار توسط چارلز ویلکینز رمزگشایی شد و با ترجمه‌ای در واقع صحیح منتشر گردید.[۸] چنین به نظر می‌رسد که ویلکینز در اصل بر شباهت‌های خطوط براهمی متاخر، همچون خط دوره امپراتوری پالا و فرمهای اولیه دیواناگری تکیه کرده است.[۸][۹] ویلکینز همچنین به‌طور صحیح تشخیص داد که کتیبه به هندوئیسم مربوط است. ترجمه دیگری از کتیبه در سال ۱۸۳۷، توسط کمالاکانتا ویدیالانکار (Kamalakanta Vidyalankar) و جیمز پرینسپ منتشر شد. در سال ۱۸۸۸، جان فلیت ترجمه تصحیح شده دیگری را منتشر کرد.
توضیحات
[ویرایش]
.jpg)
کتیبه بر روی دیوار درون دالان ورودی حک شده است و ابعاد سطح آن در حدود ۴٫۹۲ فوت (۱٫۵۰ متر) در ۲ فوت (۰٫۶۱ متر) می‌باشد. این کتیبه شامل ده خط به خط گوپتا، با بلندای حروف در حدود ۱ اینچ (۲۵ میلیمتر) است. این یکی از قدیمی‌ترین کتیبه‌های هندی است که از ماتراهای کامل (نوار افقی بالای هر حرف) استفاده می‌کند. [۱۰] کتیبه به خوبی حفظ شده است به جز نام روستایی که توسط پادشاه برای نگهداشت معبد دورگا پیشکش شده بود. بخش از دست رفته در خط ۱۰ قرار دارد که به نظر می‌رسد به‌طور عمد توسط شخصی آسیب دیده است. [۱۱]
اهمیت
[ویرایش]این کتیبه، یک کتیبه شاکتی است. اشاره به این دارد که تندیس کاتیایانی وقف این غار شده است ضمن اینکه درآمد مالیاتی یک روستا برای فعالیت و نگهداری معبد باوانی اهداء گردید.[۴][۱۲][note ۱] کتیبه با واژه اُم (Om) شروع می‌شود که قبل از خط اول، همچون کتیبه غار واداتیکا قرار گرفته است و دلالت بر اهمیت آن در یزدان‌شناسی هندو در قرن پنجم دارد.[۱]
نکات
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ DR Bhandarkar, BC Chhabra & GS Gai 1981, pp. 226–228.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Sir Alexander Cunningham (1871). Four Reports Made During the Years, 1862-63-64-65. Government Central Press. pp. 43–52.
This article incorporates text from this source, which is in the public domain. - ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Arthur Llewellyn Basham (1951). History and Doctrines of the Ajivikas, a Vanished Indian Religion. Motilal Banarsidass. pp. 153–159. ISBN 978-81-208-1204-8.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ Hans Bakker (2014). The World of the Skandapurāṇa. BRILL Academic. pp. 43–44 with footnotes. ISBN 978-90-04-27714-4.
- ↑ Piotr Balcerowicz (2015). Early Asceticism in India: Ajivikism and Jainism. Taylor & Francis. pp. 335–336. ISBN 978-1-317-53852-3.;For more on Maukhari dating, see: Maukhari dynasty, Encyclopaedia Britannica
- ↑ DR Bhandarkar, BC Chhabra & GS Gai 1981, pp. 226-228.
- ↑ J. H. Harrington (1799). Asiatick Researches, Or, Transactions of the Society Instituted in Bengal, for Inquiring Into the History and Antiquities, the Arts, Sciences, and Literature of Asia. BMO Press. pp. 276–279.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ Salomon, Richard (1998). Indian Epigraphy (به انگلیسی). pp. 206-207.
- ↑ Wilkins, Charles (1788). Asiatic Researches. London: Printed for J. Sewell [etc.] pp. 278-281.
- ↑ DR Bhandarkar, BC Chhabra & GS Gai 1981, pp. 226–227.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ DR Bhandarkar, BC Chhabra & GS Gai 1981, p. 226.
- ↑ Kiran Kumar Thaplyal (1985). Inscriptions of the Maukharīs, Later Guptas, Puṣpabhūtis, and Yaśovarman of Kanauj. Indian Council of Historical Research. pp. 135–138.
پیوند به بیرون
[ویرایش]- Gopika Cave Inscription بایگانی‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۲۰ توسط Wayback Machine, Siddham, United Kingdom