سد سورک

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سد سورک
فلش قرمز، بدنه سد سورک و فلش مشکی مخزن خالی سد
سد سورک در ایران واقع شده
سد سورک
موقعیت سد سورک در ایران
نام رسمیسد سورک
کشورایران ایران
محلسورک
استان چهارمحال و بختیاری
مختصات۳۲°۰۳′۳۷″شمالی ۵۱°۰۴′۳۰″شرقی / ۳۲٫۰۶۰۲۷۸°شمالی ۵۱٫۰۷۵۰۰۰°شرقی / 32.060278; 51.075000
آغاز ساخت۱۳۸۲
گشایشبار اول خرداد ۱۳۹۲
بار دوم خرداد ۱۳۹۴
سد و سرریزها
گونه سدخاکی
ارتفاع از پی۳۹ متر
طول تاج۵۹۰ متر
عرض تاجمتر
مخزن
حجم کل مخزن۲۵ میلیون مترمکعب
سد پایین‌دست و سرریزها
گونه سدخاکی

سد سورک، در نزدیکی روستای سورک در فاصله ۴۵ کیلومتری جنوب غربی شهرکرد در استان چهارمحال و بختیاری است که بر روی رودخانه فصلی کیار قرار دارد.

ساخت سد سورک با اشکالاتی از جمله ۵ سال تعویق در تکمیل، اشتباه در تخمین آورد آب به سد و اصلاح نکردن طرح در طی ۱۰ سال زمان ساخت، آبگیری نشدن سد تا ۱۰ سال بعد از افتتاح[۱] و همچنین اظهارات متناقض مسئولان در زمان افتتاح برای سلب مسئولیت از دولت و جناح خود رخ مواجه بوده‌است.

سدی بدون آب[ویرایش]

سد سورک بعد از مراسم افتتاح اول در سال ۱۳۹۲[۲] یا افتتاح دوم در سال ۱۳۹۴ تا سال‌ها آورد آب قابل توجهی نداشت و بلا استفاده بود تا اینکه در سال ۱۴۰۲ با جمع شدن ۱۰ میلیون متر مکعب پشت سد برای اولین بار آبگیری شد.[۱]

تاریخچه ساخت[ویرایش]

ساخت این سد و شبکه آبیاری و زهکشی سورک که در ردیف طرح‌های ملی قرار داشت در سال ۱۳۸۲ شروع شده و برای تولید انرژی برق آبی نیز طراحی شدن بود[۳][۴]و در سال ۱۳۸۴ به میزان ۱۱٪ پیشرفت فیزیکی داشت و طبق برنامه زمانی اولیه باید در سال ۱۳۸۷ آبگیری می‌شد.[۵]

سد سورک دو بار افتتاح شد؛ بدین صورت که بار اول در سال ۱۳۹۲ توسط مقامات محلی استان چهار محال و بختیاری بدون آب قابل توجه افتتاح و آبگیری شد[۲] و در سال ۱۳۹۴ برای بار دوم با حضور اسحاق جهانگیری(معاون اول رئیس‌جمهور) و حمید چیت چیان(وزیر نیرو) با آب ناچیز افتتاح شد.[۶] در طی این مراسم افتتاح بود که حسین صمدی بروجنی، مدیرعامل وقت آب منطقه ای چهارمحال و بختیاری زمان شروع ساخت سد سورک را سال ۱۳۸۵ (در دوره دولت نهم) اعلام کرد.[۷][۸] گروهی دیگر از رسانه‌ها نیز آغاز ساخت سد را از سال ۱۳۸۴ دانستند.[۹][۱۰]

منشأ مشکلات طرح[ویرایش]

برخی کارشناسان مشکل را بی‌توجهی به انجام مطالعات مناسب برای احداث سد و جانمایی‌های نامناسب برای سدهای کوچک از جمله سد سورک دانستند که باعث هدر رفتن سرمایه‌ها و هزینه‌ها شده‌است.[۹] در طول دوران ساخت سد که با تأخیر همراه بود، پروژه با اصلاح همراه نشد. با این وجود هیچ بررسی در مورد اشتباهات در مطالعات سد انجام نشد.[۱۱]

مشخصات سد[ویرایش]

سد مخزنی سورک ۳۹ متر ارتفاع دارد و طول تاج آن ۵۹۰ متر است. این سد گنجایش ذخیره ۲۵ میلیون مترمکعب است.[۱۲]

این سد و شبکه آبیاری و زهکشی آن برای آبیاری ۲۲۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی پایین دست طراحی شده‌است.

هدف از اجرای این طرح، ذخیره آب‌های سطحی حوضه کیار در موقعیت مذکور و توسعه کشاورزی بوده‌است.[۱۳]

مشخصات رودخانه[ویرایش]

به نقل از خبرگزاری‌های محلی، رودخانه کیار که روزگاری صفت خروشان هم نمی‌توانست حقش را ادا کند در طول قرن‌ها باعث شکل‌گیری روستاهای بزرگی در جوار خود شده بود اما از سال ۱۳۸۴ به بعد درگیر خشکسالی بود و سالها تقریباً در محل سد سورک آورد آبی نداشت.[۱۴]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ AGENCY، خبرگزاری صدا و سیما | IRIB NEWS (۱۴۰۲-۰۱-۲۰). «آبگیری سد سورک در چهارمحال و بختیاری». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۶.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «سد خاکی سورک در چهارمحال و بختیاری آبگیری شد». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۳-۰۶-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۶.
  3. «سد سورک شهرکرد با هزینه 460 میلیارد ریال به بهره‌برداری رسید - تسنیم». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۶.
  4. «در حال حاضر امکان تولید برق از سد سورک وجود ندارد». ایسنا. ۲۰۱۶-۰۴-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۶.
  5. «خبرگزاری فارس - سد سورک فقط 11 درصد پیشرفت فیزیکی داشته‌است». خبرگزاری فارس. ۲۰۰۶-۰۱-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۶.
  6. «118 سد در کشور درحال ساخت است». saminelectronic.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۶.
  7. «وزیر نیرو در مراسم افتتاح سد سورک: ساختن یا نساختن سد تابو نیست». cbrw.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۶.
  8. «سد سورک شهرکرد با حضور معاون اول رئیس‌جمهوری بهره‌برداری شد». www.irna.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۶.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ «سد سورک - پیام ما».
  10. «سد سورک شهرکرد با هزینه 460 میلیارد ریال به بهره‌برداری رسید - تسنیم». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۶.
  11. «سد «سورک» آب ندارد/ سرمایه‌های ملی از بین رفت». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۸-۰۶-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۶.
  12. «سد سورک با حضور معاون اول رئیس‌جمهور به بهره‌برداری رسید». ایسنا. ۲۰۱۵-۰۶-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۶.
  13. «سد سورک شهرکرد با هزینه 460 میلیارد ریال به بهره‌برداری رسید - تسنیم». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۶.
  14. Behnegarsoft.com (۲۰۱۷-۰۹-۰۲). «با خشکسالی‌های اخیر رودخانه کیار مهر و مهربانی را از یاد برد/ سد سورک هم نتوانست سد مشکلات بی آبی رودخانه کیار را رفع کند | جهان بین». پایگاه خبری تحلیلی جهان بین. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۰۶.