شهاب‌الدین اشراقی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Hamed1356 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰۰: خط ۱۰۰:


شهاب‌الدين اشراقی در دی‌ماه 1329 [[صديقه خمينى]] دختر بزرگ روح الله خمينی را خواستگاری کرد. در بهمن همان سال جشن عقد برگزار گرديد و چهارده ماه بعد يعنی بعد از عيد نوروز سال 1331 زندگی مشترک آن دو رسماً آغاز شد.
شهاب‌الدين اشراقی در دی‌ماه 1329 [[صديقه خمينى]] دختر بزرگ روح الله خمينی را خواستگاری کرد. در بهمن همان سال جشن عقد برگزار گرديد و چهارده ماه بعد يعنی بعد از عيد نوروز سال 1331 زندگی مشترک آن دو رسماً آغاز شد.
حاصل اين ازدواج هفت فرزند به نام هاى : نفيسه، زهرا، نعيمه، على، عاطفه، محمدتقى و [[مرتضى]] ميباشد.
حاصل اين ازدواج هفت فرزند به نام هاى : نفيسه، زهرا، نعيمه، [[علی اشراقی|علی]]، عاطفه، محمدتقى و [[مرتضى]] ميباشد.


'''تحصیلات''':
'''تحصیلات''':

نسخهٔ ‏۳ اکتبر ۲۰۱۷، ساعت ۰۸:۱۲

شهاب‌الدین اشراقی
شهاب‌الدین اشراقی
زادهٔ۱۳۰۴خورشیدی
شهرستان قم
درگذشت۲۱ شهریور ۱۳۶۰(۵۶ سال)
علت مرگسکته مغزی و قلبی
آرامگاهمسجد بالاسر حرم فاطمه معصومه
محل زندگیقم، نجف و پاریس
تحصیلاتاجتهاد
شناخته‌شده برایمدرس عالی حوزه علمیه قم
آثارکتاب «سخن حق» (در پنج مجلد) که با شیوه ای نوین و منحصر بفرد در تفسیر قرآن کریم نگاشته شده‌است.

کتاب «چهره‌های درخشان» که شرحی مبسوط در رابطه با آیه تطهیر می‌باشد.

کتاب «پاسداران وحی» که نقدی بر کتاب «شهید جاوید» مرحوم صالحی نجف آبادی می‌باشد.

کتاب «حقیقت جهاد در مکتب اسلام» که پیرامون مبحث جهاد بحث شده‌است.

شرح و تعلیقة بر کتب عروة الوثقی و الوسیلة النجاة
عنوانآيت الله
همسر(ها)صدیقه مصطفوی
فرزندانزهرا (۱۳۴۳)، عاطفه، نفیسه، نعیمه (۱۳۴۴)، محمدتقی، علی و مرتضی
خویشاوندانروح‌الله خمینی (پدر همسر) ميرزا محمد ارباب قمى( پدر بزرگ) از مراجع وقت و از موسسين اصلى حوزه علميه قم

شهاب‌الدین اشراقی (۱۳۰۴ در قم - ۱۳۶۰) روحانی ایرانی و داماد روح‌الله خمینی بود. برجسته‌ترین نیای پدری وی حاج میرزا محمد ارباب قمی از مراجع وقت از شاگردان برجسته میرزای شیرازی و از پیشگامان نهضت مشروطه بود. جد مادری شهاب الدین اشراقی حاج آقا احمد طباطبايى قمى برادر بزرگ حاج آقا حسین طباطبایی قمی از مراجع وقت بود.

شهاب‌الدين اشراقی در دی‌ماه 1329 صديقه خمينى دختر بزرگ روح الله خمينی را خواستگاری کرد. در بهمن همان سال جشن عقد برگزار گرديد و چهارده ماه بعد يعنی بعد از عيد نوروز سال 1331 زندگی مشترک آن دو رسماً آغاز شد. حاصل اين ازدواج هفت فرزند به نام هاى : نفيسه، زهرا، نعيمه، علی، عاطفه، محمدتقى و مرتضى ميباشد.

تحصیلات:

وی پس از گذراندن دبیرستان وارد حوزه علمیه قم شد و دوره ادبیات و منطق و تفسیر را از پدرش آموخت و فلسفه را نزد علامه طباطبايى گذراند و درس خارج فقه و اصول را نزد استادان نامداری همچون:حائرى يزدى، سید محمد محقق داماد، سید حسین طباطبایی بروجردی و سید روح‌الله خمینی حاضر شد و به مقام اجتهاد دست یافت. وی همچنین به زبان فرانسه نیز تسلط داشت.

شهاب الدین اشراقی با شروع نهضت انقلاب اسلامی به جمع یاران روح‌الله خمینی پیوست و با تبعید روح‌الله خمینی و مصطفی خمینی به ترکیه و سپس نجف، مسئولیت دفتر وی را در قم به عهده گرفت و به همین دلیل توسط ساواک دستگیر و در سال ۱۳۴۴ به مدت ۵ سال به همدان تبعید شد. شهاب الدين اشراقی پس از پايان دوران پنج ساله تبعيد و بازگشت به قم و نيز در آستانه آغاز مبارزات مردم و با گرم شدن تنور مبارزات مردمی نقش مهم‌تری را به عنوان امين و وكيل تام الاختيار رهبر نهضت اسلامی به عهده گرفت. وی در حقيقت يکی از حلقه‌های وصل نجف و ايران به شمار می‌رفت و خصوصاً پس از به دست گرفتن دوباره اداره دفتر روح الله خمينى در قم، وظيفه سنگين‌تر حمايت از خانواده زندانيان سياسی را نيز انجام می داد. با هجرت روح الله خمينى از نجف به نوفل لوشاتو فرانسه ، شهاب الدين اشراقى نيز به نوفل لوشاتو رفت و تا بازگشت روح الله خمينى به ايران، بعنوان امين و وكيل كنارش ماند.

مسئولیت‌ها:

داماد ارشد روح الله خمينى 9 ماموريت مهم را بنا به خواسته وى انجام داد. وى با اينکه يک بار در سال 58 سکته قلبی کرد و نياز به استراحت داشت اما از انجام ماموريتهايی که روح الله خمينى به دوش وی مي گذاشت دريغ نورزيد و بالاخره جان خود را نيز در راه انجام يکی از اين ماموريتها گذاشت. شايد عدم قبول وی برای پذيرش مسوليت ریاست شورای عالی قضایی که از سوي روح الله خمينى به ایشان پیشنهاد شده بود و انجام کارهای سخت و بي هياهو دليلي مهم باشد بر علو طبع و تواضع او باشد. شهاب الدين اشراقى در رابطه با عدم پذیرش مسولییت ریاست شورای عالی قضایی طی مصاحبه ای که با روزنامه کیهان مورخه 25 اسفند 58 داشت بیان می کند :«من تاکنون هیچ پست اجرایی را که بارها به من پیشنهاد شده است نپذیرفته ام، حتی شغل آقای دکتر بهشتی(ریاست شورایعالی قضایی) را امام به من توصیه فرمودند که من قبول نکردم».

شهاب الدين اشراقى در برهه ی حساس بعد از انقلاب اسلامى به نمایندگی و دستور روح الله خمينى برای بررسی معضلات و مشکلات و حوادث پیش آمده مسووليت هاى خطيرى را بر عهده گرفت که از آن جمله میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:

  • نماینده ويژه روح‌الله خمینی برای بررسی حوادث کردستان
  • نماینده ويژه روح‌الله خمینی برای بررسی حوادث بندر ترکمن
  • نماینده ويژه روح‌الله خمینی در وزارت نفت
  • نماینده ويژه روح‌الله خمینی در دادگستری
  • نماینده ويژه روح‌الله خمینی براى بررسى حوادث حزب خلق مسلمان
  • نماینده ويژه روح‌الله خمینی در خصوص پاکسازی آرم  و نماد شاهنشاهى در كشور
  • نماینده ويژه روح‌الله خمینی در خصوص رسيدگی به وضعيت جنگ‌زدگان
  • نماینده ويژه روح الله خمينی در هلال احمر
  • نماینده روح‌الله خمینی در خصوص رسیدگی به وضعیت بازماندگان اتفاقات نوژه
  • نماينده روح الله خمينى در ارتش و شوراى عالى دفاع
  • عضو هيأت سه نفره حل اختلاف قوا

هيئت سه نفره حل اختلاف يکی از حساس‌ترين مأموريت‌های شهاب الدين اشراقی، نمايندگی رئيس‌جمهور ابوالحسن بنی‌صدر در هيئت سه نفره حل اختلاف مسئولان مملکتی بود. اين مأموريت که به توصيه و تأكيد روح الله خمينی انجام گرفت، در تاريخ 19/1/1360 آغاز شد و در تاريخ 25/3/1360 به پايان رسيد. اين دو ماه و شش روز از دوره‌های پرالتهاب تاريخ سياسی کشور محسوب می‌شد و با تلخی بسياری برای شهاب الدين اشراقی همراه بود و شايد تنها مأموريتی محسوب می شد که به سرانجام مورد نظر وى نرسيد.

ريشه درگيری‌های اين دوره به اختلاف ديدگاه‌های رئيس‌جمهور و رؤسای قواي ديگر مربوط می شد. پيشتر محمدرضا مهدوی کنی به نمايندگي از سوی روح الله خمينى و محمد يزدی به نمايندگی از سوی دو قوه ( بهشتی ریاست شورای عالی قضایی ، هاشمی رفسنجانی رئيس قوه مقننه و محمدعلی رجايی نخست‌وزير) انتخاب شده بودند و قرار بر اين بود که اين گروه به اقوال و اعمال هر يک از طرف‌ها که موجب اختلاف و تشنج در کشور می‌شود، رسيدگی نمايند و ابتدا با شور و حکميت به نتيجه برسند و سپس با تذکر به خاطی از تکرار موارد مشابه جلوگيری نمايند و در صورت تکرار اقدامات ديگری را انجام دهند. در تمام موارد هم دادستان کل کشور (عبدالکريم موسوی اردبیلی) را در جريان بگذارند.

با ابلاغ حکم محمدرضا مهدوی کنی، روح الله خمينی پيام نسبتاً مفصلی خطاب به مردم ايران صادر کرد که در آن ضمن اشاره به وضعيت حساس کشور، هفت تذکر را پيرامون ضرورت حفظ وحدت مطرح نمود که نشان‌دهنده حساسيت فوق‌ العاده وى نسبت به اختلافات بود. از همين رو شهاب الدين اشراقى با وجود آنکه شأنی اجل بر نمايندگی هر يک از طرف‌های درگيری داشت، به دليل شرايط حساس و جنگی و به خاطر توصيه و تاکید و فرمان روح الله خمينى، نمايندگی رئيس‌جمهور را پذيرفت و بدين ترتيب شخصيتی که همواره به عنوان فردی بی‌طرف، مستقل و نماينده ويژه رهبر انقلاب اسلامی مشهور بود، با وجود احترام قلبی به تمام جناح‌های مملکتی، مسئوليتی را پذيرفت که قلباً به آن راضی نبود. تا پيش از آنکه شهاب الدين به عنوان نماينده رئيس‌جمهور در هيئت سه نفره حل اختلاف انتخاب شود، رابطه مسالمت‌آميزی با گروه‌های مختلف حاکم در کشور داشت؛ رئيس‌جمهور نيز درآن زمان علاوه بر رياست قانونی، از سوی روح الله خمينى به عنوان فرمانده کل نيروهای مسلح انتخاب شده بود و شهاب الدين اشراقی نيز علی الاصول با ايشان رابطه حسنه‌ای داشت. به هر حال جلسات هیأت سه نفره حل اختلاف جلساتی را برگزار می کند ولی به دلایل متعدد رییس جمهور روز به روز از روح الله خمينى دورتر می شود .

در همين ايام صدوبيست تن از نمايندگان مجلس شورای اسلامی با امضای نامه‌ای خواستار رسيدگی به کفايت سياسی رئيس‌جمهور مي‌شوند. متعاقب بالاگرفتن بحران و به بن‌بست رسيدن کار هيئت سه نفره حل اختلاف در ساعت 22 و 25 دقيقه روز دوشنبه 25/3/1360، دفتر روح الله خمينى، متن استعفانامه شهاب الدین اشراقی، ازنمايندگی رئيس‌جمهور، ابوالحسن بنی صدر را به شرح زير در اختيار خبرگزاری پارس قرار داد: متن استعفانامه به شرح زير است :

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحيم

مردم شريف ايران، من با اجازه حضرت امام مدظله‌العالی نمايندگی آقای بني‌صدر را براي هيئت حل اختلاف پذيرفتم، تا بلکه او را به راه قانون بياورم، ولي متأسفانه نشد که نشد. بعضی از اطرافيان ايشان به قدري وابسته‌اند و خطرناک که هيچ شکی نيست که هر چه مي‌شود درست در خط اجانب است. چقدر امام امت او را موعظه کردند که بر خلاف قانون نکن. ديديد که نگذاشتند گوش کند. من انشاءالله در يک مصاحبه تمام چيزهايی را که از نزديک خود شاهد آن بوده‌ام، برای مردم مبارز ايران شرح خواهم داد، ولی فعلاً از نمايندگی او استعفا می‌نمايم. شهاب‌الدين اشراقی ـ 25/3/60

در پی استعفای شهاب الدین اشراقی، هيئت سه نفره منحل شد و روز بيست و ششم خرداد ماه سال 1360 مجلس شوراي اسلامی نيز دو فوريتی طرح 120 نماينده را مبني بر عدم کفايت سياسی رياست‌جمهوری تصويب کرد.

آثار

شهاب الدين اشراقى در کنار فعاليت‌های سياسی ـ اجتماعی، از فعاليت‌های علمی نيز دريغ نمی‌کردند. حاصل زحمات وی تأليف چندين کتاب فقهی و تفسیری و کلامی بود که هر يک ابعادی از انديشه وی را نمايان مي‌سازد.

1- كتاب «سخن حق» (در پنج مجلد ) که با شیوه ای نوین و منحصر بفرد در تفسیر قرآن کریم نگاشته شده است.

2- کتاب «چهره های درخشان» که شرحی مبسوط در رابطه با آیه تطهیر می باشد.

3- کتاب «پاسداران وحی» که نقدی بر کتاب «شهید جاوید» مرحوم صالحی نجف آبادی می باشد.

4- کتاب «حقیقت جهاد در مکتب اسلام» که پیرامون مبحث جهاد بحث شده است.

5- شرح و تعليقة بر كتب عروة الوثقى و الوسيلة النجاة

اين آثار توسط فرزندش مرتضى اشراقى پس از بازنگرى و تحقيقات علمى چاپ و در اختيار عموم قرار گرفته است.

زمان فوت:

شهاب الدین اشراقی یکبار در بهمن ماه ۱۳۵۸ بر اثر سکته قلبی بستری شد، سکته دوم وی در مأموریتی که از سوی روح‌الله خمینی برای رسیدگی به خانواده بازماندگان اتفاقات نوژه به وی محول شده بود در مرداد ماه سال ۱۳۶۰ در شهر همدان رخ داد و پس از یک دوره بیماری در ۲۱ شهریور ماه سال ۱۳۶۰ درگذشت و در مسجد بالاسر حرم فاطمه معصومه مدفون گردید. از وی چهار دختر و سه پسر به نام‌های: زهرا، عاطفه، نفیسه، نعیمه، محمدتقی، علی و مرتضی اشراقی به‌جامانده‌است.

آثار

[۱]

  1. کتاب «سخن حق» (در پنج مجلد ) که با شیوه ای نوین و منحصر بفرد در تفسیر قرآن کریم نگاشته شده‌است.
  2. کتاب «چهره‌های درخشان» که شرحی مبسوط در رابطه با آیه تطهیر می‌باشد.
  3. کتاب «پاسداران وحی» که نقدی بر کتاب «شهید جاوید» مرحوم صالحی نجف آبادی می‌باشد.
  4. کتاب «حقیقت جهاد در مکتب اسلام» که پیرامون مبحث جهاد بحث شده‌است.
  5. شرح و تعلیقة بر کتب عروة الوثقی و الوسیلة النجاة
امام موسی کاظم
سید صفدر
دین علیشاه موسوی
سید احمد موسوی هندی
(۱۸۱۰–۱۸۶۹)
سید مصطفی موسوی
(۱۸۶۲–۱۹۰۳)
هاجر احمدی
سید نورالدین هندی
(۱۸۹۸–۱۹۷۶)
سید مرتضی پسندیده
(۱۸۹۶–۱۹۹۶)
سید روح‌الله خمینی
(۱۹۰۲–۱۹۸۹)
خدیجه ثقفی
(۱۹۱۳–۲۰۰۹)
سید احمد خمینی
(۱۹۴۶–۱۹۹۵)
فریده مصطفوی
۱۹۴۳
سعیده مصطفوی
(درابتدا درگذشته)
صدیقه مصطفوی
۱۹۴۱
لطیفه مصطفوی
(درابتدا درگذشته)
زهرا مصطفوی
۱۹۴۰
سید مصطفی خمینی
(۱۹۳۰–۱۹۷۷)
عبدالکریم حائری یزدی
(۱۸۵۹–۱۹۳۷)
محمدحسن اعرابیمحمود بروجردیمرتضی حائری یزدی
(۱۹۱۶-۱۹۸۶)
فاطمه طباطبایی
لیلی بروجردیمسیح بروجردیمعصومه حائری یزدی
۱۹۳۷
سید علی خمینیسید یاسر خمینیسید حسن خمینی
۱۹۷۲
فرشته اعرابی
مریم خمینی
۱۹۶۲
سید حسین خمینی
۱۹۶۱
ندا بجنوردی
۱۹۷۵
سید مهدی خمینیسید علی خمینیسید محمد خمینی
سید احمد خمینینرگس خمینیفرشته خمینیشهاب‌الدین اشراقی
(۱۹۲۳–۱۹۸۱)
مرتضی اشراقیعلی اشراقیمحمدتقی اشراقینعیمه اشراقینفیسه اشراقیعاطفه اشراقیزهرا اشراقی
۱۹۶۴
سید محمدرضا خاتمی
۱۹۵۹
علیرضا خاتمیفاطمه خاتمی

منابع

نگاهی به زندگینامه آیت الله شهاب الدین اشراقی(ره)

http://www.asrkhabar.com/fa/news/129763/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%B1%D9%87

http://www.entekhab.ir/fa/news/225335/%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF

http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13950631000748