ماهواره رصد
| سازمان | سازمان فضایی ایران |
|---|---|
| سازندهٔ اصلی | دانشگاه صنعتی مالک اشتر |
| نوع مأموریت | دیده‌بانی زمین |
| تاریخ پرتاب | ۲۵ خرداد ۱۳۹۰ |
| موشک حامل | سفير |
| طول مأموریت | سه‌هفته |
| تاریخ بازگشت به جو | ۱۵ تیرماه ۱۳۹۰ |
| بار | ۱۵٫۳ كيلوگرم |
| مدار | LEO |
| عناصر مداری | |
| زاویهٔ میل | ۵۵٫۷ درجه |
| دورترین نقطه نسبت به جرم آسمانی | ۲۸۸ كیلومتر |
| نزدیک‌ترین نقطه نسبت به جرم آسمانی | ۲۴۶ كیلومتر |
ماهواره رصد، دومین ماهواره ایرانی است که توسط موشک‌های حامل ایرانی به فضا فرستاده شده است. این ماهواره همچنین نخستین ماهواره تصویربرداری ایران محسوب می‌شود. «رصد»، با نام کامل رصد-۱، که در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۳۹۰ (۱۵ ژوئن ۲۰۱۱) به فضا پرتاب شده بود،[۱] روز ۱۵ تیرماه ۱۳۹۰ (۶ ژوئیه ۲۰۱۱) مجدداً وارد جو شد و به عمر تقریباً سه هفته‌ای خود پایان داد.[۲][۳][۴]
مشخصات ماهواره و عملکرد آن[ویرایش]
«رصد»، که برای تزریق در مداری با ارتفاع ۲۶۰ کیلومتر طراحی شده بود، در هر شبانه روز ۱۵ بار به دور زمین می‌چرخید و وزن آن ۱۵٫۳ کیلوگرم بود. این‌طور به‌نظر می‌رسد که توانایی محدود موشک‌های ماهواره‌بر نسل سفیر باعث شده که رصد، و سلف آن امید، در ابعاد بسیار کوچک و در دسته میکروماهواره‌ها ساخته شوند.[۵]
طبق مشخصات اعلامی از سوی سازمان فضایی ایران، اغلب زیرسیستم‌های اصلی یک ماهواره بزرگ در «رصد» موجود بوده، که از جمله آنها می‌توان به سیستم‌های مدیریت توان، سلولهای خورشیدی، کنترل وضعیت، محموله اکتیکی، GPS، مدیریت داده و فرامین روی بورد، گیرنده و فرستنده روی بورد، فرستنده رنجینگ و کنترل دما اشاره کرد.
زیر سیستم کنترل وضعیت ماهواره رصد متکی بر روش غیر فعال بود، که با استفاده از بوم گرادیان جاذبه انجام می‌پذیرفت.[۶]
رصد برای تأمین برق مورد نیاز خود به صفحات خورشیدی متصل بر دیواره ماهواره، و باتری یا باتری های داخلی مجهز بود. این ماهواره همچنین از زیرسیستم کنترل تولید و توزیع جریان الکتریکی بهره می‌برد که ماهواره را قادر می ساخت در بخش تاریک مدار از باتریها استفاده نماید، و در بخش روشن آنها را شارژ کند.[۶]
دقت تصویر دوربین به‌کار رفته در رصد، که نخستین گام ایران در داشتن یک ماهواره مستقل تصویربرداری از پدیده‌های زمین محسوب می‌شد،۱۵۰ متر اعلام شده است. وبلاگ All Things Nuclear در مقاله خود درباره ماهواره رصد، اشاره کرده که این ادعا، که رصد می‌تواند عکس‌های با دقت بالا تهیه کند، صحیح نیست، زیرا دقت تصاویر Google Earth برای بیشتر نقاط زمین به طور معمول ۱۵ متر، و در ایالات متحده ۱ متر است.[۷] با توجه به عدم انتشار تصاویری از دوربین ماهواره در مدت عمر رصد، با وجود ادعای دریافت تصاویر و وعده برای پخش آنها از صداوسیما،[۸] به نظر می رسد اشتباه محاسباتی در سرعت و زمان بازکردن این بوم، باعث خروج ماهواره از کنترل شده باشد. به احتمال خیلی زیاد جهتگیری ماهواره نسبت به زمین اشتباه، و یا ماهواره خارج از کنترل بوده است.[۹]
ماهوارۀ «رصد-۱»، با کد NSSDC 2011-25A، در کاتالوگ سازمان فضایی ناسا نامگذاری و ثبت شده‌است.[۱۰] این کد، شیوه نامگذاری بین‌اللملی ماهواره‌هاست و در آن پرتاب‌های ناموفق نامگذاری نمی‌شود.[۱۱] بر طبق همین کاتالوگ شمارۀ NORAD «رصد»، 37675 است.[۱۰]
به گفته سرپرست سازمان فضایی ایران، عمر ماهواره از یک تا دو ماه و معادل طول عمر ماهواره قبلی ایران، امید، پیش‌بینی شده بود.[۱۲]
واکنش ها[ویرایش]
در خرداد سال ۱۳۹۰ تلویزیون ایران اعلام کرد که این ماهواره با کمک ماهواره‌بر سفیر ۱ -ب در مدار۲۶۰ کیلومتری زمین قرار گرفته‌است. خبرگزاری آسوشیتد پرس در خبر خودعنوان کرد که «تأییده‌ای از منابع مستقل، مبنی بر تایید پرتاب، یا به مدار رسیدن ماهواره، وجود نداشته‌است».[۱۳] بی‌بی‌سی نیز در گزارش خود عنوان کرد که خبر پرتاب ماهواره رصد به فضا توسط خبرگزاری‌های بین‌المللی به نقل از منابع خبری جمهوری اسلامی نقل شده‌است و این خبرگزاریها عنوان کردند که به دلیل محدودیت فعالیت رسانه‌های خارجی در جمهوری اسلامی، امکان تأیید مستقل این گزارش‌ها وجود نداشته‌است.[۱۴]. وبلاگ All Things Nuclear اعلام کرد که شبکهٔ رصد فضای ایالات متحدهٔ آمریکا (SSN) قرار گرفتن آن را در فضا تأیید کرده‌است.[۷]
چارلز ویک متخصص در زمینه راکتهای ایرانی در سایت گلوبال سکیوریتی، در گفتگو با روزنامه نیویورک تایمز، پرتاب رصد را «گامی بزرگ به جلو» برای ایران خوانده است.[۱۵] وی همچنین با اشاره به تاخیر درپرتاب ماهواره رصد، علت این تاخیر را اشتباهات مدیریتی و اثر تحریم‌ها که بر دسترسی به تکنولوژی و سخت افزار اثر می‌گذارد، دانسته‌است.[۱۶] «براین ویدن»، عضو اندیشگاه «بنیاد دنیای امن» مستقر در واشنگتن دی. سی.، در مصاحبه با نیو ساینتیست، پرتاب ماهواره رصد را نشانگر سطح خوب دانش موشکی ایران دانسته و اضافه‌کرده‌است پرتاب موفقیت‌آمیز دومین ماهواره تردیدهای احتمالی را، در مورد اتفاقی‌بودن پرتاب ماهواره قبلی ایران، امید، برطرف کرده‌است.[۱۷]
منابع[ویرایش]
- ↑ «Iran launches observation satellite». ۱۵ ژوئن ۲۰۱۱. بازبینی‌شده در ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۱.
- ↑ «Jonathan's Space Report». گزارش فضایی جاناتان مک‌داول، ۱۹ اوت ۲۰۱۱. بازبینی‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۱۱.
- ↑ «کاتالوگ NSSDC». سازمان فضایی ناسا، ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۱. بازبینی‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۱۱.
- ↑ جان کریسی. «2011». Zarya Diareis، ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۱. بازبینی‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۱۱.
- ↑ «ماهواره رصد در مدار زمین». وب سایت دانش فضایی، ۱۶ ژوئن ۲۰۱۱. بازبینی‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ «ماهواره رصد از دیدگاه مهندسی فضایی». وب سایت دانش فضایی، 24 ژوئن ۲۰۱۱. بازبینی‌شده در 25 ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ «Rasad-۱: Iran Launches Its Second Satellite». وبلاگ All Things Nuclear متعلق به برنامهٔ امنیت جهانی در اتحادیهٔ دانشمندان دغدغه‌مند، ۱۶ ژوئن ۲۰۱۱. بازبینی‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «ارسال اولین تصاویر گرفته شده توسط ماهواره رصد به پایگاه سمنان». سایت شبکه خبر، ۱۷ ژوئن ۲۰۱۱. بازبینی‌شده در ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۱.
- ↑ «تصاوير ماهواره رصد دريافت شد(رصد ، 5 الی 6 درجه خطای سمت گیری دارد)». جام جم آنلاین، 25 ژوئن ۲۰۱۱. بازبینی‌شده در 25 ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ «NASA's NSSDC Master Catalog».
- ↑ «International Designator». ویکی‌پدیای انگلیسی.
- ↑ «فرآيندهاي تكميلي ماهواره رصد با موفقيت در حال انجام است». وبگاه سازمان فضایی ایران به نقل از مصاحبه سرپرست این سازمان با خبرگزاری جمهوری اسلامی.
- ↑ «Iran Launches Homemade Satellite Into Orbit». ای بی سی نیوز، گزارش از آشویتدپرس.
- ↑ «ایران یک ماهواره تصویر برداری را در مدار زمین قرار داد». بی بی سی فارسی.
- ↑ «After Delay, Iranians Launch a Satellite». نیویورک تایمز.
- ↑ «After Delay, Iranians Launch a Satellite». نیویورک تایمز. بازبینی‌شده در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۱.
- ↑ «Iran satellite is step towards human space flight». نیو ساینتیست، ۲۱ ژوئن ۲۰۱۱. بازبینی‌شده در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۱.
جستارهای وابسته[ویرایش]
پیوند به بیرون[ویرایش]
- خبرهای خوش وزیر دفاع از ماهواره‌های ایرانی رصد و فجر و کاوشگر چهار
- جدیدترین ماهواره ایران در مدار زمین قرار گرفت
- مکان‌یابی بلادرنگ ماهوارهٔ رصد
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون فضاپیما یا ماهواره است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
