زین‌العابدین ادهم

میرزا زین‌العابدین ادهم
اطلاعات شخصی
زاده	١٢٣١ تهران
درگذشته	١٢٩۶ خورشیدی گورستان ظهیرالدوله
ملیت	ایران
پیشه	پزشک

مقبره خانوادگی لقمان ادهم در قبرستان ظهیرالدوله، محل دفن زین‌العابدین ادهم

میرزا زين‌العابدين‌خان ادهم (۱۲٣١ تهران - ۱٢٩۶ تهران) ملقب به لقمان‌الممالک پزشک ایرانی و بنیانگذار دبستان لقمانیه، سومین دبستان در تبریز بود.

زندگی‌نامه

زين‌العابدين‌خان ادهم به سال ١٢٣١ در محله سرچشمه تهران متولد شد. پدرش محمد فخرالطبای کنی‌ پزشک در دربار ناصرالدین‌شاه و مظفرالدین‌شاه قاجار بود.خواهرزاده زین العابدین ادهم سعید مالک، سیاستمدار و سناتور معروف دوره قاجار و پهلوی بود.

تحصیلات و فعالیت‌ها

ميرزا زين‌العابدين‌خان پس از اتمام دروس مقدماتی به مدرسه‌ دارالفنون وارد شده و تحصيلات متوسطه و سپس تحصيلات پزشکی را در آن مدرسه به اتمام می‌رساند. او همزمان با تحصيل مدتی هم به تبريز می‌رود و در کنار پدرش که حکيم باشی ولیعهد مظفر‌الدين ميرزا بود به عنوان يکی از کارکنان دربار وليعهدی مشغول به کار می‌شود.

در سال ١٢۶٨ به فرانسه می‌رود و در دانشکده‌ طب پاريس مشغول به تحصيل می‌شود.

او در سال ١٢٧٣ به ايران بازگشته و تا سال ١٢٧۵ که ملقب به لقمان‌الممالک می‌گردد صاحب مناصب مهمی از جمله نماينده‌‌ ايران در مجمع پزشکان بين‌الملل در پاريس، پزشک مخصوص ‌محمدعلی میرزا وليعهد و در همان روزها هم مدرسه‌ لقمانيه يا دارالتربيت تبريز را تأسيس می‌کند.

لقمان‌الممالک در سال ١٢٨۶ پس از نهضت مشروطيت به تهران نقل‌ و مکان می‌کند و رياست مجلس حفظ الصحه‌ دولتی و طبيبان مخصوص دربار شاهی را عهده‌دار می‌شود.وی مدتی نيز رياست کلاس‌های همايون را برای تعليم و تربيت احمد ميرزا وليعهد، و رياست بیمارستان دولتی (بيمارستان سينا) و همچنین عضويت در شورای عالی بهداشت فرانسه را بر عهده دارد و در نهايت موفق به دريافت نشان لژیون دونور می‌شود.

لقمان‌الممالک در سال ١٢٩۶ در تهران درگذشت و در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد.

فرزندان

فرزندان لقمان‌الممالک به ترتیب سن، عبارت اند از:

• محمدحسین لقمان‌ادهم(١٢۵٨-١٣٢٩) :ملقب به لقمان‌الدوله و معین‌الاطبا پزشک ایرانی و نخستین رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه تهران بود.
• ‌محمدحسن لقمان‌ادهم(۱۲۶۳–۱۳۳۶) : معروف به حکيم‌الدوله پزشک و دولتمرد دوران قاجار و پهلوی و نخستین وزیر صحیه (بهداری) ایران بود.
• عباس ادهم(١٢۶۴-١٣۴٨) :معروف به اعلم‌المک پزشک و وزیر بهداری، سناتور مجلس سنا ، عضو هیئت مدیره جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران و رئیس جمعیت آذربایجانی‌های مقیم مرکز بود. او در زمان ولیعهدی احمدشاه قاجار مدتی پزشک مخصوصش بود.
• صالح ادهم(۱۲۶٨-۱۳٣٠) ملقب به حشمت‌السلطنه حقوقدان و رئیس دفتر احمدشاه آخرین شاه قاجار بود.

منابع

• پایگاه اینترنتی مرکز پزشکی آموزشی و درمانی لقمان حکیم