بازار بزرگ ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

مختصات: ۳۵°۴۵′۱۴٫۲۱″ شمالی ۵۱°۱۱′۲۸٫۹۵″ شرقی / ۳۵٫۷۵۳۹۴۷۲°شمالی ۵۱٫۱۹۱۳۷۵۰°شرقی / 35.7539472; 51.1913750
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
۱ ویرایش 5.127.182.79 (بحث) برگردانی شد: وگ (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۲: خط ۴۲:
| سرنوشت =
| سرنوشت =
|image_caption=نمای هوایی از سقف باغ ماهان و دورنمای هتل ایران مال}}
|image_caption=نمای هوایی از سقف باغ ماهان و دورنمای هتل ایران مال}}
'''ایران‌مال''' یا '''بازار بزرگ ایران''' یکی از بزرگترین [[مرکز خرید|مراکز خرید]] دنیاست که در غرب [[تهران]] ساخته شده‌است.<ref name=":16">{{یادکرد وب|عنوان=Iran Mall’s 1st Phase Takes Off|نشانی=https://financialtribune.com/articles/economy-business-and-markets/85648/iran-mall-s-1st-phase-takes-off|وبگاه=|بازبینی=2019-04-02|5=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190402175048/https://financialtribune.com/articles/economy-business-and-markets/85648/iran-mall-s-1st-phase-takes-off|archivedate=2 آوریل 2019|dead-url=yes}}</ref> این مجموعه با کاربری تجاری، تفریحی، فرهنگی و ورزشی افتتاح شده‌است. همچنین این مجموعه دارای ۲ [[هتل]] پنج ستاره است. ایران‌مال در نزدیکی [[دریاچه چیتگر]] در منطقه ۲۲ تهران واقع شده‌است. ساخت این پروژه با زیربنای ۱٬۷۱۰٬۰۰۰ [[متر مربع]] در زمینی به مساحت ۲۷ هکتار، سال ۱۳۹۰ آغاز گردید.<ref name="Ig">{{یادکرد وب|عنوان=پروژه بازار بزرگ ایران "ایران مال" - گنجه|نشانی=https://web.archive.org/web/20180425203632/http://iranganje.ir:80/پروژه-بازار-بزرگ-ایران-ایران-مال/|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2018-04-25|بازبینی=2019-04-02}}</ref><ref name="tehm">{{یادکرد وب|عنوان= «ایران مال»، بزرگ‌ترین شاپینگ مال ایران، در غرب تهران|نشانی=http://tehran.media/249/ایران-مال،-بزرگ‌ترین-شاپینگ-مال-ایر/|وبگاه=|تاریخ=2016-08-22|بازبینی=2019-04-02|کد زبان=fa-IR|نام خانوادگی=آبان ۱۸|نام۲=بیژن احمدی|نام خانوادگی۲=پاسخ|نویسنده=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190402175154/http://tehran.media/249/%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d9%85%d8%a7%d9%84%d8%8c-%d8%a8%d8%b2%d8%b1%da%af%e2%80%8c%d8%aa%d8%b1%db%8c%d9%86-%d8%b4%d8%a7%d9%be%db%8c%d9%86%da%af-%d9%85%d8%a7%d9%84-%d8%a7%db%8c%d8%b1/|archivedate=۲ آوریل ۲۰۱۹|dead-url=yes}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان= «ایران مال» روی دستِ «دوبی مال» - اخبار بازار - اخبار تسنیم - Tasnim|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/02/23/1723897/ایران-مال-روی-دستِ-دوبی-مال|وبگاه=خبرگزاری تسنیم - Tasnim|بازبینی=2019-04-02|کد زبان=fa|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190402195857/https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/02/23/1723897/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%90-%D8%AF%D9%88%D8%A8%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%84|archivedate=۲ آوریل ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>
'''ایران‌مال''' یا '''بازار بزرگ ایران''' یکی از بزرگترین [[مرکز خرید|مراکز خرید]] دنیاست که در غرب [[تهران]] بزرگ ساخته شده‌است.<ref name=":16">{{یادکرد وب|عنوان=Iran Mall’s 1st Phase Takes Off|نشانی=https://financialtribune.com/articles/economy-business-and-markets/85648/iran-mall-s-1st-phase-takes-off|وبگاه=|بازبینی=2019-04-02|5=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190402175048/https://financialtribune.com/articles/economy-business-and-markets/85648/iran-mall-s-1st-phase-takes-off|archivedate=2 آوریل 2019|dead-url=yes}}</ref> این مجموعه با کاربری تجاری، تفریحی، فرهنگی و ورزشی افتتاح شده‌است. همچنین این مجموعه دارای ۲ [[هتل]] پنج ستاره است. ایران‌مال در نزدیکی [[دریاچه چیتگر]] در منطقه ۲۲ تهران واقع شده‌است. ساخت این پروژه با زیربنای ۱٬۷۱۰٬۰۰۰ [[متر مربع]] در زمینی به مساحت ۲۷ هکتار، سال ۱۳۹۰ آغاز گردید.<ref name="Ig">{{یادکرد وب|عنوان=پروژه بازار بزرگ ایران "ایران مال" - گنجه|نشانی=https://web.archive.org/web/20180425203632/http://iranganje.ir:80/پروژه-بازار-بزرگ-ایران-ایران-مال/|وبگاه=web.archive.org|تاریخ=2018-04-25|بازبینی=2019-04-02}}</ref><ref name="tehm">{{یادکرد وب|عنوان= «ایران مال»، بزرگ‌ترین شاپینگ مال ایران، در غرب تهران|نشانی=http://tehran.media/249/ایران-مال،-بزرگ‌ترین-شاپینگ-مال-ایر/|وبگاه=|تاریخ=2016-08-22|بازبینی=2019-04-02|کد زبان=fa-IR|نام خانوادگی=آبان ۱۸|نام۲=بیژن احمدی|نام خانوادگی۲=پاسخ|نویسنده=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190402175154/http://tehran.media/249/%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d9%85%d8%a7%d9%84%d8%8c-%d8%a8%d8%b2%d8%b1%da%af%e2%80%8c%d8%aa%d8%b1%db%8c%d9%86-%d8%b4%d8%a7%d9%be%db%8c%d9%86%da%af-%d9%85%d8%a7%d9%84-%d8%a7%db%8c%d8%b1/|archivedate=۲ آوریل ۲۰۱۹|dead-url=yes}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان= «ایران مال» روی دستِ «دوبی مال» - اخبار بازار - اخبار تسنیم - Tasnim|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/02/23/1723897/ایران-مال-روی-دستِ-دوبی-مال|وبگاه=خبرگزاری تسنیم - Tasnim|بازبینی=2019-04-02|کد زبان=fa|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190402195857/https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/02/23/1723897/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%90-%D8%AF%D9%88%D8%A8%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%84|archivedate=۲ آوریل ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>


بودجه صرف‌شده برای این مجموعه ۲۲ هزار میلیارد بوده و دارای تخلفاتی مربوط به نوع کاربری، پارکینگ و پروانه ساختمانی می‌باشد.<ref name=":5"/><ref name=":6"/> ایران مال بابت تخلفات خود ۵۰۰ میلیارد تومان جریمه به حساب شهرداری واریز کرده‌است.<ref name=":7">{{یادکرد وب|عنوان=ایران مال ۵۰۰ میلیارد به حساب شهرداری ریخت/ زاکانی: معضلات موسسات مالی در برابر ایران مال ناچیز است/ قبل از واقعه علاج کنید|نشانی=http://www.jahannews.com/report/690217/ایران-مال-۵۰۰-میلیارد-حساب-شهرداری-ریخت-زاکانی-معضلات-موسسات-مالی-برابر-ناچیز-قبل-واقعه-علاج-کنید|وبگاه=جهان نیوز|تاریخ=2019-06-15|بازبینی=2020-07-29|کد زبان=fa|نام خانوادگی=|نویسنده=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190616204449/http://www.jahannews.com/report/690217/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%A7%D9%84-%DB%B5%DB%B0%DB%B0-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%AA-%D8%B2%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B6%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%B3%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D8%A7%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D9%82%D8%A8%D9%84-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%AC-%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%AF|archivedate=16 ژوئن 2019|dead-url=no}}</ref>
بودجه صرف‌شده برای این مجموعه ۲۲ هزار میلیارد بوده و دارای تخلفاتی مربوط به نوع کاربری، پارکینگ و پروانه ساختمانی می‌باشد.<ref name=":5"/><ref name=":6"/> ایران مال بابت تخلفات خود ۵۰۰ میلیارد تومان جریمه به حساب شهرداری واریز کرده‌است.<ref name=":7">{{یادکرد وب|عنوان=ایران مال ۵۰۰ میلیارد به حساب شهرداری ریخت/ زاکانی: معضلات موسسات مالی در برابر ایران مال ناچیز است/ قبل از واقعه علاج کنید|نشانی=http://www.jahannews.com/report/690217/ایران-مال-۵۰۰-میلیارد-حساب-شهرداری-ریخت-زاکانی-معضلات-موسسات-مالی-برابر-ناچیز-قبل-واقعه-علاج-کنید|وبگاه=جهان نیوز|تاریخ=2019-06-15|بازبینی=2020-07-29|کد زبان=fa|نام خانوادگی=|نویسنده=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190616204449/http://www.jahannews.com/report/690217/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%A7%D9%84-%DB%B5%DB%B0%DB%B0-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%AA-%D8%B2%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B6%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%B3%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1-%D9%86%D8%A7%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D9%82%D8%A8%D9%84-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%AC-%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%AF|archivedate=16 ژوئن 2019|dead-url=no}}</ref>

نسخهٔ ‏۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۳۹

بازار بزرگ ایران
نام تجاریIran Mall
نوعتجاری، تفریحی، فرهنگی، مذهبی،[۱] گردشگری و مرکز خرید
بنا نهادهدرحال ساخت
فاز نخست: اردیبهشت ۱۳۹۷[۱]
بنیانگذارانبانک آینده به عنوان سرمایه‌گذار اصلی[۱]
وبگاه

ایران‌مال یا بازار بزرگ ایران یکی از بزرگترین مراکز خرید دنیاست که در غرب تهران بزرگ ساخته شده‌است.[۲] این مجموعه با کاربری تجاری، تفریحی، فرهنگی و ورزشی افتتاح شده‌است. همچنین این مجموعه دارای ۲ هتل پنج ستاره است. ایران‌مال در نزدیکی دریاچه چیتگر در منطقه ۲۲ تهران واقع شده‌است. ساخت این پروژه با زیربنای ۱٬۷۱۰٬۰۰۰ متر مربع در زمینی به مساحت ۲۷ هکتار، سال ۱۳۹۰ آغاز گردید.[۳][۴][۵]

بودجه صرف‌شده برای این مجموعه ۲۲ هزار میلیارد بوده و دارای تخلفاتی مربوط به نوع کاربری، پارکینگ و پروانه ساختمانی می‌باشد.[۶][۷] ایران مال بابت تخلفات خود ۵۰۰ میلیارد تومان جریمه به حساب شهرداری واریز کرده‌است.[۸]

بهره‌برداری و مالکیت

فاز اول این مجموعه به مساحت ۱٬۴۰۰٬۰۰۰ متر مربع در اردیبهشت ۱۳۹۷ رونمایی شده‌است. فاز دوم نیز تا پایان سال ۱۳۹۹ به بهره‌برداری خواهد رسید. سرمایه‌گذار اصلی این پروژه بانک آینده است.[۹]

بودجه ساخت این مجتمع بیش از ۲۲ هزار میلیارد تومان بوده‌است.[۷] ایران‌مال یک شرکت سهامی عام است. این شرکت با مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و شورای پول و اعتبار تأسیس شده‌است. بخشی از سهام، واگذار شده و بعد از بهره‌برداری از پروژه، سهام در بورس اوراق بهادار ایران عرضه می‌شود و بانک آینده در نهایت از مالکیت پروژه خارج خواهد شد.[۱۰][۱۱][۱۲]

ایده اولیه ساخت بازار بزرگ ایران متعلق به علی انصاری است[۱۳] و با توجه به ابعاد نهایی آن، یکی از پنج مرکز خرید بزرگ جهان و بزرگترین در خاورمیانه محسوب خواهد شد.[۳][۱۴][۱۵][۱۶]

بخش‌ها

باغ ماهان (باغ ایرانی)

نمای داخلی باغ ماهان و سقف ۸٫۵۰ متری با پوشش ای‌تی‌اف‌ای

باغ ایرانی با الهام گرفتن از باغ ماهان کرمان، در قسمت مرکزی ساختمان بازار بزرگ ایران، واقع شده‌است. باغ ایرانی با ابعاد ۵۱ در ۱۷۶ متر در طبقات پارکینگ اول تا تجاری دوم ادامه یافته‌است و سقف آن در بام آزاد بنا، قرار گرفته و در نهایت با فناوری پوشش‌های غشایی ای‌تی‌اف‌ای پوشش داده شده‌است. جریان آبی که در راستای شمالی-جنوبی این فضا جاری است. همچنین طیف گوناگونی از گیاهان در این فضا کاشته شده‌است.[۱۷]

نمایشگاه خودرو

نمای داخلی نمایشگاه خودرو ایران مال

یکی دیگر از بخش‌های اصلی پروژه ایران مال، نمایشگاه خودرو مجزا است. این فضای بزرگ در سه طبقه طراحی شده‌است. نمای این سه طبقه در توالی یکدیگر فرم هندسی تخم‌مرغی شکل ایجاد می‌کنند. سازه فولادی‌نما با هدف دستیابی به پوسته‌ای نرم و یکنواخت و نزدیک به صورت چندضلعی در پلان و منحنی در مقطع طراحی گردید و پانل‌های آلومینیومی نقش پوشش نهایی را ایفا می‌کنند.[۵]

سینما، رستوران و هتل

۴۰ واحد سینمایی برای این مجتمع در نظر گرفته شده‌است که ۱۲ واحد آن در فاز نخست افتتاح شد. همچنین در مجموع حدود ۲۰۰ رستوران وجود دارد، که قسمتی از آن‌ها به شکل فودکورت است.[۹][۱۸] هتل این مجموعه در قسمت شرقی آن با مساحتی بیش از ۱۰۰٬۰۰۰ متر مربع واقع شده‌است. ارتفاع آن بیش از ۷۰ متر متشکل از دو هتل ۵ ستاره دارای ۲۱۱ و ۱۹۵ اتاق است.[۳]

دیگر بخش‌ها

کتابخانه ایران مال

سایر بخش‌های این مجموعه شامل شربت خانه، مسجد نبی، تالار آینه، بازار چارسوق، کتابخانه، پیست یخ، ایوان بلور، زمین تنیس و آبشار گلستان می‌باشد.[۱۸][۱۵][۱۹] این مجموعه دارای ۲۰٬۰۰۰ پارکینگ برای خودرو و موتور سیکلت است و ۵۲ دسترسی نیز به صورت زیرگذر، پل، رمپ و تونل وجود دارد.[۹]

تخلفات

شهردار منطقه ۲۲ تهران در خرداد ۱۳۹۷، تخلفات در ساخت ایران مال را تأیید کرد. از جمله این تخلفات می‌توان به حذف پارکینگ، اضافه بنا، تغییر کاربری، ساخت‌وساز تجاری در محل تعیین شده به عنوان پارکینگ و مغایرت با پروانه ساختمانی، اشاره کرد.[۲۰][۶][۲۱] دیگر تخلفات اعلام‌شده، نحوه واگذاری، مدت‌زمان تسویه با شهرداری و نحوه قیمت‌گذاری بوده‌است.[۲۲][۲۳][۲۴]

همچنین احداث تونل در شمال شرقی پروژه و تصرف قسمتی از بزرگراه شهید خرازی به صورت اختصاصی، بخشی دیگر از تخلفات ایران مال اعلام شده‌است.[۲۵]

علی اعطا، سخنگوی شورای شهر تهران، در مورد این تخلفات گفته‌است، «مالک پروژه ایران مال طی سال‌های مختلف دائماً تخلف کرده و با مراجعه به شهرداری هر بار درخواست تغییر نقشه داده‌است.»[۲۶][۲۷] همچنین این مجتمع به علت حذف پارکینگ، ۳۰۰ میلیارد تومان جریمه شده‌است.[۲۸]

رئیس وقت سازمان بازرسی شهرداری تهران، اعلام کرد این مجموعه «ده‌ها هزار متر» تخلف داشته‌است و در مورد عدم اعلام این خبر در صداوسیما گفت که «از پخش آن از رسانه ملی جلوگیری کردند و به پخش آگهی تبلیغاتی این مجموعه پرداختند.»[۲۹][۳۰][۳۱]

تخلفات ایران مال برای بررسی به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارسال شد. این کمیسیون مرجع رسیدگی به تخلفات ساختمان متشکل از نماینده وزارت کشور، نماینده شورای اسلامی شهر و نماینده قوه قضاییه است. با توجه به نقص گزارش‌های شهرداری، گروهی از کارشناسان رسمی دادگستری به بررسی و تهیه گزارش برای کمیسیون ماده ۱۰۰ پرداختند.[۳۲][۳۳]

ایران مال بابت تخلفات خود در مجموع ۵۰۰ میلیارد تومان جریمه به حساب شهرداری واریز کرد.[۸]

جستارهای وابسته

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ «رونمایی از نخستین فاز بازار بزرگ ایران، ایسنا». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۹.
  2. «Iran Mall's 1st Phase Takes Off». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ «پروژه بازار بزرگ ایران "ایران مال" - گنجه». web.archive.org. ۲۰۱۸-۰۴-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  4. آبان ۱۸؛ پاسخ، بیژن احمدی (۲۰۱۶-۰۸-۲۲). ««ایران مال»، بزرگ‌ترین شاپینگ مال ایران، در غرب تهران». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ««ایران مال» روی دستِ «دوبی مال» - اخبار بازار - اخبار تسنیم - Tasnim». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «شهرداری تخلف در ساخت «ایران مال» را تأیید کرد». روزنامه دنیای اقتصاد. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ «۲۲ هزار میلیارد تومان برای ابرپروژه ایران مال». تابناک. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ «ایران مال ۵۰۰ میلیارد به حساب شهرداری ریخت/ زاکانی: معضلات موسسات مالی در برابر ایران مال ناچیز است/ قبل از واقعه علاج کنید». جهان نیوز. ۲۰۱۹-۰۶-۱۵. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۹.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ «رونمایی از نخستین فاز بازار بزرگ ایران». ایسنا. ۲۰۱۸-۰۵-۰۱. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  10. «بانک مرکزی ایران شایعه ورشکستگی «بانک آینده» را تکذیب کرد». رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  11. «واگذاری سهام ایران‌مال از بهمن ماه». ایسنا. ۲۰۱۹-۰۱-۰۹. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  12. «واحدهای "ایران مال" فروشی نیست». ایسنا. ۲۰۱۸-۰۵-۳۰. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۲ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
  13. «معرفی مرکز خرید ایران مال در غرب تهران». بانک جامع اطلاعات گردشگری تهران.[پیوند مرده]
  14. "Iran-Mall, one of the world's top 5 malls". World Architecture Community (به انگلیسی). Archived from the original on 12 April 2019. Retrieved 2019-04-12.
  15. ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ «'ایران مال' تهران و جنجال یک مسجد لوکس» (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۰۴-۲۱. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۵ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۵.
  16. «Liste of The world's largest shopping malls». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  17. «مال‌هایی که مال نیستند/ بی اعتنایی دولتی‌ها به پروژه بین‌المللی «ایران مال»». خبرگزاری ایلنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  18. ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ «کدام قسمت‌های ایران مال افتتاح شده‌است؟». منطقه‌های تهران. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۲ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
  19. «ایران مال در انتظار رای». اقتصاد آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
  20. «تایید تخلف در ساخت «ایران مال» پایتخت». تابناک. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۹ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
  21. «تخلفات پروژه «ایران‌مال» از زبان سخنگوی شورای شهر تهران». باشگاه خبرنگاران جوان. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۸ اوت ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
  22. «آخرین وضعیت اجرای طرح تحقیق و تفحص از ایران مال». web.archive.org / خبرگزاری خانه ملت. ۲۰۱۹-۰۴-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
  23. «تحقیق و تفحص از ایران‌مال، در انتظار شفاف‌سازی اطلاعات است». پایگاه خبری افکارنیوز. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
  24. «آخرین وضعیت اجرای طرح تحقیق و تفحص از ایران مال/ اطلاعات اولیه‌ای که در گزارش ارائه شده صحت ندارد». ana.ir. ۲۰۱۸-۰۸-۰۹. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
  25. «اما و اگرهای "ایران‌مال" زیر ذره‌بین شورا». ایسنا. ۲۰۱۸-۰۵-۲۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
  26. «مالک ایران مال 6 بار درخواست تغییر نقشه داشته‌است». باشگاه خبرنگاران جوان. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
  27. «اعلام تخلفات مالک پروژه جنجالی «ایران مال»». ایران آنلاین. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۹ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
  28. «خبرگزاری فارس - ایران مال 300 میلیارد جریمه شد». خبرگزاری فارس. ۲۰۱۹-۰۴-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۲۴.
  29. «رئیس سازمان بازرسی شهرداری تهران: "ایران مال" ده‌ها هزار متر تخلف دارد». عصرایران. ۱۵ نوامبر ۲۰۱۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
  30. «تخلف ده‌ها هزار متری پروژه ایران مال/ ایران مال به هیچ نهادی پاسخگو نیست». snn.ir. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۸ مه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
  31. «افشاگری دربارهٔ تخلف در "ایران مال"». فرارو. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۸ ژوئن ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
  32. «ایران مال در انتظار رای». خبرگزاری جمهوری اسلامی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۵ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.
  33. «بررسی تخلفات ایران مال توسط هیئت کارشناسان رسمی دادگستری». ایسنا. ۲۰۱۹-۰۲-۰۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۲.