پرش به محتوا

کتزالکواتل

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از کتسال کواتل)
کِتزالکواتل
خداوند حیات، نور و خرد, ارباب روز و بادها، فرمانروای سرزمین غرب
عضوی از فرزندان آفریدگار
کتزالکواتل آنگونه که در نسخه برجیا آمده است.
نام‌های دیگرWhite Tecatlipoca, Ce Acatl Topiltzin Quetzalcoatl, Feathered Serpent, Precious Twin, Tlahuizcalpantecuhtli
مرکز فرهنگی غالبمار پردار ، تئوتیواکان، تنوچتیتلان
اقامتگاه• بهشت‌های سیزده گانه|Ilhuicatl-Teteocan، (بهشت دوازدهم)
• Ilhuicatl-Teoiztac (بهشت نهم)
سیارهزهره (ستاره صبح)
نمادمار
جنسیتنر (جنس)
منطقهآمریکای میانه
گروه قومیآزتک‌ها، Tlaxcaltec، تولتک (Nahoa)
جشنواره‌هاگاه‌شماری آزتکی
اطلاعات شخصی
والدینتوناکاته‌کوتلی و Omecihuatl (Codex Zumarraga)
میشکواتل و چیمالما (Codex Chimalpopoca)
خواهر و برادرتزکاتلیپوکا، زایپ توتک، اویتسیلوپوچتلی (Codex Zumarraga)
شولوتل (Codex Chimalpopoca)
فرزنداننداشت
همتایان
همتای Mayaکوکولکان (God H)
همتای MixtecÑuhu-Tachi
تصویر کتزالکواتل در مکتوبات Codex Telleriano-Remensis.

کِتزالکواتل یا کِتسال‌کواتل (Quetzalcoatl؛ به زبان ناواتل تلفظ می‌شود: ketsalˈko:a:tɬ) یکی از خدایان آفریننده و آسمانی آزتک‌ها است. نام این خدا ترکیبی از اسم‌های quetzalli, پرنده‌ای رنگارنگ در عهد قبایل مسوآمریکن، وcoatl, به معنای مار است؛ به این ترتیب معمولاً به عنوان «مار پر دار» یا «مار رنگارنگ» ترجمه می‌شود. کتزالکواتل اغلب به عنوان یک مار با پرهای رنگارنگ به تصویر کشیده می‌شد، هر چند او گاهی به شکل یک انسان نشان داده شده‌است. کتزالکواتل مرتبط با سیاره زهره و همچنین خدای حامی خاندان آزتک، یادگیری و دانش بوده‌است.[۱]

عبارت کتزالکواتل نام بسیاری از رهبران قوم آزتک بوده‌است. بسیاری از وقایع و جای نام‌ها از نام کتزالکواتل الهام گرفته بودند و این اهمیت این خدا را برای آزتک‌ها نشان می‌دهد.[۲] امروزه کتزالکواتل را برترین خداوند آزتکیان می‌دانند ولی چند پروردگار دیگر نیز همپای او بوده‌اند: تلالوک، تزکاتلیپوکا و اویتسیلوپوچتلی.

تصویر بازسازی شده از کتزالکواتل

دیگر قبیله‌های باستانی مسوآمریکن نیز دارای خدای مار پردار بودند و به پرستشش می‌پرداختند: در تئوتیواکان در چندین جایگاه تصاویری از خدایی به شکل مار با پرهای رنگین دیده می‌شود.[۳] یک تصویر مشابه را در چیچن ایتزا و تولا نیز مشاهده کرده‌اند. این امر موجب شده‌است که محققان نتیجه‌گیری کنند که کتزالکواتل در زبان ناهواتل یکی از مهم‌ترین خدایان آمریکای میانه بوده‌است.[۴]

سر مار پردار در مجتمع سیودادلا در تئوتیواکان

افسانه‌ها

[ویرایش]

افسانه‌های زیادی در ارتباط با کتزالکواتل وجود دارد. یک افسانه می‌گوید که جهان پیش از این چهار بار ساخته شده‌است، اما هر بار دوباره ویران شد. سپس کتزالکواتل استخوان‌های انسانی را از جهان عالم جمع‌آوری می‌کرد و خون خود را بر آن می‌افزود تا به آنها زندگی بخشد؛ بنابراین او به عنوان خالق انسان‌هایی که در زمان امپراتوری آزتک زندگی می‌کردند، در نظر گرفته می‌شده.

یکی دیگر از افسانه‌ها می‌گفت که کتزالکواتل تبعید شده‌است، اما او را درست قبل از پایان جهان از شرق باز خواهد گشت. این افسانه این ایده را توضیح می‌دهد که رهبر آزتک موسته‌زوما فکر کرد که کورتس، فاتح و مهاج اسپانیایی، همان کتزالکواتل است که از تبعید بازگشته. این همچنین توضیح می‌دهد که چرا موسته‌زوما به خوبی اسپانیایی‌ها را تحت درمان قرار داد. با این حال، اکثر مورخان در حال حاضر فکر می‌کنند که این ایده توسط اسپانیایی اختراع شد و موسته‌زوما واقعاً فکر نمی‌کرده که کورتس خدا بوده باشد.

پانویس

[ویرایش]
  1. Smith 2001 p. 213
  2. «Wirth, Journal of Book of Mormon Studies, Volume 11, Issue 1 2002 p.4». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۷ نوامبر ۲۰۱۷. مقدار |dead-url=dead نامعتبر (کمک)
  3. (See the so-called "Citadel and Temple of Quetzalcoatl"[۱] بایگانی‌شده در ۲۰ ژوئیه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine)
  4. Smith 2001 p. 219

منابع

[ویرایش]
  • Boone, Elizabeth H. (1989). "Postscript: Huitzilopochtli and Quetzalcoatl". Incarnations of the Aztec Supernatural: The Image of Huitzilopochtli in Mexico and Europe. The American Philosophical Society. pp. 85–89. ISBN 0-87169-792-0.
  • Lawrence, D.H. (1925). The Plumed Serpent.
  • Martínez, Jose Luis (1980). Gerónimo de Mendieta (1980), in Estudios de Cultura Nahuatl vol 14.
  • Phelan, John Ledy (1956). The Millennial Kingdom of the Franciscans in the New World.
  • Restall, Matthew (2003). Seven Myths of the Spanish Conquest. Oxford University Press. ISBN 0-19-516077-0.

جستارهای وابسته

[ویرایش]