نور آبی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
شخصی که در تاریکی به نمایشگر تلفن هوشمند نگاه می‌کند.

نور آبی، (به انگلیسی: Blue Light) بلولایت، نور آبی نمایشگر، نور آبی گوشی، نور آبی تلفن‌های هوشمند، که نور مرئی پرانرژی (HEV) نیز نامیده می‌شود، یکی از رنگ‌های نوری است که چشم انسان می‌تواند ببیند. رنگ‌های نور طول‌موج‌های مختلف دارند و نور آبی طول‌موج کوتاه (۴۵۰ تا ۴۹۵ نانومتر) دارد. هرچه طول موج کوتاه‌تر باشد، انرژی آن بیشتر است. این یعنی نور آبی درمقایسه با سایر رنگ‌های نور انرژی بیشتری دارد. این بدان معناست که نور آبی مقادیر بیشتری انرژی نسبت به رنگ‌های دیگر تولید می‌کند از این رو به آن «نور مرئی پرانرژی» می‌گویند. یک نکته منحصر به فرد در مورد نور آبی این است که نمی‌تواند به‌طور مؤثر توسط چشم انسان فیلتر شود. به همین دلیل نور آبی می‌تواند به راحتی به شبکیه چشم برسد و از آنجایی که نمایشگرهای دستگاه‌های دیجیتال تمایل به انتشار نور آبی دارند، هر روز مقدار زیادی از آن وارد چشم ما می‌شود.[۱] نور آبی باعث ارسال سیگنالی به مغز و فریب آن می‌شود، پس مغز فکر می‌کند روز است و زمان خواب به پایان رسیده‌است.[۲][۳] پس از آن، بدن ترشح هورمون خواب که ملاتونین نام دارد را متوقف می‌کند. ملاتونین یک فراورده طبیعی است که توسط غده پینه‌آل در مغز در شب ترشح می‌شود و با کنترل چرخه خواب و بیداری مرتبط است[۴][۵] و به ما کمک می‌کند تا برای خوابیدن آماده شویم. بدن انسان چند ساعت قبل از خواب شروع به ترشح ملاتونین می‌کند. تاریکی به ترشح هورمون ملاتونین کمک می‌کند. نور آبی ترشح ملاتونین را به تأخیر می‌اندازد.[۳] نور آبیِ شدید فشار زیادی به چشم وارد می‌کند. فعال‌سازی حالت «تاریک» یا «شب» در نمایشگر دستگاه‌ها و تلفن‌های هوشمند می‌تواند فشار واردشده بر چشم را کاهش دهد.[۶] نوجوانان نسبت به بزرگسالان در برابر اثرات نور آبی حساس تر هستند.[۷][۸]

منابع تولیدکننده نور آبی[ویرایش]

اثر بر سلامتی[ویرایش]

چشم[ویرایش]

خیره شدن طولانی مدت به صفحه‌های دیجیتال منجر به کاهش پلک زدن می‌شود. پلک زدن کمتر گاهی باعث ایجاد یک سری علائم موقتی در چشم می‌شود که به عنوان خستگی چشم شناخته می‌شوند. اما این اثرات ناشی از نحوه استفاده افراد از صفحه نمایش است، نه نوری که از صفحه نمایش می‌آید. بهترین راه برای جلوگیری از خستگی چشم، استراحت مکرر در هر بار استفاده از صفحه نمایش است. میزان نوری که از رایانه می‌آید هرگز نشان داده نشده‌است که باعث بیماری چشمی می‌شود.[۹][۱۰] مطالعه‌ای که توسط کتابخانه ملی پزشکی مجدداً چاپ شد، هیچ تابش قابل اندازه‌گیری UVA یا UVB (مضرترین بخش نور) از صفحه‌نمایش رایانه را نشان نداد.[۱۱]

اختلال چرخه خواب[ویرایش]

  • یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ نشان داد که وقتی افراد در ساعات عصر در معرض نور آبی قرار می‌گیرند، بدن آنها ملاتونین زیادی ترشح نمی‌کند و چرخه خواب آنها به تأخیر می‌افتد یا مختل می‌شود.[۱۲]
  • بر اساس مطالعه در سال ۲۰۱۹، هنگامی که نور آبی چرخه خواب شما را مختل می‌کند، مشکلات دیگری نیز می‌تواند ایجاد شود:[۱۳]
  • مطالعات دیگری (۱۵ مطالعه) در سال ۲۰۲۱ نشان داد که قرار گرفتن در معرض نور مصنوعی در زمان‌های نادرست می‌تواند ریتم شبانه‌روزی انسان‌ها را مختل کرده و بر سلامتی آنها تأثیر بگذارد. بررسی‌های علمی نشان داد که نور آبی دو ساعت در شب می‌تواند ملاتونین را سرکوب کند، اما تأثیر آن بر ترشح ملاتونین کوتاه‌مدت است. بهترین راه برای جلوگیری از اختلال خواب این است که دو تا سه ساعت قبل از خواب از صفحه نمایش استفاده نکنید.[۸] ۱۳ مطالعه واجد شرایط در مورد ملاتونین و ۲ مطالعه در مورد حرکت سریع چشم در زمان خواب (REM) نشان داد که قرار گرفتن در معرض نور آبی (۴۶۰ نانومتر) به مدت دو ساعت در شب ملاتونین را سرکوب می‌کند، بیشترین تأثیر سرکوب‌کننده ملاتونین در کوتاه‌ترین طول موج‌ها (۴۲۴ نانومتر، بنفش) حاصل شد. غلظت ملاتونین به سرعت، ظرف ۱۵ دقیقه بعد از پایانِ قرار گرفتن در معرض آن، بهبود یافت که نشان‌دهنده تأثیر کوتاه‌مدت یا همزمان قرار گرفتن در معرض نور بر ترشح ملاتونین است. ترشح و سرکوب ملاتونین با افزایش سن کاهش یافت، اما پیشروی فاز شبانه‌روزی ناشی از نور با افزایش سن دچار اختلال نشد. قرار گرفتن در معرض نور در شب، بر فاز شبانه‌روزی سطح ملاتونین تأثیر گذاشت. علاوه بر این، حتی طول موج‌های طولانی‌تر (۶۳۱ نانومتر، قرمز) و قرار گرفتن در معرض نور پراکنده نیز پاسخ‌های تنظیم مجدد شبانه‌روزی را القا کرد و قرار گرفتن در معرض سطوح نور کم (۵–۱۰ لوکس) در شب هنگام خواب با چشم‌های بسته یک پاسخ شبانه‌روزی را القا کرد.[۸]

مسدود کننده‌های نور آبی[ویرایش]

حالت شب یا حالت تاریک[ویرایش]

حالت شب (به انگلیسی: Night Mode) یا حالت تاریک، تنظیمی است که در بسیاری از دستگاه‌های دیجیتال برای کاهش روشنایی صفحه و کاهش فشار چشم در این فرایند ارائه می‌شود. حالت تاریک معمولی به‌جای نمایش پس‌زمینه‌ای عمدتاً سفید با متن سیاه، پس‌زمینه مشکی را با متن سفید یا رنگی نشان می‌دهد یا رنگ‌های روشن‌تر را بیشتر به سمت صورتی و قرمز به جای آبی تغییر می‌دهد. کنتراست و رنگ‌های مورد استفاده در حالت شب، تابش خیره‌کننده را کاهش می‌دهد و به چشمان ما کمک می‌کند تا راحت‌تر با نور اطراف سازگار شوند، که منجر به خستگی چشم کمتر و خواندن بهتر و راحت‌تر می‌شود. وقتی فردی در شب در معرض نورهای روشن قرار می‌گیرد، بدن او می‌تواند به گونه ای واکنش نشان دهد که گویی در معرض نور خورشید قرار گرفته‌است. رنگ‌های گرم در حالت «تاریک» یا «شب» در نمایشگرها یا تلفن‌های هوشمند، ساعت بدن را گیج نمی‌کند و راحت‌تر از زمانی که به دستگاهی با استفاده از حالت نمایش معمولی نگاه می‌کند، به خواب می‌رود. این حالت، کنتراست شدید بین صفحه نمایش و اتاق تاریک را کاهش می‌دهد و می‌تواند برخی از علائمی را که به احساس خستگی چشم کمک می‌کند کاهش دهد.[۱۴][۶]

عینک‌های مسدود کننده نور آبی[ویرایش]

عینک‌های مسدود کننده نور آبی فوق‌العاده ساده هستند. آنها دارای لنزهایی هستند که به گونه ای طراحی شده‌اند که به نور قرمز، نارنجی، زرد و سبز اجازه عبور می‌دهد، اما به آبی، نیلی و بنفش اجازه عبور نمی‌دهند. همچنین همهٔ نورهای آبی مسدود نمی‌شوند، اما آنها بسیار بیشتر از آنچه که چشمان شما به تنهایی قادر به انجام آن هستند مسدود می‌کنند. استفاده از عینک نور آبی تأثیری مشابه حالت‌های حالت «تاریک» یا «شب» در گوشی‌ها و رایانه‌ها دارد.[۱] چندین مطالعه نشان می‌دهد که عینک‌های مسدودکننده نور آبی علائم خستگی چشمی دیجیتال را بهبود نمی‌بخشند. آکادمی چشم‌پزشکی آمریکا به دلیل عدم وجود شواهد علمی مبنی بر اینکه نور آبی به چشم آسیب می‌رساند، عینک مسدود کننده نور آبی را توصیه نمی‌کند.[۶]

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۹ اعلام کرد تماشای نمایشگر گوشی واقعاً باعث کاهش ترشح ملاتونین در بدن می‌شود. با این‌حال، سطح ملاتونین شرکت‌کنندگان در آن مطالعه، تنها ۱۵ دقیقه پس از توقف مشاهدهٔ نمایشگر گوشی به سطح عادی برگشت. این افراد حتی به عینک مخصوص هم نیاز نداشتند.[۸]

مطالعه دیگری در سال ۲۰۲۱ نشان داد که عینک نور آبی هیچ کاهشی در فشار چشم ایجاد نمی‌کند. همه شرکت کنندگان مطالعه را تکمیل کردند. در تجزیه و تحلیل اولیه، برای CFF، هیچ اثر قابل توجهی برای نوع حمایت (مثبت یا منفی، ۰٫۱۶۴ = p) و نوع مداخله عینک (عدسی مسدود کننده آبی یا شفاف، p = ۰٫۳۰۴) یافت نشد. به همین ترتیب، برای امتیاز علائم فشار چشم، هیچ تفاوتی برای حمایت (۴۱۰/۰=p) یا انواع عدسی‌های عینک (۳۹۴/۰=p) مشاهده نشد. هیچ عارضه جانبی نیز ثبت نشد. لنزهای مسدود کننده نور آبی، نشانه‌ها یا علائم خستگی چشم استفاده از رایانه را نسبت به لنزهای شفاف استاندارد شفاف تغییر ندادند.[۱۵][۱][۸]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Fedewa, Joe (2023-02-19). "Blue Light Is Not as Bad as You Think". How-To Geek (به انگلیسی). Retrieved 2024-01-06.
  2. Fedewa, Joe (2022-12-30). "Is It Bad to Sleep Next to Your Phone?". How-To Geek (به انگلیسی). Retrieved 2024-01-06.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ «Does the Light From a Screen Make it Hard to Sleep? (for Teens) - Nemours KidsHealth». kidshealth.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۰۶.
  4. Auld, Fiona; Maschauer, Emily L.; Morrison, Ian; Skene, Debra J.; Riha, Renata L. (2017-08-01). "Evidence for the efficacy of melatonin in the treatment of primary adult sleep disorders". Sleep Medicine Reviews (به انگلیسی). 34: 10–22. doi:10.1016/j.smrv.2016.06.005. ISSN 1087-0792.
  5. Faraone SV (2014). ADHD: Non-Pharmacologic Interventions, An Issue of Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, E-Book. Elsevier Health Sciences. p. 888. ISBN 978-0-323-32602-5.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ "Are Blue Light-Blocking Glasses Worth It?". American Academy of Ophthalmology (به انگلیسی). 2021-03-05. Retrieved 2024-01-06.
  7. «Does the Light From a Screen Make it Hard to Sleep? (for Teens) - Nemours KidsHealth». kidshealth.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۰۶.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ ۸٫۴ "Do Blue-blocking Lenses Reduce Eye Strain From Extended Screen Time? A Double-Masked Randomized Controlled Trial". AJO (به انگلیسی).
  9. "Are Blue Light-Blocking Glasses Worth It?". American Academy of Ophthalmology (به انگلیسی). 2021-03-05. Retrieved 2024-01-06.
  10. "The Truth About Blue Light and Eye Health". Healthline (به انگلیسی). 2021-04-16. Retrieved 2024-01-06.
  11. Duarte, Ida Alzira Gomes; Hafner, Mariana de Figueiredo Silva; Malvestiti, Andrey Augusto (2015). "Ultraviolet radiation emitted by lamps, TVs, tablets and computers: are there risks for the population?". Anais Brasileiros de Dermatologia. 90 (4): 595–597. doi:10.1590/abd1806-4841.20153616. ISSN 0365-0596. PMC 4560556. PMID 26375236. {{cite journal}}: line feed character in |title= at position 72 (help)
  12. "Evening use of light-emitting eReaders negatively affects sleep, circadian timing, and next-morning alertness". PNAS (به انگلیسی). 2014.
  13. Blume, Christine; Garbazza, Corrado; Spitschan, Manuel (2019). "Effects of light on human circadian rhythms, sleep and mood". Somnologie. 23 (3): 147–156. doi:10.1007/s11818-019-00215-x. ISSN 1432-9123. PMC 6751071. PMID 31534436.
  14. "Should You Use Night Mode to Reduce Blue Light?". American Academy of Ophthalmology (به انگلیسی). 2019-05-07. Retrieved 2024-01-06.
  15. Tähkämö, Leena; Partonen, Timo; Pesonen, Anu-Katriina (2019-02-01). "Systematic review of light exposure impact on human circadian rhythm". Chronobiology International. 36 (2): 151–170. doi:10.1080/07420528.2018.1527773. ISSN 1525-6073. PMID 30311830.