شاه (عنوان)
 |
در درستی این مقاله اختلاف نظر وجود دارد. خواهشمندیم در روشنشدن اعتبار منابع مورد اختلاف کمک کنید. بحثهای مرتبط را میتوانید در صفحهٔ بحث ببینید. |
- این مقاله راجع به عنوان و لقبی است که به پادشاهان و فرمانروایان ایرانی داده می‌شود، برای دیگر کاربردها، شاه (ابهام‌زدایی) را ببینید.
- با شاهنشاه اشتباه گرفته نشود.
شاه عنوانی است که به پادشاهان و فرمانروایان ایرانی اطلاق می‌شود. این عنوان در گذشته به طور پیوسته در ایران و ایران بزرگ مورد استفاده قرار می‌گرفته. برخلافت پادشاهان اروپایی که خود را King به معنی «پادشاه» می‌نامیدند، فرمانروایان ایرانی خودشان را شاهنشاه (به معنی شاه شاهان) یا امپراتور امپراتوری ایرانی می‌خواند. در کشورهای پاکستان و هندوستان، این عنوان برای اشاره به گورکانیان مورد استفاده قرار می‌گرفت. واژه شاه از واژه قدیمی‌تر در فارسی باستان Xšâyathiya مشتق شده است که بر اثر دگرگونی زبانی در طول زمان، به شکل امروزی تغییر یافته است. این واژه خود می‌بایست از واژه‌ای دیگر در زبان مادی گرفته شده باشد. این واژه با واژه اوستایی xšaΘra- که به معنای «نیرو» و «دستور» است، از یک ریشه است. این واژه همچنین متناطر با واژه سانسکریتی (هندی باستانی) kṣatra- است که همین معنی را دارد. واژه kṣatriya- به معنی «جنگجو» از این واژه مشتق شده است. در زمان هخامنشیان، عنوان Xšâyathiya Xšâyathiyânâm یا «شاه شاهان» به فرمانروایان اطلاق می‌شده. نام خانوادگی شاه که در هندوستان رواج دارد، از ریشه متفاوتی است و با این عنوان تفاوت دارد.
منابع[ویرایش]
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Shah»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد.
