قارص

قارص، قارس
شهر
قارص، قارس
مختصات: ۴۰°۳۷′ شمالی ۴۳°۶′ شرقی
کشور	ترکیه
ناحیه	آناتولی شرقی
استان	قارص
حکومت
• شهردار	آیهان بیلگن (حزب دموکراتیک خلق‌ها)
مساحت
• شهر	۲٬۳۴۷ کیلومتر مربع (۹۱۰ مایل مربع)
ارتفاع	۵۸۰۱ متر (۱۹٬۰۳۲ پا)
جمعیت (۲۰۰۷)
• شهر	۷۶٬۹۹۲
• تراکم	۳۳/km۲ (۸۵/sq mi)
• منطقهٔ کلان‌شهری	۱۱۰٬۴۴۳
منطقهٔ زمانی	EET (یوتی‌سی ۲+)
• تابستان (DST)	EEST (یوتی‌سی ۳+)
پیش‌شماره(های) تلفن	۰۴۷۴
کد پلاک	۳۶
وبگاه	www.kars.bel.tr

قارْص (به ترکی استانبولی: Kars، به ارمنی: Կարս) شهری است در شمال شرقی ترکیه که مرکز استان قارص می‌باشد.

شهر قارص پیش از این مرکز شهرستان سنجق از استان (ولایت) ارزروم بود.

جمعیت قارص در سال ۲۰۰۰ برابر با ۱۳۰٬۳۶۱ نفر بوده‌است.

آنی خرابه‌لر واقع در استان قارص ترکیه در لیست میراث جهانی سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی سازمان ملل متحد «یونسکو» به ثبت رسید.

تاریخچه

ریشه‌شناسی

مردم قارص نوادگان قوم کارساک (از اقوام بومی قفقاز) بوده‌اند که در قرن دوم قبل از میلاد به این منطقه آمدند. نام شهر نیز از همین کلمه مشتق شده‌است.

در سده‌های میانه

در سده ۱۰ میلادی ناحیه قارص تشکیل یکی از پادشاهی‌های ارمنی به نام پادشاهی باگراتی را می‌داد.

بعدها قارص توسط سلجوقیان، در سده سیزدهم توسط مغول‌ها و در ۱۳۸۷ توسط تیمور لنگ اشغال شد.

همچنین نبرد قارص جنگی بود از سری جنگ‌های صفویان و عثمانی بین سال‌های ۱۵۳۲ و ۱۵۵۵ میلادی که در ۲۷ اوت ۱۵۴۸ میلادی روی داد.

پس از آن این شهر تا سال ۱۸۷۷ در دست عثمانیان بود.

ارگی که توسط سلطان مراد سوم عثمانی ساخته شده بود توانست در برابر محاصره لشکر ایران در سال ۱۷۳۱ به فرماندهی نادر شاه و بعدها در برابر حملات روسیه دوام بیاورد.

حکومت روسیه

این شهر در «نبرد کارس» در جنگ روسیه و ترکیه در ۱۸۷۷–۷۸ به شدت شکست خورد و با عقد قرارداد سن استفانو به روسیه پیوسته شد.

تاریخ اخیر

تا این‌که پس از سقوط شاهنشاهی تزار و قرارداد برست-لیتوسک در ۱۹۱۸ طی ماجراهایی خونین که باعث کوچ تعداد زیادی از اهالی این منطقه با شهرهای مجاور از جمله باکو و تبریز گردید به امپراتوری عثمانی واگذار شد. امروزه نوادگان این افراد در این شهرها به نام زادگاهشان معروف هستند! البته در اثر اشتباهی که در موقع صدور شناسنامه در ایران رخ داده به جای کلمه صحیح قارص کلمه اشتباه قارس درج گردیده‌است.

قارص در فرهنگ عامیانه

ارگ قارص

• قارص محلی است که داستان برف ('Kar')، رمان معروف اورهان پاموک، نویسنده ترکیه‌ای، در آن قرار دارد.
• شاعر ارمنی، یغیشه چارنتس در قارص به دنیا آمده‌است.
• فیلسوف و عارف یونانی-ارمنی، جورج ایوانویچ گورجیف دروان کودکی و بلوغ خود را در قارص گذراند.

منابع

• Wikipedia contributors, "Kars," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Kars&oldid=61537122 (accessed July 2, 2006).