موسی غنی‌نژاد: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ۵ ویرایش از احمد.صفی (بحث) به آخرین نسخه توسط 2.186.14.171 برگردانده شد
برچسب‌ها: توینکل خنثی‌سازی برگردانده‌شده
خط ۱: خط ۱:
{{Infobox person/Wikidata | fetchwikidata=ALL}}'''موسی غنی‌نژاد اهری''' (متولد ۱۳۳۰ در [[تبریز|تبریز]]) اقتصاددان اهل ایران است. او عضو بازنشسته هیئت علمی [[دانشگاه صنعت نفت]] و استاد مدعو [[دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف]] است. وی پژوهشگر حوزه فلسفه، معرفت شناسی علم اقتصاد و تاریخ عقاید اقتصادی است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=صفحه‌ی اطلاعات موسی غنی‌نژاد|نشانی=https://www.eghtesadonline.com/%D9%85%D8%A4%D9%84%D9%81-723-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%BA%D9%86%DB%8C-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF|وبگاه=اقتصاد آنلاین|بازبینی=2023-08-25|کد زبان=fa}}</ref>
{{Infobox person/Wikidata | fetchwikidata=ALL}}'''موسی غنی‌نژاد''' (متولد ۱۳۳۰ در [[تبریز|تبریز]]) اقتصاددان اهل ایران است. او عضو بازنشسته هیئت علمی [[دانشگاه صنعت نفت]] و استاد مدعو [[دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف]] است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=صفحه‌ی اطلاعات موسی غنی‌نژاد|نشانی=https://www.eghtesadonline.com/%D9%85%D8%A4%D9%84%D9%81-723-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%BA%D9%86%DB%8C-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF|وبگاه=اقتصاد آنلاین|بازبینی=2023-08-25|کد زبان=fa}}</ref> او در کارنامه فعالیت های سیاسی خود، رویکردی [[لیبرالیسم|لیبرال]] داشته و معمولاً در انتخابات ها، از [[اصلاح‌طلبی|اصلاح‌طلبان]] نزدیک تر به جریان لیبرالیسم، مانند [[حسن روحانی]] اعلام پشتیبانی کرده،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=۵۰ اقتصاددان برجسته دیگر از حسن روحانی حمایت کردند|نشانی=https://www.isna.ir/news/96022515941/۵۰-اقتصاددان-برجسته-دیگر-از-حسن-روحانی-حمایت-کردند|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2017-05-15|بازبینی=2023-08-14|کد زبان=fa}}</ref> اما هیچگاه حاضر به حمایت از اصلاح‌طلبان چپ‌گرا تری چون [[میرحسین موسوی]]، نشده است، زیرا از اعتقاد آن‌ها به اقتصاد لیبرال اطمینان نداشته است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=موسی غنی نژاد: ميرحسين سوسياليست نيست|نشانی=http://fararu.com/fa/news/19312|وبگاه=فرارو|تاریخ=|بازبینی=2023-08-25|کد زبان=fa}}</ref>


== تحصیلات ==
== تحصیلات ==
او کارشناسی خود را پیش از انقلاب در [[حسابداری|رشته حسابداری‌]] از [[دانشگاه تهران]] گرفت و سپس با علاقه‌ای که به [[علم اقتصاد|اقتصاد]] پیدا کرد به [[فرانسه]] رفت و در این رشته ادامه تحصیل داد. غنی‌نژاد [[کارشناسی ارشد|کارشناسی‌ ارشد]] و دکترای خود را در رشته [[اقتصاد توسعه]] و در [[دانشگاه سوربن]] [[فرانسه]] گذراند. غنی‌نژاد همچنین اشاره می‌کند که دورهٔ دکترای [[معرفت‌شناسی]] اقتصادی خود را در [[دانشگاه پانتئون-سوربن|دانشگاه پاریس ۱]] آغاز کرده بود ولی با بازگشتش به ایران، این دوره ناتمام ماند.<ref name="t68ah">{{یادکرد وب | عنوان=خط مناظره/ غنی‌نژاد حسابداری خوانده است؟ | وبگاه=فردای اقتصاد | تاریخ=2023-04-27 | پیوند=https://www.fardayeeghtesad.com/news/20781/خط-مناظره-غنی-نژاد-حسابداری-خوانده-است | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2023-04-28}}‏</ref>
او لیسانس خود را پیش از انقلاب در [[حسابداری|رشته حسابداری‌]] از [[دانشگاه تهران]] گرفت و سپس با علاقه‌ای که به [[علم اقتصاد|اقتصاد]] پیدا کرد به [[فرانسه]] رفت و در این رشته ادامه تحصیل داد. غنی‌نژاد [[کارشناسی ارشد|فوق لیسانس]] و دکترای خود را در رشته [[اقتصاد توسعه]] و در [[دانشگاه سوربن]] [[فرانسه]] گذراند. غنی‌نژاد همچنین اشاره می‌کند که دورهٔ دکترای [[معرفت‌شناسی]] اقتصادی خود را در [[دانشگاه پانتئون-سوربن|دانشگاه پاریس ۱]] آغاز کرده بود ولی با بازگشتش به ایران، این دوره ناتمام ماند.<ref name="t68ah">{{یادکرد وب | عنوان=خط مناظره/ غنی‌نژاد حسابداری خوانده است؟ | وبگاه=فردای اقتصاد | تاریخ=2023-04-27 | پیوند=https://www.fardayeeghtesad.com/news/20781/خط-مناظره-غنی-نژاد-حسابداری-خوانده-است | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2023-04-28}}‏</ref>

او حمایت اولیه به همراه برخی دیگر از اقتصاد دانان از حسن روحانی را داشته است،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=۵۰ اقتصاددان برجسته دیگر از حسن روحانی حمایت کردند|نشانی=https://www.isna.ir/news/96022515941/۵۰-اقتصاددان-برجسته-دیگر-از-حسن-روحانی-حمایت-کردند|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2017-05-15|بازبینی=2023-08-14|کد زبان=fa}}</ref> اما هیچگاه حمایتی از اصلاح‌طلبان چپ‌گرا تری چون [[میرحسین موسوی]] را نداشته است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=موسی غنی نژاد: ميرحسين سوسياليست نيست|نشانی=http://fararu.com/fa/news/19312|وبگاه=فرارو|تاریخ=|بازبینی=2023-08-25|کد زبان=fa}}</ref>


== مناظره‌ها ==
== مناظره‌ها ==
خط ۱۲: خط ۱۰:


=== مناظره با علیزاده ===
=== مناظره با علیزاده ===
در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲، مناظره دیگری به صورت زنده میان موسی غنی نژاد و [[علی علیزاده (تحلیلگر سیاسی)|علی علیزاده]] در برنامه ''شیوه'' در [[شبکه چهار]]، پخش شد. غنی نژاد و علیزاده، هر دو به روش مدیریت اقتصادی دولت‌های جمهوری اسلامی انتقاد کردند. اما غنی نژاد [[اقتصاد دستوری|دستوری بودن بازار]] و دولتی بودن اقتصاد را عامل مشکلات دانست و علیزاده نئولیبرالیسم در ایران را.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=برنامه شیوه - مناظره موسی غنی‌نژاد و علی‌علیزاده|نشانی=https://telewebion.com/episode/0x699f77b|وبگاه=تلوبیون|تاریخ=|بازبینی=2023-08-25|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=متن مناظره جنجالی موسی غنی‌نژاد و علی علیزاده|نشانی=http://fararu.com/fa/news/634654|وبگاه=فرارو|تاریخ=|بازبینی=2023-08-25|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=فیلم کامل مناظره غنی نژاد و علیزاده؛ کلید حل مشکلات کجاست؟|نشانی=https://www.ecoiran.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86-79/35915-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85-%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%D9%87-%D8%BA%D9%86%DB%8C-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%AF-%D8%AD%D9%84-%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%AC%D8%A7%D8%B3%D8%AA|وبگاه=اکوایران|تاریخ=2023-08-25|بازبینی=2023-08-25|کد زبان=fa}}</ref>
در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲، مناظره دیگری به صورت زنده میان موسی غنی نژاد و [[علی علیزاده (تحلیلگر سیاسی)|علی علیزاده]] در برنامه ''شیوه'' در [[شبکه چهار]]، پخش شد. غنی نژاد و علیزاده، هر دو به روش مدیریت اقتصادی دولت‌های جمهوری اسلامی انتقاد کردند. اما غنی نژاد [[اقتصاد دستوری|دستوری بودن بازار]] و دولتی بودن اقتصاد را عامل مشکلات دانست.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=برنامه شیوه - مناظره موسی غنی‌نژاد و علی‌علیزاده|نشانی=https://telewebion.com/episode/0x699f77b|وبگاه=تلوبیون|تاریخ=|بازبینی=2023-08-25|کد زبان=fa}}</ref> در مقابل، علیزاده اقتصاد ایران را «ولنگار» و «رها شده» خواند و غنی‌نژاد را حامی رهاسازی و آزاد سازی قیمت‌ها دانست و ادعا کرد که غنی‌نژاد حامی آزاد سازی قیمت بنزین در [[اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران|اعتراضات آبان ٩٨]] بوده است. او با استناد به این موضوع، او را یکی از مسئولان خون کشته های حوادث آبان ٩٨ دانست.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=متن مناظره جنجالی موسی غنی‌نژاد و علی علیزاده|نشانی=http://fararu.com/fa/news/634654|وبگاه=فرارو|تاریخ=|بازبینی=2023-08-25|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=فیلم کامل مناظره غنی نژاد و علیزاده؛ کلید حل مشکلات کجاست؟|نشانی=https://www.ecoiran.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86-79/35915-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85-%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%D9%87-%D8%BA%D9%86%DB%8C-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%AF-%D8%AD%D9%84-%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D8%AC%D8%A7%D8%B3%D8%AA|وبگاه=اکوایران|تاریخ=2023-08-25|بازبینی=2023-08-25|کد زبان=fa}}</ref> درتاریخ ۲ خرداد ۱۴۰۲'''،''' موسی غنی‌نژاد در گفت‌وگویی مفصل با «فردای اقتصاد» سیر تحولات زندگی و کاری خود را تشریح کرده است. این گفت‌وگو یکی از گفت‌وگوهای مجموعه برنامه ''«چهره‌ها»'' است که در رسانه «فردای اقتصاد» تولید شده در این گفت‌وگو، با موسی غنی‌نژاد به دوره نوجوانی و جوانی وی سفر کرده و جریانات جامعه را از آن دوران تا دوران کنونی شرح میدهد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=چهره‌ها/ موسی غنی‌نژاد؛ داستان زندگی سرسخت‌ترین حامی اقتصاد آزاد|نشانی=https://www.fardayeeghtesad.com/news/18462/%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D9%87%D8%A7-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%BA%D9%86%DB%8C-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF-%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%B3%D8%B1%D8%B3%D8%AE%D8%AA-%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%AD%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF|وبگاه=فردای اقتصاد|تاریخ=2023-05-23|بازبینی=2023-08-25|کد زبان=fa}}</ref>
== آثار ==
== آثار ==
از غنی نژاد تاکنون ۸ جلد کتاب منتشر شده‌ است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=کتاب‌های موسی غنی نژاد|نشانی=https://www.ketabrah.ir/author/6646-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%BA%D9%86%DB%8C-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF|وبگاه=کتابراه|بازبینی=2023-08-25}}</ref>
از غنی نژاد تاکنون ۸ جلد کتاب منتشر شده‌ است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=کتاب‌های موسی غنی نژاد|نشانی=https://www.ketabrah.ir/author/6646-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%BA%D9%86%DB%8C-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF|وبگاه=کتابراه|بازبینی=2023-08-25}}</ref>
خط ۲۷: خط ۲۵:
== دیدگاه‌ها ==
== دیدگاه‌ها ==


=== نظر درباره خمینی ===
=== تمجید از خمینی بابت مقابله با چپ‌ها ===
غنی‌نژاد در مناظره‌ای که در صدا و سیما با [[مسعود درخشان]] داشت، اعلام کرد که با وقوع انقلاب و غالب شدن جریان چپ، خمینی از تبدیل ایران به [[کامبوج]] دوم جلوگیری کرد و ایران را نجات داده است. با این حال در پاسخ به اینکه خمینی ایران را به سمت سرمایه‌داری برده است یا نه، می‌گوید که خمینی ایران را به سمت «هیچی» نبرد. او در بخشی از مناظره گفت:<blockquote>«زمانی‌که در ایران انقلاب شد جریان غالب آن چپ‌گرایی بود و انقلابیون هم کاملا متأثر از این تفکرات بودند. ‌اندیشه‌های دکتر شریعتی در جای جای قانون اساسی دیده می‌شود. قانون اساسی، صورت مذاکرات آن را دیدید؟ قسمت اقتصادی را آقای بنی‌صدر عمدتا نوشتند با همکاری جناب دکتر بهشتی. جناب دکتر بهشتی صددرصد تحت‌تأثیر اندیشه‌های چپ‌ بودند. اگر حضرت امام نبودند، با تفکری که در آن مقطع در کشور ما حاصل شده بود توسط روشنفکران چپ مانند بنی‌صدر و طرفداران شریعتی، کشور ما به کامبوج دوم تبدیل می‌شد، امام خمینی جلوی آن را گرفتند؛ چون فقیه بودند و می‌دانستند اسلام نمی‌تواند با مالکیت خصوصی مخالف باشد.»<ref>{{یادکرد وب|عنوان=غنی‌نژاد: بخش اقتصادی قانون اساسی الهام گرفته از اندیشه های چپ است|نشانی=https://www.ecoiran.com/بخش-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86-79/33821-%D8%BA%D9%86%DB%8C-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D9%85-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%86%D9%BE-%D8%A7%D8%B3%D8%AA|وبگاه=اکوایران|تاریخ=2023-08-04|بازبینی=2023-08-05|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=روایت متضاد دو اقتصاددان از سیاست|نشانی=https://www.armanmeli.ir/بخش-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-4/1053818-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%AA%D8%B6%D8%A7%D8%AF-%D8%AF%D9%88-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%DB%8C|وبگاه=آرمان ملی|تاریخ=2023-08-04|بازبینی=2023-08-05|کد زبان=fa}}</ref></blockquote>
غنی‌نژاد در مناظره‌ای که با [[مسعود درخشان]] داشت، [[سید روح‌الله خمینی|خمینی]] را سیاستمداری برجسته دانست که بابت جلوگیری از قدرت گرفتن جریانات چپ و تبدیل ایران به [[کامبوج]] دوم، خدمتی بزرگ کرده و ایران را نجات داده است. او در بخشی از مناظره گفت:<blockquote>«زمانی‌که در ایران انقلاب شد جریان غالب آن چپ‌گرایی بود و انقلابیون هم کاملا متأثر از این تفکرات بودند. ‌اندیشه‌های دکتر شریعتی در جای جای قانون اساسی دیده می‌شود. قانون اساسی، صورت مذاکرات آن را دیدید؟ قسمت اقتصادی را آقای بنی‌صدر عمدتا نوشتند با همکاری جناب دکتر بهشتی. جناب دکتر بهشتی صددرصد تحت‌تأثیر اندیشه‌های چپ‌ بودند. حضرت امام مملکت را از دست چپی‌ها نجات دادند. اگر حضرت امام نبودند، کشور ما به کامبوج دوم تبدیل می‌شد، امام خمینی جلوی آن را گرفتند؛ چون فقیه بودند و می‌دانستند اسلام نمی‌تواند با مالکیت خصوصی مخالف باشد.»<ref>{{یادکرد وب|عنوان=غنی‌نژاد: بخش اقتصادی قانون اساسی الهام گرفته از اندیشه های چپ است|نشانی=https://www.ecoiran.com/بخش-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%86-79/33821-%D8%BA%D9%86%DB%8C-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D9%85-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%86%D9%BE-%D8%A7%D8%B3%D8%AA|وبگاه=اکوایران|تاریخ=2023-08-04|بازبینی=2023-08-05|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=روایت متضاد دو اقتصاددان از سیاست|نشانی=https://www.armanmeli.ir/بخش-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-4/1053818-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%AA%D8%B6%D8%A7%D8%AF-%D8%AF%D9%88-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%DB%8C|وبگاه=آرمان ملی|تاریخ=2023-08-04|بازبینی=2023-08-05|کد زبان=fa}}</ref></blockquote>


=== مصدق و کودتای ٢٨ مرداد ===
=== مصدق و کودتای ٢٨ مرداد ===
غنی‌نژاد از منتقدان سرسخت [[محمد مصدق]] به‌شمار می‌رود و او را یک [[عوام‌گرایی|پوپولیست]] می‌داند که بیش از ملی‌کردن نفت، درآمد نفت را دولتی کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.entekhab.ir/fa/news/125447|عنوان= «مصدق» تحریم‌ها را موهبت‌خواند، مردم ناراضی شدند | ناشر = انتخاب |تاریخ = ۲۸ مرداد ۱۳۹۲|تاریخ بازبینی=۲ اسفند ۱۳۹۲}}</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان=موسی غنی‌نژاد: مصدق را پدر پوپولیسم نفتی می‌دانم | وبگاه=تاریخ ایرانی | تاریخ=2015-10-16 | سال=2015 | پیوند=http://tarikhirani.ir/fa/news/3/bodyView/631/موسی.غنی‌نژاد:.مصدق.را.پدر.پوپولیسم.نفتی.می‌دانم.html | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-10-16}}</ref>از نظر او، [[نهضت ملی‌شدن نفت|ملی شدن صنعت نفت ایران]] توسط مصدق یک اشتباه و اقدامی بر خلاف منافع ملی ایران بود. غنی‌نژاد از شخصیت‌هایی هست که با بررسی اسناد تاریخی، آنچه که در [[کودتای ۲۸ مرداد|٢٨ مرداد]] اتفاق افتاده‌ را کودتا نمی‌داند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=واقعه 28 مرداد کودتا بود؟!|نشانی=https://www.ecoiran.com/بخش-%DA%AF%D9%81%D8%AA-%DA%AF%D9%88-87/1799-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%DA%A9%D9%88%D8%AF%D8%AA%D8%A7-%D8%A8%D9%88%D8%AF|وبگاه=اکوایران|تاریخ=2023-08-04|بازبینی=2023-08-04|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=دروغ تاریخی کودتای ۲۸ مرداد|نشانی=https://www.sharghdaily.com/بخش-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-100/886518-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%BA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF|وبگاه=شرق|تاریخ=2023-08-04|بازبینی=2023-08-04|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=ﻣﻨﺎﻇﺮﻩ ﻣﻮﺳﯽ ﻏﻨﯽ ﻧﮋﺍﺩ، ﻣﺤﻤﻮﺩ ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ ﭘﺴﺮ ﺁﯾﺖ ﺍﻟﻠﻪ ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ و ﺩﺍﺭﯾﻮﺵ ﺭﺣﻤﺎﻧﯿﺎﻥ - ۲۸ﻣﺮﺩﺍﺩ؛ ﮐﻮﺩﺗﺎ ﯾﺎ ﺑﺮﮐﻨﺎﺭﯼ؟|نشانی=https://m.youtube.com/watch?v=kwnKX1J5byE|وبگاه=کانال اکوایران - یوتیوب|تاریخ=2023-08-25|بازبینی=2023-08-25|کد زبان=fa}}</ref>
غنی‌نژاد از منتقدان سرسخت [[محمد مصدق]] به‌شمار می‌رود و او را یک [[عوام‌گرایی|پوپولیست]] می‌داند که بیش از ملی‌کردن نفت، درآمد نفت را دولتی کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نشانی= http://www.entekhab.ir/fa/news/125447|عنوان= «مصدق» تحریم‌ها را موهبت‌خواند، مردم ناراضی شدند | ناشر = انتخاب |تاریخ = ۲۸ مرداد ۱۳۹۲|تاریخ بازبینی=۲ اسفند ۱۳۹۲}}</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان=موسی غنی‌نژاد: مصدق را پدر پوپولیسم نفتی می‌دانم | وبگاه=تاریخ ایرانی | تاریخ=2015-10-16 | سال=2015 | پیوند=http://tarikhirani.ir/fa/news/3/bodyView/631/موسی.غنی‌نژاد:.مصدق.را.پدر.پوپولیسم.نفتی.می‌دانم.html | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-10-16}}</ref>از نظر او، [[نهضت ملی‌شدن نفت|ملی شدن صنعت نفت ایران]] توسط مصدق یک اشتباه و اقدامی بر خلاف منافع ملی ایران بود. او از معدود شخصیت هایی هست که [[کودتای ۲۸ مرداد|کودتای ٢٨ مرداد]] را کودتا نمی‌داند و به بازگویی این نظر جنجالی در رسانه ها می‌پردازد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=واقعه 28 مرداد کودتا بود؟!|نشانی=https://www.ecoiran.com/بخش-%DA%AF%D9%81%D8%AA-%DA%AF%D9%88-87/1799-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%DA%A9%D9%88%D8%AF%D8%AA%D8%A7-%D8%A8%D9%88%D8%AF|وبگاه=اکوایران|تاریخ=2023-08-04|بازبینی=2023-08-04|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=دروغ تاریخی کودتای ۲۸ مرداد|نشانی=https://www.sharghdaily.com/بخش-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-100/886518-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%BA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF|وبگاه=شرق|تاریخ=2023-08-04|بازبینی=2023-08-04|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=ﻣﻨﺎﻇﺮﻩ ﻣﻮﺳﯽ ﻏﻨﯽ ﻧﮋﺍﺩ، ﻣﺤﻤﻮﺩ ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ ﭘﺴﺮ ﺁﯾﺖ ﺍﻟﻠﻪ ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ و ﺩﺍﺭﯾﻮﺵ ﺭﺣﻤﺎﻧﯿﺎﻥ - ۲۸ﻣﺮﺩﺍﺩ؛ ﮐﻮﺩﺗﺎ ﯾﺎ ﺑﺮﮐﻨﺎﺭﯼ؟|نشانی=https://m.youtube.com/watch?v=kwnKX1J5byE|وبگاه=کانال اکوایران - یوتیوب|تاریخ=2023-08-25|بازبینی=2023-08-25|کد زبان=fa}}</ref>


=== کرونا و واکسن رایگان ===
=== مخالفت با توزیع واکسن کرونا به شکل عمومی و رایگان ===
در برنامه‌ی پرگار، [[بی‌بی‌سی فارسی]]، غنی نژاد استدلال [[پرویز صداقت]]، مبنی بر اینکه سرمایه‌داری عامل مشکلات محیط زیستی و بیماری‌هایی مانند کرونا است، را اشتباه می‌داند، و می‌گوید که اگرچه باید جلوی تخریب محیط زیست را گرفت، اما در واقعیت، کارنامه کشورهای سوسیالیستی در این زمینه بسیار نامطلوب‌تر است. همچنین بر اساس نظر او، این در جوابع [[لیبرال دموکراسی]] است که گروه‌های مدافع محیط زیست توانسته‌اند تبدیل به یک نیروی مهم و تأثیرگذار شوند، در غیر این صورت، در کشورهای سوسیالیستی این‌گونه تلاش‌ها به سرعت توسط حاکمیت سرکوب و زندانی شده‌اند. غنی نژاد با دفاع از دولت هایی که واکسن کرونا را به شکل هزینه دار توزیع می‌کنند، گفت:«دولت‌هایی که ریسک و هزینه تحقیق در واکسن را داده‌اند، صاحب واکسن ها هستند و می‌توانند هرگونه که علاقه‌مند هستند، به صورت رایگان یا با هزینه، واکسن را در دسترس دیگران قرار دهند؛ اما منطق بازار حکم می‌کند که بنگاهی که بر سر چیزی ریسک و سرمایه گذاری می‌کند، از مواهب آن برخوردار شوند، وگرنه آن سرمایه گذاری انجام نخواهد شد.» او در بخشی از برنامه، در پاسخ به مجری که موضوع ناتوانی کشور های فقیر در خریداری واکسن کرونا را مطرح کرده بود، گفت:«راه حل این مشکل این است که کشور های فقیر تلاش کنند و ثروتمند بشوند تا بتوانند هزینه واکسن کرونا را بپردازند.» مجری در واکنش به این سخنان غنی‌نژاد از او پرسید:«یعنی تا موقعی که کشور های فقیر ثروتمند نشدند بروند بمیرند؟!». غنی‌نژاد در پاسخ به مجری گفت :«نخیر! (کشور های ثروتمند) باید کمک بکنند. شما در جوامع دموکراسی لیبرال می‌توانید این مباحث را مطرح کنید تا افکار عمومی به دولت ها فشار بیاورد و سپس دولت ها بروند سهم کشور های فقیر را بدهند».<ref>{{یادکرد وب|عنوان=برنامه پرگار - ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﺩﺍﺭﯼ، ﻋﺎﻣﻞ ﮐﺮﻭﻧﺎ ﯾﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﺁﻥ؟|نشانی=https://m.youtube.com/watch?v=wvmfPTUDBV8|وبگاه=یوتیوب|تاریخ=|بازبینی=2023-08-25|کد زبان=fa}}</ref>
در برنامه‌ی پرگار، [[بی‌بی‌سی فارسی]]، غنی نژاد استدلال [[پرویز صداقت]]، مبنی بر اینکه سرمایه‌داری عامل مشکلات محیط زیستی و بیماری‌هایی مانند کرونا است، را اشتباه می‌داند، و می‌گوید که اگرچه باید جلوی تخریب محیط زیست را گرفت، اما در واقعیت، کارنامه کشورهای سوسیالیستی در این زمینه بسیار نامطلوب‌تر است. همچنین بر اساس نظر او، این در جوابع [[لیبرال دموکراسی]] است که گروه‌های مدافع محیط زیست توانسته‌اند تبدیل به یک نیروی مهم و تأثیرگذار شوند، در غیر این صورت در کشورهای سوسیالیستی این‌گونه تلاش‌هایی به سرعت توسط سرکوب و زندانی شده‌اند. غنی نژاد با دفاع از دولت هایی که واکسن کرونا را به شکل هزینه دار توزیع می‌کنند، گفت:«دولت‌هایی که ریسک و هزینه تحقیق در واکسن را داده‌اند، صاحب واکسن ها هستند و می‌توانند هرگونه که علاقه‌مند هستند، به صورت رایگان یا با هزینه، واکسن را در دسترس دیگران قرار دهند؛ اما منطق بازار حکم می‌کند که بنگاهی که بر سر چیزی ریسک و سرمایه گذاری می‌کند، از مواهب آن برخوردار شوند، وگرنه آن سرمایه گذاری انجام نخواهد شد.» او در بخشی از برنامه، در پاسخ به مجری که موضوع ناتوانی کشور های فقیر در خریداری واکسن کرونا را مطرح کرده بود، گفت:«راه حل این مشکل این است که کشور های فقیر تلاش کنند و ثروتمند بشوند تا بتوانند هزینه واکسن کرونا را بپردازند.» مجری در واکنش به این سخنان غنی‌نژاد از او پرسید:«یعنی تا موقعی که کشور های فقیر ثروتمند نشدند بروند بمیرند؟!». غنی‌نژاد در پاسخ به مجری گفت :«نخیر! (کشور های ثروتمند) باید کمک بکنند. شما در جوامع دموکراسی لیبرال می‌توانید این مباحث را مطرح کنید تا افکار عمومی به دولت ها فشار بیاورد و سپس دولت ها بروند سهم کشور های فقیر را بدهند».<ref>{{یادکرد وب|عنوان=برنامه پرگار - ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﺩﺍﺭﯼ، ﻋﺎﻣﻞ ﮐﺮﻭﻧﺎ ﯾﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﺁﻥ؟|نشانی=https://m.youtube.com/watch?v=wvmfPTUDBV8|وبگاه=یوتیوب|تاریخ=|بازبینی=2023-08-25|کد زبان=fa}}</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==

نسخهٔ ‏۱۸ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۴۶

موسی غنی‌نژاد
زادهٔتبریز ویرایش این در ویکی‌داده
محل تحصیل
پیشهاقتصاددان، حسابدار، نویسنده ویرایش این در ویکی‌داده
کارفرما

موسی غنی‌نژاد (متولد ۱۳۳۰ در تبریز) اقتصاددان اهل ایران است. او عضو بازنشسته هیئت علمی دانشگاه صنعت نفت و استاد مدعو دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف است.[۱] او در کارنامه فعالیت های سیاسی خود، رویکردی لیبرال داشته و معمولاً در انتخابات ها، از اصلاح‌طلبان نزدیک تر به جریان لیبرالیسم، مانند حسن روحانی اعلام پشتیبانی کرده،[۲] اما هیچگاه حاضر به حمایت از اصلاح‌طلبان چپ‌گرا تری چون میرحسین موسوی، نشده است، زیرا از اعتقاد آن‌ها به اقتصاد لیبرال اطمینان نداشته است.[۳]

تحصیلات

او لیسانس خود را پیش از انقلاب در رشته حسابداری‌ از دانشگاه تهران گرفت و سپس با علاقه‌ای که به اقتصاد پیدا کرد به فرانسه رفت و در این رشته ادامه تحصیل داد. غنی‌نژاد فوق لیسانس و دکترای خود را در رشته اقتصاد توسعه و در دانشگاه سوربن فرانسه گذراند. غنی‌نژاد همچنین اشاره می‌کند که دورهٔ دکترای معرفت‌شناسی اقتصادی خود را در دانشگاه پاریس ۱ آغاز کرده بود ولی با بازگشتش به ایران، این دوره ناتمام ماند.[۴]

مناظره‌ها

مناظره با درخشان

در تاریخ ۴ اردیبهشت۱۴۰۲، مناظره ای به صورت زنده میان غنی نژاد و مسعود درخشان در برنامه جهان آرا در شبکه افق، با موضوع اقتصاد ایران، انجام شد. در این مناظره غنی نژاد انتقادهایی اساسی به نظام اقتصادی و سیاسی ایران وارد کرد و آن را به چالش کشید.[۵]

مناظره با علیزاده

در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲، مناظره دیگری به صورت زنده میان موسی غنی نژاد و علی علیزاده در برنامه شیوه در شبکه چهار، پخش شد. غنی نژاد و علیزاده، هر دو به روش مدیریت اقتصادی دولت‌های جمهوری اسلامی انتقاد کردند. اما غنی نژاد دستوری بودن بازار و دولتی بودن اقتصاد را عامل مشکلات دانست.[۶] در مقابل، علیزاده اقتصاد ایران را «ولنگار» و «رها شده» خواند و غنی‌نژاد را حامی رهاسازی و آزاد سازی قیمت‌ها دانست و ادعا کرد که غنی‌نژاد حامی آزاد سازی قیمت بنزین در اعتراضات آبان ٩٨ بوده است. او با استناد به این موضوع، او را یکی از مسئولان خون کشته های حوادث آبان ٩٨ دانست.[۷][۸] درتاریخ ۲ خرداد ۱۴۰۲، موسی غنی‌نژاد در گفت‌وگویی مفصل با «فردای اقتصاد» سیر تحولات زندگی و کاری خود را تشریح کرده است. این گفت‌وگو یکی از گفت‌وگوهای مجموعه برنامه «چهره‌ها» است که در رسانه «فردای اقتصاد» تولید شده در این گفت‌وگو، با موسی غنی‌نژاد به دوره نوجوانی و جوانی وی سفر کرده و جریانات جامعه را از آن دوران تا دوران کنونی شرح میدهد.[۹]

آثار

از غنی نژاد تاکنون ۸ جلد کتاب منتشر شده‌ است.[۱۰]

  • کتاب پیکتی - مغالطه قرن بیست و یکم - بررسی انتقادی کتاب سرمایه در قرن بیست و یکم
  • کتاب اندیشه آزادی - نگاهی از منظر اقتصاد سیاسی به تجربه ایران معاصر
  • کتاب قانون، قانون گذاری و آزادی - جلد ۱ - قواعد و نظم
  • کتاب قانون، قانون گذاری و آزادی - جلد ۲ - سراب عدالت اجتماعی
  • کتاب قانون، قانون گذاری و آزادی - جلد ۳ - نظم سیاسی مردمان آزاد
  • کتاب اقتصاد به روایت دیگر
  • کتاب آزادسازی و عملکرد اقتصادی
  • کتاب اقتصاد و دولت در ایران

دیدگاه‌ها

تمجید از خمینی بابت مقابله با چپ‌ها

غنی‌نژاد در مناظره‌ای که با مسعود درخشان داشت، خمینی را سیاستمداری برجسته دانست که بابت جلوگیری از قدرت گرفتن جریانات چپ و تبدیل ایران به کامبوج دوم، خدمتی بزرگ کرده و ایران را نجات داده است. او در بخشی از مناظره گفت:

«زمانی‌که در ایران انقلاب شد جریان غالب آن چپ‌گرایی بود و انقلابیون هم کاملا متأثر از این تفکرات بودند. ‌اندیشه‌های دکتر شریعتی در جای جای قانون اساسی دیده می‌شود. قانون اساسی، صورت مذاکرات آن را دیدید؟ قسمت اقتصادی را آقای بنی‌صدر عمدتا نوشتند با همکاری جناب دکتر بهشتی. جناب دکتر بهشتی صددرصد تحت‌تأثیر اندیشه‌های چپ‌ بودند. حضرت امام مملکت را از دست چپی‌ها نجات دادند. اگر حضرت امام نبودند، کشور ما به کامبوج دوم تبدیل می‌شد، امام خمینی جلوی آن را گرفتند؛ چون فقیه بودند و می‌دانستند اسلام نمی‌تواند با مالکیت خصوصی مخالف باشد.»[۱۱][۱۲]

مصدق و کودتای ٢٨ مرداد

غنی‌نژاد از منتقدان سرسخت محمد مصدق به‌شمار می‌رود و او را یک پوپولیست می‌داند که بیش از ملی‌کردن نفت، درآمد نفت را دولتی کرده‌است.[۱۳][۱۴]از نظر او، ملی شدن صنعت نفت ایران توسط مصدق یک اشتباه و اقدامی بر خلاف منافع ملی ایران بود. او از معدود شخصیت هایی هست که کودتای ٢٨ مرداد را کودتا نمی‌داند و به بازگویی این نظر جنجالی در رسانه ها می‌پردازد.[۱۵][۱۶][۱۷]

مخالفت با توزیع واکسن کرونا به شکل عمومی و رایگان

در برنامه‌ی پرگار، بی‌بی‌سی فارسی، غنی نژاد استدلال پرویز صداقت، مبنی بر اینکه سرمایه‌داری عامل مشکلات محیط زیستی و بیماری‌هایی مانند کرونا است، را اشتباه می‌داند، و می‌گوید که اگرچه باید جلوی تخریب محیط زیست را گرفت، اما در واقعیت، کارنامه کشورهای سوسیالیستی در این زمینه بسیار نامطلوب‌تر است. همچنین بر اساس نظر او، این در جوابع لیبرال دموکراسی است که گروه‌های مدافع محیط زیست توانسته‌اند تبدیل به یک نیروی مهم و تأثیرگذار شوند، در غیر این صورت در کشورهای سوسیالیستی این‌گونه تلاش‌هایی به سرعت توسط سرکوب و زندانی شده‌اند. غنی نژاد با دفاع از دولت هایی که واکسن کرونا را به شکل هزینه دار توزیع می‌کنند، گفت:«دولت‌هایی که ریسک و هزینه تحقیق در واکسن را داده‌اند، صاحب واکسن ها هستند و می‌توانند هرگونه که علاقه‌مند هستند، به صورت رایگان یا با هزینه، واکسن را در دسترس دیگران قرار دهند؛ اما منطق بازار حکم می‌کند که بنگاهی که بر سر چیزی ریسک و سرمایه گذاری می‌کند، از مواهب آن برخوردار شوند، وگرنه آن سرمایه گذاری انجام نخواهد شد.» او در بخشی از برنامه، در پاسخ به مجری که موضوع ناتوانی کشور های فقیر در خریداری واکسن کرونا را مطرح کرده بود، گفت:«راه حل این مشکل این است که کشور های فقیر تلاش کنند و ثروتمند بشوند تا بتوانند هزینه واکسن کرونا را بپردازند.» مجری در واکنش به این سخنان غنی‌نژاد از او پرسید:«یعنی تا موقعی که کشور های فقیر ثروتمند نشدند بروند بمیرند؟!». غنی‌نژاد در پاسخ به مجری گفت :«نخیر! (کشور های ثروتمند) باید کمک بکنند. شما در جوامع دموکراسی لیبرال می‌توانید این مباحث را مطرح کنید تا افکار عمومی به دولت ها فشار بیاورد و سپس دولت ها بروند سهم کشور های فقیر را بدهند».[۱۸]

جستارهای وابسته

منابع

  1. «صفحه‌ی اطلاعات موسی غنی‌نژاد». اقتصاد آنلاین. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۲۵.
  2. «۵۰ اقتصاددان برجسته دیگر از حسن روحانی حمایت کردند». ایسنا. ۲۰۱۷-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۴.
  3. «موسی غنی نژاد: ميرحسين سوسياليست نيست». فرارو. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۲۵.
  4. «خط مناظره/ غنی‌نژاد حسابداری خوانده است؟». فردای اقتصاد. ۲۰۲۳-۰۴-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۸.
  5. «برنامه جهان‌آرا - مناظره موسی غنی‌نژاد و مسعود درخشان». تلوبیون. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۲۵.
  6. «برنامه شیوه - مناظره موسی غنی‌نژاد و علی‌علیزاده». تلوبیون. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۲۵.
  7. «متن مناظره جنجالی موسی غنی‌نژاد و علی علیزاده». فرارو. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۲۵.
  8. «فیلم کامل مناظره غنی نژاد و علیزاده؛ کلید حل مشکلات کجاست؟». اکوایران. ۲۰۲۳-۰۸-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۲۵.
  9. «چهره‌ها/ موسی غنی‌نژاد؛ داستان زندگی سرسخت‌ترین حامی اقتصاد آزاد». فردای اقتصاد. ۲۰۲۳-۰۵-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۲۵.
  10. «کتاب‌های موسی غنی نژاد». کتابراه. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۲۵.
  11. «غنی‌نژاد: بخش اقتصادی قانون اساسی الهام گرفته از اندیشه های چپ است». اکوایران. ۲۰۲۳-۰۸-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۰۵.
  12. «روایت متضاد دو اقتصاددان از سیاست». آرمان ملی. ۲۰۲۳-۰۸-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۰۵.
  13. ««مصدق» تحریم‌ها را موهبت‌خواند، مردم ناراضی شدند». انتخاب. ۲۸ مرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲ اسفند ۱۳۹۲.
  14. «موسی غنی‌نژاد: مصدق را پدر پوپولیسم نفتی می‌دانم». تاریخ ایرانی. ۲۰۱۵-۱۰-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۰-۱۶.
  15. «واقعه 28 مرداد کودتا بود؟!». اکوایران. ۲۰۲۳-۰۸-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۰۴.
  16. «دروغ تاریخی کودتای ۲۸ مرداد». شرق. ۲۰۲۳-۰۸-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۰۴.
  17. «ﻣﻨﺎﻇﺮﻩ ﻣﻮﺳﯽ ﻏﻨﯽ ﻧﮋﺍﺩ، ﻣﺤﻤﻮﺩ ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ ﭘﺴﺮ ﺁﯾﺖ ﺍﻟﻠﻪ ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ و ﺩﺍﺭﯾﻮﺵ ﺭﺣﻤﺎﻧﯿﺎﻥ - ۲۸ﻣﺮﺩﺍﺩ؛ ﮐﻮﺩﺗﺎ ﯾﺎ ﺑﺮﮐﻨﺎﺭﯼ؟». کانال اکوایران - یوتیوب. ۲۰۲۳-۰۸-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۲۵.
  18. «برنامه پرگار - ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﺩﺍﺭﯼ، ﻋﺎﻣﻞ ﮐﺮﻭﻧﺎ ﯾﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﺁﻥ؟». یوتیوب. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۲۵.

پیوند به بیرون