بحث:موسیقی سنتی ایرانی

کمی به اصلاح کمک کنید!

دوستان گرامی. به نظر می آید بعضی اطلاعات نادرست در این نوشتار وارد شده است. به طور مثال دقت کنید که دستگاه موسیقی عربی را نباید در این نوشتار یاد کرد. می دانیم که اجرای این دستگاه با ساز های ایرانی ممکن است اما نباید آن را جزو موسیقی ملی و سنتی دانست . در پایان از کسانی که راجع به موسیقی ایران اطلاعات دارند دعوت می کنم برای اصلاح این صفحه کمک و همکاری کنند. احسان شارعی ۱۱:۰۰، ۸ نوامبر ۲۰۰۷ (UTC)

با سلام به دوستان به نظرم مشکل اصلی این نوشتار این است که وارد برخی عرصه های بحث حرفه ای موسیقایی شده که هنوز بزرگان موسیقی نیز بر سر آن اختلاف نظر دارند. به عنوان مثال ردیف موسیقی از زمان آق علی اکبر فراهانی شکل نگرفته بلکه اطلاعات تاریخی، ما را به این شخص می رساند. همچنین برخی اصطلاحات بسیار بحث بر انگیز است. چنانچه به موسیقی که با ارکستر سمفونیک در ایران اجرا می شود، موسیقی ملی گفته می شود. در حالی که در پاراگراف اول از موسیقی ملی ایران به عنوان موسیقی دستگاهی یا ردیف نام برده شده است. همچنین دسته بندی موسیقی دانان اصول ویکی پدیا را زیر سوال می برد یعنی برخی ممکن است از نظر نگارنده در گروه خاصی طبقه بندی شوند که خود موسیقی دان به آن معترض باشد. ضمن اینکه طبقه بندی تمام اسامی در ذیل یک عنوان نیز درست نیست. بنابراین به نظرم نوع طبقه بندی موسیقی دانان باید متفاوت باشد و مثلا در صفحه ای جداگانه پیوند شده و از صفحه اول حذف شود. با تشکر Meygoli (بحث) ‏۲۴ نوامبر ۲۰۱۰، ساعت ۰۷:۴۵ (UTC)

موضوع مقاله

به نظرم مقاله موضوع مشخصی ندارد و بیش از حد کلی است، موسیقی ایرانی در ابتدا موسیقی ردیف دستگاهی شناسانده شده ولی در ادامه اسم از خوانندگانی برده شده که ردیف دستگاهی کار نمی‌کنند و بعضی حتی ردیف نمی‌شناسند. شاید بهتر است تقسیم شود به چند مقاله جداگانه مانند موسیقی پاپ ایران ، موسیقی ردیف دستگاهی، موسیقی مقامی، موسیقی شمال خراسان، موسیقی سیستان، موسیقی جنوب و ... مسعود

بحث‌های دیگر

با توجه به سابقه کوتاه آشنایی با ویکی ! ( توسط دوست فاضل و دانشمندم که به "آی پی" شهرت یافته اند ) به خود اجازه نمی دهم تا این مطلب را شخصا ویرایش کنم (فعلا ).اما به طور خلاصه عرض میکنم دستگاه عبارت از یک " شیوه " نیست.درواقع کمترین تغییری که میتوان در این تعریف مبهم داد اینست که دستگاه بیانگر یک فضا یا تنالیته مشخص با فواصل نتی معین میباشد.

۱۲:۴۶, ۴ مه ۲۰۰۵ (UTC)سپاسگزارم                                               

فرزاد

فرزاد جان: به عرصه ویکی خوش آمدید. امیدوارم شاهد مقالات شما در زمینه موسیقی باشیم.

---

شما موسیقی ایرانی را با موسیقی سنتی یکی کردید و این سیستم دستگاهی که شما معرفی کردید از دوره قاجار به بعد است. در ضمن آن موسیقی محلی است که سینه به سینه نقل شده و میشود. آنچه ما امروز به عنوان موسیقی سنتی میدانیم، حاصل کار میزا علی اکبر فراهانی و نوادگانش است و ربطی به ایران باستان ندارد. در ضمن پنچ آواز زا فراموش کرده اید. بیات اصفهان، بیات ترک، افشاری ، ابو عطا و دشتی. کار بسیار خوبی است موفق باشید. دانیال http://worldmuisc.blogfa.com

صفحه‌ی جداگانه برای دستگاه و ردیف

من فکر می‌کنم خوب باشد که برای ردیف و دستگاه مقاله‌های دیگری درست شود تا توضیحاتی کامل‌تری در آن‌ها قرار گیرد.الناز ۱۳:۴۸, ۱۵ نوامبر ۲۰۰۵ (UTC)

خواستم یک صفحه برای موسیقی ردیف دستگاهی ایجاد کنم، ولی واقعیت این است که از بین دیگر انواع موسیقی ایرانی ردیف تنها گزینه‌ای است که تعریف مشخصی دارد و از روش و اصول مشخصی پیروی می‌کند، به نظر من موسیقی ایرانی موسیقی ردیف دستگاهی است، شاید بهتر باشد فهرست خوانندگان را به صفحه‌ای دیگر منتقل کرد، و دیگر انواع موسیقی ایران را در مقالات جداگانه‌ای قرار داد.مسعود

پس موسیقی پاپ ایرانی چه می‌شود یا موسیقی محلی ایران؟ الناز 16:57, ۱ ژانویه ۲۰۰۶ (UTC)

ترجمه از ویکی‌پدیای انگلیسی

این مقاله به‌زودی از ویکی‌پدیای انگلیسی ترجمه خواهد شد. این الگو بر تمام مقاله‌های پروژهٔ ترجمه از ویکی انگلیسی اعمال خواهد شد و ما با ویکی‌پدیای فارسی پیرامون این موضوع در تماس هستیم. از شکیبایی شما سپاسگزاریم.

اگر این صفحه‌ای که قرار بر ترجمهٔ آن است همینک در ویکی فارسی موجود بوده؛ لیکن بسیار کوتاه‌تر از متن ترجمه‌شونده‌است، متن ترجمه‌شده در صفحهٔ بحث گذاشته خواهد شد تا به صلاح‌دید شما با متن اصلی ادغام شود. سید از آمل نه نه از دانشگاه تربیت معلم آذربایجان

...ولی جاتون خالی امروز تحصن کردیم...یعنی کردند... ولی میخاهم در باره ی موسیقی بنویسم.حرف دلم را. بابا به خدا ذائقه ی جوونها عوض شده...خیلی آدم باید مونگول باشه که مثلا ابی و ستار و اصفهانی رو ول کنه و بره بنیامین و یگانه وامثالهم را گوش بده...متاسفانه 90% جوونهای ما از معنای اصلی موسیقی فاصله گرفتهاند... 09121091285

مشكل محتوي

1. منابع ذكر نشده
2. بعضي از مطالب كاملا اشتباه است حقايق زير را در نظر ندارد:
   1. موسيقي اوليه در ايران در صدها سال قبل از ميلاد مسيح از يونان الهام گرفته و در امپراتوري بزرگ خود آن را پرورش داده.
   2. بخش مهمي از موسيقي كه در دست حاكمان قبل از حمله‌ي موغول بوده در ويراني‌ها سوخته و نابود شده و ريشه موسيقي كنوني در چندين سال بعد از آن واقعه قرار دارد.
   3. تصنيف زاده‌ي صد سال اخير است و مفهومي ست كه اساتيد موسيقي سنتي در صد سال اخير به آن رسيده‌اند و به احترام آنها ممكن است در درس رديف تدريس مي‌شود.(رِنگ هم همچنين.)
3. نقص بسيار است كه پيشنهاد مي‌كنم.
   1. به غير از مو سيقي سنتي به موسيقي معاصر هم اشاره بشود.
   2. موسيقي سنتي ايراني به غير از رديف، شامل موسيقي محلي مناطق مختلف ايران هم مي‌شود
   3. موسيقي عرفاني مي‌تواند براي خود تيتر پر محتوايي باشد چون درباه‌ي آن فرهنگ هاي بومي داريم.
   4. بد نيست سازهاي رديف از سازهاي ديگر جدا شوند.

مهدی (غ) ۲۳:۰۸, ۱۸ آوریل ۲۰۰۷ (UTC)

خوب اینکار ها را بکنید! ما که متخصصص این موضوع نیستیم.--رستم ۱۵:۱۸, ۲۷ آوریل ۲۰۰۷ (UTC)

چشم متاسفانه منابع خوبی هنوز ندارم ولی حتماً این کار را می‌کنم، متاسفانه پروژه مربوط به موسیقی زیاد فعال نیست، اگر منابع خوبی پیدا کردم احتمالا ماه آینده بهش رسیدگی جددیتر می‌کنم.مهدی (غ) ۱۹:۰۰, ۲۷ آوریل ۲۰۰۷ (UTC)

آواز

من فکر می‌کنم که آواز بیات ترک و آواز بیات زند یکی هستند(واژه نامهٔ موسیقی ایران زمین) ولی یکی از دوستان مدام آنها را جدا می‌کند. برای همین کمی به شک افتادم، لطفاً راهنمایی نمایید.--اشکان.ح ۰۵:۱۹، ۱۹ مه ۲۰۰۷ (UTC)

تا آنجا که می دانم شما درست می فرمایید، نام دیگر بیات ترک، بیات زند است.مهدی (غ) ۱۹:۵۴، ۱۹ مه ۲۰۰۷ (UTC)

دوست عزيز مطمئن باشيد كه بخش عظيمي از موسيقي سنتي و مقامي ما اقتباس مستقيم از موسيقي يوناني داشته اينطور مطلب را باز كنم كه موسيقي ما داراي لطافت بسيار زيادي بوده و كاملا به صورت عملي بوده و فاقد جنبه هاي نظم و انضباط در نواختن ،و دقيقا اين همون جايي هستش كه از موسيقي رايج در يونان اقتباس شده يعني جنبه هاي مرتب و مركب نوازي و همچنين شكل گيري جملات منظم در موسيقي ما از موسيقي رايج در يونان برميگردد حتي ساز سنتور ما از سازي به نام سنتوري در يونان ساخته شده ولي با ابداعات خاص. ميتونيد براي اطلاعات بيشتر به تاريخ موسيقي ايران كه دقيقا اسم كتابش رو نميدونم ولي به روايت استاد فقيدم مرحوم منوچهر همايون‌پور كه روحش شاد باد مراجعه كنيد

پيشنهاد انتقال و بازنویسی مقاله

با توجه به این مقاله و بحث‌های دامنه‌دار بین محققین درباره‌ی نامگذاری این نوع موسیقی و نامفهوم بودن معنی «موسیقی سنتی» پیشنهاد می‌کنم این مقاله به «موسیقی دستگاهی ایران» تغییر نام پیدا کند. و بقیه‌ی انواع موسیقی ایران هرکدام در صفحه‌ای مجزا قرار گیرند مثل «موسیقی مقامی ایران» و... لطفاً مقاله‌ی ضمیمه‌شده را بخوانید و در مورد این تغییر نام صفحه نظر بدهید.پ. پژوهش (بحث) ‏۱۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۲۳:۵۱ (UTC)

من نیز موافقم جناب پژوهش. این مقاله الان خیلی خلط مبحث دارد، ناگهان از موسیقی دوره امویه به موسیقی دستگاهی که محصول دوران قاجار است، پریده است. Farvartish (بحث) ‏۲۵ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۶:۴۵ (UTC)

بعد از پنج سال هنوز کسی این کار رو نکرده؟ Puuya (بحث) ‏۲۱ آوریل ۲۰۱۸، ساعت ۱۵:۵۲ (UTC)

کتابی نو از Ann E. Lucas

سلام به اساتید گرامی @MBozorgmehr،‏ مهرنگار،‏ Huji و Gm110m: با توجه به تاریخچه مقالات، دیده بودم که شما تلاش‌های زیادی برای بهبودی مقالات مربوط به موسیقی ایرانی کرده‌اید. الان به کتابی از Ann Lucas با عنوان (Music of a Thousand Years : A New History of Persian Musical Traditions) برخورد کردم که پنج ماه پیش منتشر شده و به نظر حاوی اطلاعات نو و خوبی دربارۀ تاریخ موسیقی در ایران تا دوران معاصر است. نویسنده در این اثر سعی می‌کند طرحی نو برای تاریخ‌نگاری موسیقی در ایران دراندازد. به خودم گفتم شاید این کتاب را ندیده‌ باشید و همچنین شاید برای علایق شما مناسب باشد. با تشکر. احمد.صفی (بحث) ‏۳۰ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۲۶ (UTC)

@احمد.صفی: کتاب را ندیده بودم! ممنون که اطلاع دادید. به زودی تهیه‌اش می‌کنم. — حجت/^بحث ‏۳۰ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۳۱ (UTC)

@احمد.صفی: درود. سپاسگزارم. مهرنگار (بحث) ‏۳۰ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۳۳ (UTC)

@احمد.صفی: سلام و درود بر شما. بسیار عالی. حتماً مطالعه خواهم کرد. سپاس که یاد ما بودید. ارادتمند. Gm110m (بحث) ‏۳۰ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۵۶ (UTC)

عنوان

یک پادکستی درباره موسیقی گوش می‌دادم که شدیداً به این نام «موسیقی سنتی ایرانی» منتقد بود و آن را ناعادلانه می‌دانست. به نظرم درست هم می‌گفته، بیشتر نام «موسیقی سنتی فارسی» برای این موسیقی ردیفی مناطق مرکزی ایران مناسب است و مناطق بسیاری از ایران دارای سیستم‌های موسیقیایی سنتی مختص به خود هستند که بهیچ وجه در چهارچوب موسیقی فارسی/ایرانی نمی‌گنجند. نمی‌دانم منابع معتبر چه طور با این برخورد کرده‌اند ولی فکر می‌کنم نام ایرانی برای یک سنت صرفاً مختص فارس‌ها، درست نباشد.--محک ^📞 ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۴۵ (UTC)

@محک: درود جناب محک گرامی. تا آنجا که در مطالب و متون معتبر سراغ دارم، موسیقی سنتی ایرانی مختص زبان فارسی نیست. موسیقی تمامی نواحی ایران با زبان‌ها و گویش‌های مختلف براساس همان هفت دستگاه موسیقی ایرانی، مقام‌ها و گوشه‌ها است و بعضی به‌نام همان مناطق نیز نامگذاری شده‌است. به‌عنوان مثال گوشه سلمک در مازندران خیلی محبوب است، دیلمان در گیلان، گوشه آذربایجانی و کوراوغلو که نام ترکی دارند تا همایون عرب و گوشه روح‌الارواح که به زبان عربی خوانده شده‌است و هنوز رایج است. نام‌های موسیقی سنتی به مناطق ایران هم محدود نمی‌شود و از هندوستان که شرق است تا کشورهای خاورمیانه مانند مصر، سوریه، لبنان، تونس، عراق، مراکش و… گسترده‌است که یا نام فارسی دارند یا از موسیقی ایرانی ریشه گرفته‌اند ولی زبان متفاوتی دارند. نمی‌دانم مبنا و منظور گویندهٔ پادکست چه بوده و کدام نوع از موسیقی سنتی بوده‌است (شاید منظورش فقط ردیف‌نوازی یا ردیف‌خوانی بوده که شعر فارسی دارد). ولی آنچه از منابع معتبر تاریخی و فعلی در دست است، عنوان «موسیقی سنتی ایرانی» مختص زبان فارسی نیست. شاید عنوان «موسیقی سنتی ایران» مناسب‌تر باشد ولی جایگزینی «فارسی» به جای «ایرانی»، با واقعیت نمی‌خواند. ارادتمند.--بزرگمهر (بحث) ‏۱۴ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۷:۳۳ (UTC)

سلام بر بزرگمهر گرامی. جناب به نظرم این مقاله تنها به همان موسیقی ردیفی فارسی‌زبان می‌پردازد. دقیقاً منظور بنده هم این است که موسیقی ایرانی بایستی مشتمل بر همه گونه‌هایی که نام بردید از زبان‌های گوناگون باشد و حال آن که موسیقی ردیفی فارسی نمی‌تواند خود را رأساً موسقی ایرانی جا بزند. مقاله کنونی خیلی ناقص و زرد است ولی در همین صفحه زرد هم بخش اعظم محتوا درباره موسیقی ردیفی است. یک بخش هم که درباره تاریخچه موسیقی است که اصلاً معلوم نیست درباره تارخچه کدام موسیقی امروزی دارد حرف می‌زند و بخش نواحی مختصراً یک فهرست برای خالی نبودن عریضه است! محک ^📞 ‏۱۶ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۹:۵۹ (UTC)

@محک: دربارۀ نامگذاری این موسیقی بحث‌های زیادی شده است. به نظر می رسد دانشگاهیان و اهل فن، نام موسیقی کلاسیک ایرانی را برای این موسیقی ترجیح می دهند. مثلا چرا می گوییم موسیقی کلاسیک ایرانی؟ از بابک خضرائی. هرمز فرهت موسیقی سنتی شهری ایرانی را ترجیح می دهد. زیرا همان طور که بزرگمهر گفت، نوازندگان و موسیقیدانان غیرفارس هم در این موسیقی زیاد هستند. ابوالحسن اقبال آذر، غلامحسین بیگجه‌خانی، هوشنگ کامکار، رامبد صدیف و ... و از طرفی دیگر همۀ فارس ها هم این نوع موسیقی مقامی بینشان رایج نیست. مثل موسیقی نواحی کرمان و یا فارس‌های افغانستان و تاجیکستان. به نظر می رسد این موسیقی دستگاهی-ردیفی-کلاسیک مختص شهرهای قاجاری بزرگ ایران بوده، تهران،اصفهان، قزوین، تبریز، رشت و ... . پیشنهاد بنده برای رفع ابهام این است که دو مقاله ایجاد شود، یکی با نام سنت‌های موسیقی در ایران (البته موسیقی در ایران وجود دارد.) که توضیحی مختصر از کل تاریخ موسیقی در ایران داشته باشد و انواع موسیقی های سنتی رایج در ایران شامل کلاسیک، گیلانی، ترکمنی، تعزیه و ... در آن بیایند. هر چند مقالات در آن باره و ارتباط بین این ها زیاد نیست. این مقاله هم فقط به سنت شهری موسیقی دستگاهی تحت عنوان موسیقی کلاسیک ایرانی اختصاص یابد که اتفاقا دربارۀ آن کتاب و مقالات ایرانی و فرنگی فراوان است. البته وپ:رواج هم نباید نادیده گرفت. نظر شما چیست؟ خنامث‌عرا (بحث) ‏۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۲۷ (UTC)

نامزد حذف شدن یک پروندهٔ ویکی‌انبار استفاده‌شده در این صفحه

پروندهٔ زیر از ویکی‌انبار که در این صفحه استفاده شده نامزد حذف شده است:

• Mehmoonifinal2.jpg

در بحث حذف که در صفحهٔ نامزدی صورت می‌گیرد شرکت کنید. —Community Tech bot (بحث) ‏۱۴ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۲۳:۳۹ (UTC)

نامزد حذف شدن چند پروندهٔ ویکی‌انبار استفاده‌شده در این صفحه

پرونده‌های زیر از ویکی‌انبار که در این صفحه استفاده شده‌اند نامزد حذف شده‌اند:

• Hasht-Behesht Palace ney and Tar.jpg
• Kamancheh player (by Ibrahim Jabbar-Beik).jpg
• Painting ney.jpg
• Persian art collage.jpg

در بحث حذف که در صفحهٔ نامزدی صورت می‌گیرد شرکت کنید. —Community Tech bot (بحث) ‏۲۹ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۰۴:۰۹ (UTC)

رود و بربط

نام ساز رود در اشعار قدیم آمده و نام بربط هم در اشعار کهن آمده. این دو ساز کاملا متفاوت هستند ولی متاسفانه امروز تصویری از ساز رود وجود ندارد.Mohammadzadeh amir (بحث) ‏۵ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۵۱ (UTC)

نامزد حذف شدن یک پروندهٔ ویکی‌انبار استفاده‌شده در این صفحه

پروندهٔ زیر از ویکی‌انبار که در این صفحه استفاده شده نامزد حذف شده است:

• Sphinx Darius Louvre.jpg

در بحث حذف که در صفحهٔ نامزدی صورت می‌گیرد شرکت کنید. —Community Tech bot (بحث) ‏۳۰ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۰۵:۲۸ (UTC)