پرش به محتوا

پیش‌نویس:رخداد فهم: شرحی بر کارنام شاعران هرمسی معاصر ایران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد




کتاب «رخداد فهم: شرحی بر کارنامۀ شاعران هرمسی معاصر ایران» (ISBN: 978-622-7259-27-8) عنوان اثری است نوشتۀ مازیار چابک که در اسفند 1401 در انتشارات سیاهرود منتشر شده است.[۱]

شعر هرمسی (Hermetic Poetry) از جمله اصطلاحاتی است که در ادبیات غرب در برابر متون دشوار و رمزآلود به‎کار می‎رود.[۲] امروزه اشعاری که دشوارخوان، دشوارفهم، دیریاب، پیچیده در نحو یا مفهوم، چندپهلو، مبهم، رمزگذاری‎شده و پنهان‎کننده باشند، هرمسی خوانده می‎شوند.[۳] شعر هرمسی به زبان رمز سخن می‎گوید [۴] و سعی در پنهان ساختن و گمراه کردن خواننده دارد تا معنای پنهانی، آشکار نگردد. به قول دریدا، کار شاعر هرمسی «مهارت در پنهان کردن یا تمایل به گمراه کردن از طریق رمزهاست. [۵] »

مسئلۀ مهم در مواجهه با متون هرمسی، فهم آنهاست. چه در متون هرمسی کهن (Hermetica)، و چه در اشعار هرمسی امروز، معناهای پنهان آسان به‎دست نمی‎آیند، به این دلیل که رمز می‎تواند معناهای متعددی را به خود بگیرد، و وضعیتی نامتعین از فهم را ارائه دهد. بسیاری از پژوهشگران وقتی با اشعار مالارمه [۶] ، ریلکه [۷] ، مونتاله [۸] ، کیتس [۹] ، و سلان مواجه می‎شوند، از این موضوع شکایت دارند که نمی‎توانند فهم روشنی از اشعار آنان ارائه دهند؛ تجربه‏‌ای که خواننده‌ی ایرانی در مورد بزرگ‎ترین و مهجورترین شاعر هرمسی کلاسیک ایران [۱۰] ، حافظ، بارها به خود دیده است.


محتوای کتاب

کتاب «رخداد فهم» می‎کوشد تلاش‎های یک خواننده را برای نزدیک شدن به توری حائل بین ما و شاعران هرمسی به اشتراک بگذارد تا نشان دهد که اشعار هرمسی امروز، اگرچه مانند متون هرمسی کهن، برای فهم دشوار هستند، اما فهم‌‏ناپذیر نیستند و نیازمند خوانده شدن هستند. این کتاب، با الهام از چارچوب هرمنوتیک فلسفی گادامر، به گفتگوی با اشعار بیست شاعر هرمسی معاصر ایران در بازۀ زمانی 1399-1300 پرداخته و نسبت این اشعار را با واقعیتِ واقعی تعیین کرده است.


نقد و بررسی کتاب:

این کتاب در تاریخ 13 اردیبهشت 1402 به دعوت آکادمی شناختی شعر معاصر انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران با همکاری شعبه خراسان و گروه‌های ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه مازندران در دانشکده‌ی علوم انسانی دانشگاه مازندران (بابلسر) مورد نقد و بررسی قرار گرفت.[۱۱]

انتشارات: سیاهرود
نویسنده: مازیار چابک


فهرست کتاب:

پیشگفتار

درآمد‏: ‏«فیروزه» / محمد ابن محمود همدانی‎ ‎


شاعران هرمسی معاصر

‏«پرومته‌‏ی نام» / بهنود بهادری

‏«لاله‏‌ی داغ» / فیروزه میزانی

‏«ریگ روان» / مسعود کریم‏‌خانی (روزبهان)‏

‏«هیچ حفره‌‏ای» / سهراب رحیمی

‏«سنگ جابوس» / یدالله رویایی

‏«این ایل» / هرمز علی‏پور

‏«تو را خانده‏‌ام» / بیژن الهی

‏«نیایشِ آغاز» / شاپور جورکش

‏«رستاخیز» / هوشنگ ایرانی

‏«شریان نعش» / پریماه اعوانی

‏«از نفرتِ نوشت» / خشایار فهیمی

‏«میّت بهرام اردبیلی» / داریوش اسدی کیارس

‏«لحظه‌‏ی بَدر 1» / قاسم آهنین‌‏جان

‏«آن‏چه از باغ برچیدم» / هوشنگ آزادی‌‏ور

‏«هراز» / قاسم هاشمی‏‌نژاد

‏«زار و خلیل» / عبد نیک‏‌پو

‏«از گهواره‏‌ی رامم» / حسین خلیلی

‏«آواز آزاد» / محمود شجاعی

‏«زُمرد زخم» / سیدنعیم موسوی

‏«اگر از آسمان» / پرویز اسلامپور


جستارهای وابسته:

هرمسیه

علوم خفیه

هرمس

هرمنوتیک



پانویس

[ویرایش]
  1. گروه فرهنگ و هنر روزنامه‌ی دنیای اقتصاد (۱۴۰۲). «انتشار کتاب شرحی بر کارنامه شاعران هرمسی معاصر». روزنامه‌ی دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۱۴۰۲-۰۲-۱۲.
  2. Orsini، V (۱۹۵۱). «The Oriental Origins of Hermetic Poetry». East and West. ۲ (۳): ۱۵۹–۱۵۶.
  3. گروه فرهنگ و هنر روزنامه‌ی اعتماد (۱۴۰۰). «بخوانيد، بارها و بارها بخوانيد». روزنامه‌ی اعتماد. دریافت‌شده در ۱۴۰۰-۰۸-۲۶.
  4. امیری، رضا (۱۳۹۱). هرمس و حکمت هرمسی. تهران: انتشارات دانشگاه مفید. شابک ۹۷۸۹۶۴۸۰۹۲۳۸۷.
  5. Derrida، J. (۲۰۰۵). Sovereignties in question: The poetics of Paul Celan. paris: Fordham University Press. شابک ۹۷۸۰۸۲۳۲۲۴۳۸۸.
  6. Miner، M. (۱۹۹۵). «Music Obscured: Mallarmé's Hermetic Mandore». Dalhousie French Studies. ۳۳ (۱): ۵۴–۳۳.
  7. Paslawska، A. (۲۰۲۱). «Bohdan Kravtsiv as a translator of Rainer Maria Rilke's poetry». Paper presented at the SHS Web of Conferences. doi:10.1051/shsconf/202110501001.
  8. Roppo، A. (۲۰۱۹). «Letteratura Come Vita: An Exploration of Italian Hermetic Poetry and the Power of the Poetic Word». University of Oregons.
  9. Wunder، J. N. (۲۰۱۶). Keats, hermeticism, and the secret societies. New York: Routledge. شابک ۹۷۸۰۷۵۴۶۶۱۸۶۳.
  10. شایگان، داریوش (۱۳۹۳). پنج اقلیم حضور (فردوسی، خیام، مولوی، سعدی، حافظ): بحثی درباره‌‏ی شاعرانگی ایرانیان. تهران: انتشارات فرهنگ معاصر. شابک ۹۷۸۶۰۰۱۰۵۰۷۸۷.
  11. گروه فرهنگ و هنر یکتا (۱۴۰۲-۰۲-۱۱). «نشست حضوری_مجازی «معرفی و نقد شعر هرمسی»» (به ۱۲۴۴۵۵). پایگاه خبری یکتا. دریافت‌شده در ۱۴۰۲-۰۲-۱۱.


منابع

[ویرایش]