فراگردشی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

فراگردشی (به انگلیسی: Cathemerality) که گاهی میان‌گردشی (metaturnality) نیز نامیده می‌شود، یک الگوی فعالیت جاندار با فاصله نامنظم در طول روز یا شب است که در آن غذا به دست می‌آید، و اجتماعی شدن با جانداران دیگر رخ می‌دهد و هر فعالیت دیگری که برای امرار معاش ضروری است انجام می‌شود.[۱] این فعالیت با الگوی کلی تک‌فازی (یک بار خوابیدن در روز) در گونه‌های شب‌گرد و روزگرد متفاوت است، زیرا چندفازی است (۴–۶ بار در روز می‌خوابد) و تقریباً به‌طور مساوی در طول چرخه ۲۴ ساعته پخش می‌شود.[۲]

یک شیر، یک گربه‌سان فراگردشی است

بسیاری از جانوران با تعاریف سنتی شب‌گردی، روزگردی یا پگاه‌رو بودن همخوانی ندارند، که اغلب توسط عواملی مانند در دسترس بودن غذا، فشار شکار و دمای متغیر محیط هدایت می‌شود.[۳] اگرچه فراگردشی به‌طور گسترده‌ای در گونه‌های تک‌زی به اندازه شب‌گردی یا روزگردی دیده نمی‌شود، این الگوی فعالیت در سراسر گونه‌های پستانداران، مانند شیرها، کایوت‌ها و لمورها دیده می‌شود.[۴]

منابع[ویرایش]

  1. Tattersall, Ian (2006). "The Concept of Cathemerality: History and Definition". Folia Primatologica. 77 (1–2): 7–14. doi:10.1159/000089692. ISSN 0015-5713. PMID 16415574.
  2. Curtis, D.J.; Rasmussen, M.A. (2006). "The Evolution of Cathemerality in Primates and Other Mammals: A Comparative and Chronoecological Approach". Folia Primatologica. 77 (1–2): 178–193. doi:10.1159/000089703. ISSN 0015-5713. PMID 16415585.
  3. JACOBS, GERALD H. (2008–2009). "Primate color vision: A comparative perspective". Visual Neuroscience. 25 (5–6): 619–633. doi:10.1017/s0952523808080760. ISSN 0952-5238. PMID 18983718.
  4. Roth, Kiley (2019). "Animals That Don't Have a Pattern are Cathemeral". Dickinson County Conservation Board. Archived from the original on 2019-11-20. Retrieved 2021-11-10.