ارگ (معماری)
.jpg)
اَرگ به گونه‌ای از ساختمان‌های بلند و محصور گفته می‌شود که در معماری قدیم کاربرد داشت.
ارگ در لغت به معنی قلعه‌ای کوچک است که درمیان قلعه‌ای بزرگ بسازند[۱] و دارای برج و بارو باشد. ارگ در اصطلاح به معنی اقامتگاه فرمانرواست لذا به مکانی گفته می‌شود که در آن فرمانروای شهر، ایالت یا کشور اقامت داشته باشد و در این مکان به اداره امور حکومتی می‌پردازد. در شهرهای کهن ایرانی آثار فراوانی از ارگ‌های قدیمی که روزگاری محل فرمانروایی و اداره امور شهر بوده، به جا مانده‌است.[۲]
ارگ واژه ای پهلوی به معنای دژ است که سازه ای با دیوارهای محکم و محل استقرار پادشاهان، نظامیان و خدمه بوده‌است و همچنین مرکزی اداری، سیاسی شهر.
قدمت ارگ درایران طبق کاوشهای باستان‌شناسی هم‌زمان با ایجاد شهرهاست.
یونانیان این دژها را بر فراز بلندی یا کوه می‌ساختند و به آن اکروپولیس یا (ارگ شهر) می‌گفتند.
اما تمام ارگ‌ها بر فراز بلندیها ساخته نشده‌اند مثل ارگ تهران و شیراز که در فضای هموار بنا شده‌اند.
تفاوت ارگ و قلعه درارتباطشان با شهر مشخص می‌شود. ارگ قسمتی از شهر بوده در صورتی که قلعه بنایی مستقل از شهر و بیشتر کاربری نظامی داشته‌است مثل قلعه الموت.
چند نمونه[ویرایش]
- ارگ کریمخان (شیراز)
- ارگ بم
- ارگ هرات
- ارگ تهران
- دروازه ارگ سمنان
- ارگ تبریز[۳][۴]
- ارگ فورگ
- ارگ گوگد
- ارگ شیخ بهایی
منابع[ویرایش]
- ↑ علی اکبر دهخدا (۱۲۵۸–۱۳۳۴). لغت نامه/علی اکبر دهخدا. شابک ۹۶۴۰۳۹۶۱۷۶.
- ↑ «ارگ‌ها، حافظه تاریخی ایران کهن». ۱۳۸۸.
- ↑ معماری ایران مؤلف: آرتور پوپ مترجم: غلامحسین صدری‌افشاری.
- ↑ کتاب ارگ علیشاه تبریز مؤلف سیروس خیری.
 | این یک مقالهٔ خرد مرتبط با معماری است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |