لامپ فلورسنت
لامپ فِلورِسِنت (به انگلیسی: Fluorescent lamp) یا لامپ مهتابی، نوعی لامپ بخار جیوه تخلیه در گاز کم‌فشار با استفاده از ویژگی فلورسانس است.
شیوه تولید نور در این لامپ، این‌گونه است که ولتاژ اعمال‌شده به دو سر لامپ، باعث داغ‌شدن گاز آرگون یا نئون درون آن می‌شود. در نتیجه، جیوه، که به مقدار اندک درون لامپ و در دو طرف آن قرار دارد، بخار می‌شود. از سوی دیگر، گذر جریان برق از دو رشته (فیلامان، Filament) درون لامپ، باعث گرم‌شدن آن‌ها می‌شود. این رشته‌ها، با ماده‌ای پوشانده شده‌اند که در اثر گرم‌شدن و بر اساس پدیدۀ تِرمُویونیک، از خود، الکترون آزاد می‌کند. این الکترون‌ها به اتم‌های بخار جیوه برخورد کرده، الکترون‌های آن‌ها را تحریک می‌کنند. این تحریک، گذراست، به‌گونه‌ای‌که الکترون‌های بخار جیوه، به حالت پیش از تحریک خود بازگشته، و اتم‌های بخار جیوه، پرتو فرابنفش آزاد می‌کنند. با برخورد پرتو فرابنفش به لایه فسفر که سطح درون لامپ را پوشانده، فسفر می‌درخشد و نور تقریباً سفید تولید می‌کند.
در واقع، تحریک بخار جیوه منجر به یک فرایند زنجیره ایِ تولیدِ یون می‌شود، که حاصل آن پلاسمایی است که از خود پرتو فرابنفش می‌پراکند. سپس ماده فلورسنت (فسفر)، این پرتو را به نور تبدیل می‌کند.
راه‌اندازی[ویرایش]
در ابتدا بایست گاز نجیب داخل لولهٔ مهتابی (اغلب آرگون)، داغ و یونیزه شود تا قوس الکتریکی در لوله فراهم شود. در مهتابی‌های کوچک تولید قوس دشوار نیست، اما در لامپ‌های ۲۰۰۰ وات به بالا این کار نیاز به ولتاژ قابل ملاحظه‌ای است. در مهتابی‌های کوچک از استارتر یا راه‌انداز استفاده می‌شود.
| توان (وات) | خروجی (لومان) | طول لامپ (سانتی‌متر) | عمر لامپ (ساعت) |
|---|---|---|---|
| ۱۸ | ۱۰۰۰ | ۶۰ | ۱۰۰۰۰ |
| ۳۶ | ۲۶۰۰ | ۱۲۰ | ۱۰۰۰۰ |
| ۴۰ | ۲۸۰۰ | ۱۲۰ | ۱۰۰۰۰ |
معایب لامپ‌های فلورسنت معمولی[ویرایش]
- نیاز به مدار راه‌انداز
- سمی‌بودن مواد درون لامپ، و ضرر رساندن به طبیعت و جانوران در صورت شکستن حباب لامپ
منابع[ویرایش]
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ لامپ فلورسنت موجود است. |
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Fluorescent lamp». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ژانویه ۲۰۱۶.