مارک آنتونی

برای دیگر کاربردها مارک آنتونی (ابهام‌زدایی) را ببینید.

مارک آنتونی
یک پرترهٔ مجسمهٔ نیم‌تنهٔ رومی از مارک آنتونی متعلق به دورهٔ دودمان فلاویان (۶۹—۹۶ میلادی)، رم، موزه‌های واتیکان، موزهٔ کیارامونتی
تریومویر جمهوری روم
دوره مسئولیت ۲۷ نوامبر ۴۳ پ.م. – ۳۱ دسامبر ۳۳ پ.م. همکار اکتاویان و مارک آیمیلی لپید
کنسول جمهوری روم
دوره مسئولیت ۱ ژانویهٔ ۳۴ پ.م. – ۳۱ دسامبر ۳۴ پ.م. همکار لوکیوس اسکریبونیوس لیبوس
پس از	لوسی کورنیفیچی و سکستوس پومپیئوس
پیش از	اکتاویان و لوکیوس ولکاتیوس تولوس
دوره مسئولیت ۱ ژانویهٔ ۴۴ پ.م. – ۳۱ دسامبر ۴۴ پ.م. همکار ژولیوس سزار
پس از	ژولیوس سزار
پیش از	آول هیرتی و گای ویبی پانسا کایترونیان
ارباب سواره‌نظام جمهوری روم
دوره مسئولیت ۴۸ پ.م. – ۴۸ پ.م.
دیکتاتور	ژولیوس سزار
پس از	لوکیوس والریوس فلاکوس
پیش از	مارکوس امیلیوس لپیدوس
تریبون مردم جمهوری روم
دوره مسئولیت ۱ ژانویهٔ ۴۹ پ.م. – ۷ ژانویهٔ ۴۹ پ.م.
همسر ملکه کلیوپاترا
دوره مسئولیت ۳۲ پ.م. – ۳۰ پ.م.
اطلاعات شخصی
زاده	۱۴ ژانویهٔ ۸۳ پ.م. رم، ایتالیا، جمهوری روم
درگذشته	۱ اوت ۳۰ پ.م. (۵۳ سال) اسکندریه، پادشاهی بطلمیوس
حزب سیاسی	پوپولارها
همسر(ان)	فادیا (تاریخ نامعلوم) آنتونیا هیبریدای جوانتر (?–۴۷ پ. م) فولویا (۴۶–۴۰ پ. م) اکتاویای جوانتر (۴۰–۳۲ پ. م) کلیوپاترا (۳۲–۳۰ پ. م)
فرزندان	آنتونیا پریما مارک آنتونی آنتیل یول آنتونی آنتونیای بزرگتر آنتونای کوچکتر الکساندر هلیوس کلئوپاترا سلن دوم بطلمیوس فیلادلفوس
خدمات نظامی
وفاداری	جمهوری روم
خدمت/شاخه	ارتش روم
سال‌های خدمت	۵۴–۳۰ پ.م.
درجه	پروکنسول
فرمانده	لژیون سیزدهم جمینا
جنگ‌ها/عملیات‌	جنگ‌های گالی جنگ داخلی سزار نبرد موتینا جنگ داخلی لیبراتورها نبرد فیلیپی جنگ‌های اشکانی–رومی جنگ نهایی جمهوری روم نبرد آکتیوم

مارکوس آنتونیوس (به انگلیسی: Marcus Antonius) (۱۴ ژانویهٔ ۸۳ پ.م. – ۱ اوت ۳۰ پ. م)، معروف به مارک آنتونی (به انگلیسی: Mark Antony) سیاستمدار بانفوذ و فرماندهٔ نظامی روم و یکی از سه حاکم جمهوری روم بود که نقشی حیاتی در تبدیل‌شدن جمهوری روم به‌عنوان یک گروهه‌سالاری به امپراتوری روم در نقش یک حکومت یکه‌سالاری داشت.

زندگی‌نامه

آنتونی عضوی از تیره‌های پلوبیای آنتونیا در ۱۴ ژانویه ۸۳ قبل از میلاد در رم متولد شد. پدر و همنام وی مارکوس آنتونیوس کریتیکوس، پسر سخنور مشهوری به همین نام بود که در جریان تروریسم ماریان در زمستان ۸۷–۸۶ ق. م به قتل رسیده بود. مادر او جولیا، دختر عموی سوم جولیوس سزار بود. آنتونی در زمان راهپیمایی لوسیوس کورنلیوس سلا به روم در سال ۸۲ قبل از میلاد نوزاد بود.

مارک آنتونی یکی از حامیان اصلی و دوست وفادار ژولیوس سزار بود، و به‌عنوان یکی از فرماندهان نظامی ارتش او در فتح سرزمین گل و جنگ داخلی به او خدمت کرد. آنتونی در زمانی که سزار در حال حذف‌نمودن مخالفان سیاسی‌اش در یونان، آفریقای شمالی و اسپانیا بود به‌عنوان سرپرست ایتالیا منصوب شده بود. پس از مرگ سزار در سال ۴۴ پیش از میلاد مسیح، قوای آنتونی به قوای مارکوس امیلیوس لپیدوس، یکی دیگر از سرداران ژولیوس سزار، و اکتاویان، نوهٔ خواهر سزار و فرزندخواندهٔ وی پیوسته، یک دیکتاتوری سه‌نفره را تشکیل دادند که در تاریخ با نام تریوم‌ویرات دوم شناخته می‌شود. سه‌نفر هدایت‌کننده دومین حکومت سه‌نفره، قاتلان سزار، لیبراتورها را در نبرد فیلیپی به‌سال ۴۲ پیش از میلاد شکست دادند، و حکومت جمهوری را بین خودشان تقسیم کردند. آنتونی استان‌های شرقی روم را برای خود معین کرد که شامل پادشاهی متکی مصر، که بعدها توسط کلیوپاترای هفتم فیلوپاتور فرمانروایی‌شد، و در نبردهای روم در برابر اشکانیان فرمان داده‌شد.

حمله مارک آنتونی به ایران

مارک آنتونی سپاهی که بالغ بر صد هزار نفر بود را به سمت ایران روانه کرد، اما به صورت خفت‌باری شکست خورد و مجبور به عقب‌نشینی شد. پلوتارک می‌گوید پس از گذر از رود ارس و خروج از خاک ایران، رومیان مانند نجات یافتگان از دریا زمین را می‌بوسیدند و گریه‌کنان یکدیگر را در آغوش می‌گرفتند.

منابع

• خدادادیان، اردشیر، اشکانیان، منصور، ۱۳۸۰